روشن نشدن اجاق گاز، یکی از مشکلات رایجی است که می‌تواند برنامه روزمره هر خانه‌ای را به هم بریزد و چالش بزرگی در آشپزی ایجاد کند. اغلب اجاق گازهای قدیمی به دلیل فرسودگی قطعات یا تجمع آلودگی، با این مشکل مواجه می‌شوند که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. در بسیاری از موارد، با آگاهی از دلایل اصلی و انجام چند بررسی ساده، می‌توان این مشکل را به سرعت در منزل برطرف کرد. این مقاله راهنمایی جامع برای تشخیص و رفع مشکل روشن نشدن اجاق گاز قدیمی شماست و به شما کمک می‌کند تا با ایمنی کامل، دوباره به آشپزخانه خود رونق ببخشید.
قبل از هر اقدام: بررسی‌های اولیه و نکات ایمنی ضروری
پیش از آنکه دست به کار شوید و هرگونه عیب‌یابی را آغاز کنید، رعایت نکات ایمنی حیاتی است. کار با لوازم گازی مستلزم دقت و احتیاط فراوان است تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود.
۱.۱. ایمنی حرف اول را می‌زند: بوی گاز چیست و چه باید کرد؟
بوی گاز، هشداری جدی است که نباید آن را نادیده گرفت. گاز طبیعی بی‌بو است، اما شرکت گاز برای تشخیص آسان نشت، ماده‌ای به نام مرکاپتان با بوی شبیه به سیر یا تخم‌مرغ گندیده به آن اضافه می‌کند. اگر بوی گاز استشمام کردید، هرگز ریسک نکنید. فوراً شیر اصلی گاز منزل یا کپسول را ببندید. درهای ورودی و پنجره‌ها را باز کنید تا تهویه مناسب انجام شود و هوای تازه وارد خانه شود. از روشن و خاموش کردن هرگونه کلید برق، چراغ، یا استفاده از فندک، کبریت، و حتی گوشی موبایل خودداری کنید، چرا که کوچکترین جرقه می‌تواند منجر به انفجار شود. تمامی افراد خانه را از محل خطر دور کرده و در صورت شدید بودن بو، با شماره ۱۱۹ (اورژانس گاز) تماس بگیرید. تنها پس از اطمینان کامل از رفع نشت و تهویه محیط، اجازه ورود مجدد به خانه را بدهید.
۱.۲. آیا واقعاً گاز وجود دارد؟
گاهی اوقات ساده‌ترین دلیل برای روشن نشدن شعله اجاق گاز، نبود جریان گاز است. این مشکل می‌تواند ریشه‌های مختلفی داشته باشد. ابتدا شیر اصلی گاز ورودی به ساختمان یا شیر کپسول گاز (در صورت استفاده از گاز کپسولی) را بررسی کنید و از باز بودن کامل آن اطمینان حاصل کنید. پس از آن، سایر لوازم گازی منزل مانند آبگرمکن یا بخاری را روشن کنید تا مطمئن شوید که جریان گاز در سایر نقاط نیز برقرار است. اگر هیچ یک از وسایل گازی کار نمی‌کنند، مشکل می‌تواند از قطع گاز منطقه یا افت فشار کلی گاز باشد که در این صورت باید با اداره گاز منطقه خود تماس بگیرید. همچنین ممکن است رگلاتور گاز دچار مشکل شده باشد که این مورد نیاز به بررسی تخصصی دارد و نباید خودتان اقدام به دستکاری آن کنید. اگر در بررسی‌ها متوجه شدید که مشکل از فشار کلی گاز است، صبر بهترین راه حل است تا مشکل از سمت شرکت گاز برطرف شود.
۱.۳. اتصال به برق و قفل کودک (برای مدل‌های دارای فندک برقی)
بسیاری از اجاق گازهای مدرن و حتی برخی از مدل‌های قدیمی‌تر، مجهز به فندک برقی هستند که برای جرقه‌زنی نیاز به اتصال به برق دارند. مطمئن شوید که سیم برق اجاق گاز به درستی به پریز متصل شده باشد و پریز برق نیز سالم باشد. می‌توانید با اتصال یک وسیله برقی دیگر به همان پریز، از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید. نوسانات برق نیز می‌تواند به سیستم جرقه‌زن آسیب برساند. در برخی از مدل‌های اجاق گاز، به ویژه مدل‌های جدیدتر، قابلیت قفل کودک وجود دارد که ممکن است به صورت تصادفی فعال شده باشد و مانع از کار کردن فندک شود. دفترچه راهنمای اجاق گاز خود را بررسی کنید تا از نحوه غیرفعال کردن قفل کودک مطلع شوید. این قفل معمولاً با نگه داشتن یک دکمه خاص برای چند ثانیه فعال یا غیرفعال می‌شود. بررسی این موارد اولیه می‌تواند بسیاری از مشکلات ساده را بدون نیاز به اقدامات پیچیده برطرف کند.
دلایل رایج روشن نشدن اجاق گاز قدیمی و راهکارهای عیب‌یابی و تعمیر در منزل
اجاق گازهای قدیمی، با وجود سادگی در طراحی، گاهی اوقات دچار مشکلاتی می‌شوند که رفع آن‌ها نیازمند درک صحیح عملکرد هر بخش است. در ادامه به شایع‌ترین دلایل روشن نشدن شعله و راهکارهای عملی برای حل آن‌ها در منزل می‌پردازیم.
۲.۱. مشکلات مربوط به سیستم جرقه‌زن (فندک) و شعله‌پخش‌کن
سیستم جرقه‌زن یا فندک، مسئول ایجاد جرقه لازم برای اشتعال گاز است. هرگونه اختلال در این سیستم می‌تواند مانع از روشن شدن شعله شود.
۲.۱.۱. رطوبت و کثیفی سرشعله‌ها و الکترود فندک
یکی از متداول‌ترین دلایل کار نکردن فندک اجاق گاز و این که چرا اجاق گاز جرقه نمی زند، تجمع رطوبت، چربی و ذرات غذا روی سرشعله‌ها و الکترود فندک است. الکترود فندک یک قطعه سرامیکی کوچک و سفید است که نزدیک سوراخ‌های خروج گاز قرار دارد. اگر این قطعه مرطوب یا کثیف باشد، نمی‌تواند به درستی جرقه تولید کند یا جرقه بسیار ضعیفی خواهد داشت که برای اشتعال گاز کافی نیست. پس از تمیز کردن اجاق گاز یا سر رفتن غذا، ممکن است این مشکل رخ دهد. نشانه‌های آن شامل جرقه‌زدن مداوم فندک اما روشن نشدن شعله یا جرقه‌های ضعیف و نامنظم است.
برای رفع این مشکل، ابتدا باید مطمئن شوید که اجاق گاز خنک است و شیر اصلی گاز بسته شده است. سپس سرپوش‌های سرشعله (کلاهک‌ها) و خود سرشعله‌ها را بردارید. با یک پارچه خشک و تمیز یا یک مسواک خشک و نرم، اطراف الکترود فندک و سوراخ‌های خروج گاز را به دقت تمیز و خشک کنید. به خصوص مطمئن شوید که هیچ رطوبتی در این ناحیه باقی نمانده باشد. گاهی اوقات، حتی یک قطره آب می‌تواند مانع از جرقه‌زنی صحیح شود. پس از خشک کردن کامل، سرشعله‌ها و کلاهک‌ها را سر جای خود قرار دهید. این اقدام ساده می‌تواند مشکل را به سرعت حل کند. تمیز کردن منظم اجاق گاز، از بروز مکرر این مشکل جلوگیری می‌کند و به افزایش طول عمر قطعات کمک می‌کند.
۲.۱.۲. انسداد سوراخ‌های سرشعله یا ژیگلور (نازل گاز)
سوراخ‌های سرشعله محل خروج گاز هستند و ژیگلور (نازل گاز) نیز یک قطعه برنجی کوچک در زیر سرشعله است که وظیفه تنظیم میزان خروج گاز را بر عهده دارد. با گذشت زمان و پخت و پز، ذرات غذا، چربی یا حتی رسوبات آب می‌توانند این سوراخ‌ها یا نازل را مسدود کنند. این انسداد باعث می‌شود که گاز به اندازه کافی به سطح سرشعله نرسد و در نتیجه، شعله یا بسیار ضعیف و ناپایدار باشد، یا اصلاً روشن نشود. نشانه‌های این مشکل شامل عدم خروج گاز از برخی سوراخ‌ها، شعله‌های نامنظم و زرد رنگ، یا عدم روشن شدن کامل شعله است.
برای رفع این مشکل، پس از اطمینان از قطع بودن شیر اصلی گاز و خنک بودن اجاق، سرشعله‌ها را بردارید. سوراخ‌های کوچک روی سرشعله را با یک سوزن نازک یا یک سیم ظریف (مانند سیم مفتولی) به دقت باز کنید. هرگز از ابزارهای ضخیم یا خشن استفاده نکنید، زیرا ممکن است به سرشعله آسیب برسانید. همچنین، ژیگلور که در زیر سرشعله قرار دارد و معمولاً با پیچاندن باز می‌شود، ممکن است نیاز به تمیز کردن داشته باشد. با احتیاط فراوان، ژیگلور را باز کرده و مسیر آن را با یک سوزن تمیز کنید. مراقب باشید که به رزوه یا سوراخ نازک ژیگلور آسیبی نرسد. سپس قطعات را به درستی سر جای خود قرار دهید و از محکم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید. این کار نیاز به دقت زیادی دارد تا مشکلی در عملکرد اجاق گاز پیش نیاید. در صورت عدم اطمینان، بهتر است از متخصصین امداد من کمک بگیرید تا از آسیب بیشتر به دستگاه جلوگیری شود.
۲.۱.۳. قطعی یا شل شدن سیم فندک
اگر فندک یک یا چند شعله جرقه‌زنی نمی‌کند، ممکن است سیم فندک قطع شده یا شل شده باشد. این سیم‌ها بسیار نازک و حساس هستند و ممکن است در اثر تمیزکاری نادرست، جابجایی اجاق گاز یا حتی فرسودگی، از جای خود خارج شوند یا قطع شوند. این مشکل باعث می‌شود که برق به الکترود فندک نرسد و در نتیجه، جرقه لازم برای روشن شدن شعله تولید نشود.
برای بررسی این موضوع، ابتدا برق اجاق گاز را از پریز بکشید و شیر اصلی گاز را ببندید. سپس سرپوش‌ها و سرشعله‌ها را بردارید. در زیر سرشعله‌ها، سیم‌های نازکی را مشاهده خواهید کرد که به الکترود فندک متصل هستند. اتصالات را به دقت بررسی کنید. اگر سیمی شل شده باشد، آن را به آرامی و با احتیاط سر جای خود محکم کنید. مراقب باشید که سیم‌ها خم نشوند یا آسیب نبینند. اگر سیمی قطع شده باشد، نیاز به اتصال مجدد یا تعویض آن است که این کار ممکن است کمی پیچیده‌تر باشد و نیاز به ابزار خاص یا دانش فنی داشته باشد. در چنین مواردی، توصیه می‌شود برای اطمینان از ایمنی و جلوگیری از آسیب بیشتر به سیم‌کشی داخلی اجاق، با کارشناسان مجرب امداد من تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند به سرعت مشکل را شناسایی و رفع کنند.
۲.۱.۴. خرابی یا ضعیف شدن ماژول جرقه‌زن (ترانس فندک)
اگر هیچ یک از شعله‌ها جرقه‌زنی نمی‌کنند یا جرقه‌ها بسیار ضعیف و زرد رنگ هستند، احتمالاً مشکل از ماژول جرقه‌زن (ترانس فندک) است. این قطعه، قلب سیستم جرقه‌زن محسوب می‌شود و وظیفه تامین ولتاژ بالا برای ایجاد جرقه را بر عهده دارد. ماژول جرقه‌زن معمولاً در داخل بدنه اجاق گاز قرار دارد و به تمامی فندک‌ها متصل است. عواملی مانند نوسانات شدید برق، رطوبت یا فرسودگی طبیعی می‌توانند باعث خرابی این قطعه شوند.
علائم خرابی ماژول شامل عدم جرقه‌زنی کامل در همه شعله‌ها، یا جرقه‌هایی است که به نظر می‌رسد انرژی کافی ندارند و قادر به روشن کردن گاز نیستند. تشخیص و تعویض ماژول جرقه‌زن یک کار تخصصی است و نیاز به باز کردن بخش‌هایی از بدنه اجاق گاز دارد. این فرآیند ممکن است شامل قطع اتصالات الکتریکی پیچیده و دسترسی به قطعات داخلی باشد که برای افراد غیرمتخصص می‌تواند خطرناک باشد. در چنین شرایطی، اکیداً توصیه می‌شود که با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید. تیم فنی امداد من با دانش و تجربه کافی در زمینه تعمیر اجاق گاز، می‌تواند این قطعه را به دقت بررسی و در صورت لزوم تعویض کند تا اجاق گاز شما دوباره به درستی کار کند.
۲.۱.۵. خرابی دکمه فندک (در مدل‌های غیر اتوماتیک یا پیلوت‌دار)
در برخی از اجاق گازهای قدیمی‌تر یا مدل‌های خاص، فندک به صورت غیراتوماتیک عمل می‌کند؛ به این معنی که علاوه بر چرخاندن ولوم گاز، باید یک دکمه جداگانه را برای جرقه‌زنی فشار دهید. اگر این دکمه خراب شده باشد، گیر کرده باشد یا به درستی عمل نکند، فندک نیز کار نخواهد کرد. ورود کثیفی، چربی یا رطوبت به زیر دکمه، یا فرسودگی مکانیسم داخلی آن، می‌تواند علت این مشکل باشد. نشانه‌های خرابی دکمه شامل عدم حرکت دکمه، گیر کردن آن، یا عدم شنیدن صدای جرقه پس از فشردن دکمه است.
عیب‌یابی و تعمیر دکمه فندک معمولاً نیاز به باز کردن پنل کنترل اجاق گاز دارد که این کار نیز باید با احتیاط و پس از قطع کامل برق و گاز انجام شود. تلاش برای تعمیر این دکمه بدون دانش کافی می‌تواند به سایر قطعات داخلی آسیب برساند یا حتی خطر برق‌گرفتگی ایجاد کند. در صورتی که دکمه فندک اجاق گاز شما دچار مشکل شده است و خودتان قادر به رفع آن نیستید، بهتر است از تعمیرکاران مجرب کمک بگیرید. تکنسین‌های امداد من با دسترسی به قطعات یدکی اصلی و تجربه کافی، می‌توانند این دکمه را تعمیر یا تعویض کرده و عملکرد صحیح اجاق گاز شما را بازگردانند.
۲.۲. مشکلات مربوط به ترموکوپل و بوبین (در صورت روشن شدن و بلافاصله خاموش شدن شعله)
ترموکوپل یک سنسور ایمنی حیاتی در اجاق گاز است که وظیفه تشخیص وجود شعله را بر عهده دارد. اگر شعله‌ای روشن نشود یا به محض رها کردن ولوم خاموش شود، احتمالاً مشکل از ترموکوپل یا بوبین مربوط به آن است.
۲.۲.۱. کثیفی یا فاصله نامناسب ترموکوپل
ترموکوپل یک میله مسی یا فلزی کوچک است که در کنار هر شعله قرار دارد و نوک آن باید مستقیماً در مسیر شعله قرار گیرد. وظیفه اصلی آن، ارسال سیگنال حرارتی به بوبین شیر گاز است تا مسیر گاز را باز نگه دارد. اگر نوک ترموکوپل کثیف شده باشد (مثلاً با چربی یا ذرات غذا)، نمی‌تواند حرارت شعله را به درستی حس کند. همچنین، اگر فاصله آن از شعله بیش از حد باشد یا جابجا شده باشد، سیگنال کافی به بوبین نمی‌رسد.
نشانه‌های این مشکل این است که شعله برای لحظاتی روشن می‌شود، اما به محض رها کردن ولوم (دکمه)، بلافاصله خاموش می‌گردد. برای رفع این مشکل، پس از قطع شیر اصلی گاز و خنک شدن اجاق، با یک پارچه نرم و خشک یا یک تکه سمباده بسیار نرم (در حد ناخن‌گیر)، نوک ترموکوپل را به دقت تمیز کنید تا هرگونه چربی یا آلودگی از بین برود. سپس از قرار گرفتن صحیح آن در مسیر شعله و فاصله مناسب (معمولاً حدود نیم سانتی‌متر از شعله) اطمینان حاصل کنید. گاهی اوقات خم شدن جزئی ترموکوپل می‌تواند مشکل را حل کند. این کار را با نهایت دقت انجام دهید تا به ترموکوپل آسیبی وارد نشود. این یک راهکار فوری و مؤثر است که در بسیاری از موارد کارساز است.
۲.۲.۲. خرابی یا فرسودگی ترموکوپل
با گذشت زمان و استفاده مکرر، ترموکوپل‌ها نیز مانند سایر قطعات ممکن است فرسوده شده یا دچار خرابی داخلی شوند. اگر پس از تمیز کردن و تنظیم مجدد ترموکوپل، همچنان مشکل خاموش شدن شعله به محض رها کردن ولوم پابرجا ماند، به احتمال زیاد ترموکوپل خراب شده و نیاز به تعویض دارد. خرابی ترموکوپل یک مسئله ایمنی جدی است؛ زیرا در صورت عدم تشخیص شعله، گاز همچنان می‌تواند جریان یابد و خطر نشت گاز را افزایش دهد. این قطعه به دلیل اهمیت بالایش در سیستم ایمنی اجاق گاز، باید به سرعت تعویض شود.
تعویض ترموکوپل یک کار تخصصی است که نیاز به دسترسی به زیر اجاق گاز و جدا کردن اتصالات گازی و الکتریکی دارد. همچنین، باید از ترموکوپل مناسب و با کیفیت برای اجاق گاز خود استفاده کنید. تلاش برای تعویض آن بدون دانش فنی می‌تواند خطرناک باشد و به سایر بخش‌های اجاق گاز آسیب برساند. برای تعویض ایمن و صحیح ترموکوپل، توصیه می‌شود با متخصصین مجرب امداد من تماس بگیرید. آن‌ها با تجهیزات لازم و دانش کافی، می‌توانند ترموکوپل خراب را با قطعه‌ای جدید و استاندارد جایگزین کرده و ایمنی و عملکرد اجاق گاز شما را تضمین کنند.
۲.۲.۳. خرابی بوبین (بوبین ترموکوپل)
بوبین یا شیر ایمنی، قطعه‌ای مغناطیسی است که به ترموکوپل متصل است. زمانی که ترموکوپل حرارت شعله را تشخیص می‌دهد، یک جریان الکتریکی ضعیف تولید می‌کند که این جریان باعث فعال شدن بوبین و باز ماندن مسیر گاز می‌شود. اگر بوبین خراب شده باشد یا به درستی عمل نکند، حتی با وجود ترموکوپل سالم و شعله، مسیر گاز باز نمی‌ماند و شعله بلافاصله خاموش می‌شود. نشانه‌های خرابی بوبین دقیقاً مشابه خرابی ترموکوپل است: شعله روشن می‌شود اما به محض رها کردن ولوم، خاموش می‌گردد.
تشخیص دقیق اینکه مشکل از ترموکوپل است یا بوبین، نیاز به ابزار تخصصی و تجربه دارد. بوبین معمولاً همراه با ترموکوپل یا به صورت جداگانه تعویض می‌شود، اما به دلیل ارتباط مستقیم با سیستم گازرسانی، هرگونه دستکاری در آن باید توسط فرد متخصص انجام شود. هرگونه اشتباه در نصب یا تعویض بوبین می‌تواند منجر به نشت گاز شود که بسیار خطرناک است. برای اطمینان از ایمنی کامل و رفع اصولی مشکل، اکیداً توصیه می‌شود که این کار را به تعمیرکاران ماهر امداد من بسپارید. آن‌ها می‌توانند با تشخیص صحیح مشکل، قطعه معیوب را به درستی تعویض کرده و از عملکرد ایمن اجاق گاز شما اطمینان حاصل کنند.
۲.۳. مشکلات مربوط به فشار گاز و شیرآلات
فشار مناسب گاز و عملکرد صحیح شیرآلات، دو عامل کلیدی در روشن شدن و پایداری شعله اجاق گاز هستند.
۲.۳.۱. فشار پایین گاز ورودی
اگر فشار گاز ورودی به اجاق گاز پایین باشد، شعله‌ها یا بسیار ضعیف و کوچک خواهند بود یا اصلاً روشن نمی‌شوند. این مشکل می‌تواند در تمامی شعله‌ها به صورت همزمان یا فقط در یکی از آن‌ها (در صورت وجود مشکل در شیر مربوطه) بروز کند. نشانه‌های فشار پایین گاز شامل شعله‌های نارنجی یا زرد رنگ، صدای هیس ضعیف از سرشعله‌ها، یا عدم پایداری شعله است. دلایل این مشکل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در رگلاتور گاز: رگلاتور مسئول تنظیم فشار گاز ورودی به منزل است. اگر رگلاتور خراب باشد، ممکن است فشار گاز به درستی تنظیم نشود.
- گرفتگی در لوله‌کشی گاز: ذرات خارجی یا رسوبات می‌توانند باعث گرفتگی جزئی در مسیر لوله‌های گاز شوند.
- مشکل از سمت شرکت گاز: گاهی اوقات افت فشار گاز منطقه به دلایل مختلف (تعمیرات، افزایش مصرف و…) رخ می‌دهد.
در صورتی که مشکوک به افت فشار گاز هستید، ابتدا با همسایگان خود صحبت کنید تا ببینید آیا آن‌ها نیز با مشکل مشابهی مواجه هستند. اگر مشکل از سمت شرکت گاز باشد، باید منتظر رفع آن باشید. اما اگر مشکل فقط در منزل شماست، برای بررسی رگلاتور یا لوله‌کشی داخلی گاز، نیاز به یک متخصص گاز یا تعمیرکار مجرب دارید. هرگز خودتان اقدام به دستکاری لوله‌کشی گاز یا رگلاتور نکنید؛ این کار بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به نشت گاز و حوادث جبران‌ناپذیر شود. کارشناسان امداد من می‌توانند با بررسی دقیق، علت اصلی افت فشار را در اجاق گاز شناسایی کرده و راهکارهای ایمن و موثر را ارائه دهند.
۲.۳.۲. خرابی یا گرفتگی شیر تنظیم گاز (ولوم)
ولوم‌های تنظیم شعله روی اجاق گاز، در واقع شیرهایی هستند که جریان گاز را به سمت سرشعله‌ها کنترل می‌کنند. اگر یکی از این ولوم‌ها خراب شده باشد، سفت شده باشد، به درستی نچرخد یا مسیر داخلی آن دچار گرفتگی شده باشد، گاز به درستی به سرشعله نمی‌رسد و در نتیجه شعله روشن نمی‌شود یا بسیار ضعیف خواهد بود. چربی، ذرات غذا یا فرسودگی مکانیسم داخلی ولوم می‌تواند باعث این مشکل شود. نشانه‌های آن شامل ولوم سفت که به سختی می‌چرخد، عدم توانایی در کنترل دقیق شعله (کم یا زیاد کردن) یا عدم خروج گاز از شعله مربوطه است.
در برخی موارد، با تمیز کردن اطراف ولوم و اسپری کردن مقدار کمی روان‌کننده مناسب (نه هر روغنی که باعث جذب آلودگی بیشتر شود)، ممکن است مشکل حل شود. اما اگر مشکل از گرفتگی داخلی شیر یا خرابی مکانیسم باشد، نیاز به تعمیر یا تعویض ولوم است. این کار شامل جدا کردن ولوم از اجاق گاز و دسترسی به شیر داخلی است که باید با دقت فراوان و پس از قطع کامل شیر اصلی گاز انجام شود. هرگونه خطا در این مرحله می‌تواند منجر به نشت گاز شود. به همین دلیل، برای عیب‌یابی دقیق و تعمیر یا تعویض شیر تنظیم گاز، بهتر است از خدمات تخصصی امداد من استفاده کنید تا این کار به صورت ایمن و حرفه‌ای انجام شود و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.
۲.۴. مشکلات اختصاصی اجاق گازهای قدیمی (شمعک دائم – Pilot Light)
برخلاف اجاق گازهای مدرن که از فندک برقی استفاده می‌کنند، بسیاری از اجاق گازهای قدیمی دارای “شمعک دائم” یا Pilot Light هستند. شمعک یک شعله کوچک آبی رنگ است که به صورت مداوم روشن می‌ماند و وظیفه آن روشن کردن شعله‌های اصلی هنگام باز کردن ولوم گاز است.
۲.۴.۱. خاموش شدن شمعک دائم
اگر اجاق گاز قدیمی شما روشن نمی‌شود و متوجه شدید که هیچ شعله کوچکی در زیر سرشعله‌ها وجود ندارد، به احتمال زیاد شمعک دائم خاموش شده است. این مشکل می‌تواند به دلیل افت فشار لحظه‌ای گاز، وزش باد، یا گرفتگی جزئی در مسیر شمعک رخ دهد. برای روشن کردن مجدد شمعک، مراحل زیر را با دقت و ایمنی کامل انجام دهید:
- ایمنی اولویت دارد: ابتدا مطمئن شوید که شیر اصلی گاز بسته است و محیط تهویه مناسبی دارد. به مدت حداقل 5 دقیقه صبر کنید تا هرگونه گاز احتمالی در فضا پراکنده شود.
- مکان‌یابی شمعک: سرشعله را بردارید تا به شمعک دسترسی پیدا کنید. شمعک معمولاً یک لوله فلزی نازک است که در نزدیکی سوراخ‌های خروج گاز قرار دارد و به یک شعله کوچک نیاز دارد تا روشن بماند.
- فشردن و نگه داشتن ولوم: ولوم گاز مربوط به شعله‌ای که شمعکش خاموش شده را به سمت داخل فشار دهید و در همان حالت نگه دارید. (در برخی مدل‌ها ممکن است دکمه خاصی برای شمعک وجود داشته باشد که باید آن را فشار دهید و نگه دارید).
- روشن کردن شمعک: با یک کبریت بلند یا فندک مخصوص اجاق گاز، شعله کوچک شمعک را روشن کنید. نوک شعله‌گیر کبریت یا فندک را مستقیماً روی سر شمعک قرار دهید.
- انتظار و رها کردن: پس از روشن شدن شمعک، دکمه ولوم را به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه در همان حالت فشرده نگه دارید. این کار به ترموکوپل شمعک زمان می‌دهد تا گرم شده و سیگنال لازم را برای باز نگه داشتن مسیر گاز ارسال کند.
- بررسی نهایی: پس از گذشت زمان کافی، دکمه را به آرامی رها کنید. اگر شمعک روشن ماند، می‌توانید شعله اصلی را روشن کنید. اگر خاموش شد، مراحل را تکرار کنید.
اگر با چند بار تلاش شمعک روشن نشد یا روشن ماند اما بلافاصله خاموش شد، ممکن است مشکل از گرفتگی لوله شمعک، ترموکوپل آن یا بوبین باشد که در این صورت نیاز به کمک متخصصین امداد من دارید.
همواره به یاد داشته باشید که رعایت نکات ایمنی در کار با لوازم گازی، ضامن سلامتی شما و خانواده‌تان است.
چه زمانی باید با تعمیرکار متخصص امداد من تماس بگیریم؟
با وجود اینکه بسیاری از مشکلات اجاق گاز را می‌توان با راهکارهای عیب‌یابی فوری در منزل برطرف کرد، اما برخی مسائل پیچیده‌تر یا خطرناک‌تر هستند که نیاز به دخالت یک متخصص مجرب دارند. تشخیص به موقع نیاز به کمک حرفه‌ای، نه تنها به حفظ ایمنی شما کمک می‌کند بلکه می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر و هزینه‌های بیشتر جلوگیری نماید.
در موارد زیر، اکیداً توصیه می‌شود که بدون فوت وقت با تعمیرکاران متخصص امداد من تماس بگیرید:
- استمرار مشکل پس از انجام راهکارهای فوری: اگر پس از انجام تمامی بررسی‌ها و راهکارهای عیب‌یابی که در این مقاله ذکر شد، اجاق گاز شما همچنان روشن نمی‌شود یا مشکل پابرجا است، این نشان می‌دهد که ایراد از یک قطعه داخلی و تخصصی‌تر است که نیاز به دانش فنی و ابزار خاص برای تشخیص و تعمیر دارد.
- احساس بوی گاز در هر مرحله از عیب‌یابی: این مورد مهمترین هشدار ایمنی است. هرگونه بوی گاز، حتی خفیف، به معنای نشت گاز است که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در چنین شرایطی، فوراً شیر اصلی گاز را ببندید، محیط را تهویه کنید، از هرگونه وسیله تولید جرقه دوری کنید و بلافاصله با شماره اورژانس گاز (۱۹۴) و سپس با یک متخصص مانند تکنسین‌های امداد من تماس بگیرید. هرگز سعی نکنید خودتان نشت گاز را پیدا یا رفع کنید.
- نیاز به باز کردن قطعات داخلی یا استفاده از ابزار تخصصی: اگر برای رفع مشکل نیاز به باز کردن بخش‌هایی از اجاق گاز مانند پنل‌های کناری یا پشتی، دسترسی به سیم‌کشی داخلی، ژیگلور یا بوبین دارید، بهتر است این کار را به افراد متخصص بسپارید. دستکاری قطعات داخلی بدون دانش کافی می‌تواند به دستگاه آسیب جدی برساند و خطرات برق‌گرفتگی یا نشت گاز را به همراه داشته باشد.
- عدم اطمینان از علت مشکل یا عدم توانایی در رفع آن: اگر از علت اصلی روشن نشدن اجاق گاز اطمینان ندارید یا احساس می‌کنید توانایی فنی لازم برای انجام مراحل تعمیر را ندارید، هرگز ریسک نکنید. بهتر است سلامت خود و خانواده‌تان را در اولویت قرار دهید.
- وجود هرگونه نشت گاز یا خطر برق‌گرفتگی: در صورت مشاهده هرگونه نشانه از نشت گاز (مانند بوی گاز) یا احساس برق‌گرفتگی هنگام لمس اجاق گاز، فوراً اقدامات ایمنی لازم را انجام داده و با متخصص تماس بگیرید.
برای حفظ ایمنی خود و خانواده و اطمینان از عملکرد صحیح و بهینه اجاق گاز، همواره در مواجهه با مشکلات پیچیده یا خطرناک، به جای ریسک کردن، از خدمات متخصصین حرفه‌ای بهره بگیرید. شرکت تعمیرات لوازم خانگی امداد من با تیم مجرب و آموزش‌دیده خود، آماده ارائه خدمات تعمیرات فوری و ایمن اجاق گاز شماست.
سوالات متداول
آیا روشن نشدن یک شعله خاص در اجاق گاز قدیمی، نشان‌دهنده مشکل متفاوتی نسبت به روشن نشدن کلی اجاق است؟
بله، روشن نشدن فقط یک شعله معمولاً نشانه‌ای از مشکلی موضعی در همان شعله است، برخلاف زمانی که هیچ یک از شعله‌ها روشن نمی‌شوند (که می‌تواند مشکل از سیستم کلی گازرسانی یا فندک مرکزی باشد). در این حالت، احتمالاً کثیفی سرشعله و الکترود فندک، انسداد ژیگلور، یا شل شدن سیم فندک مربوط به همان شعله خاص علت اصلی است. با تمرکز بر عیب‌یابی همان شعله، می‌توان مشکل را سریع‌تر پیدا و رفع کرد.
برای تمیز کردن سوراخ‌های مسدود شده سرشعله‌ها، استفاده از چه ابزارهایی ایمن‌تر است؟
برای تمیز کردن سوراخ‌های مسدود شده سرشعله‌ها، ایمن‌ترین و موثرترین ابزارها شامل یک سوزن نازک، یک سیم مفتولی ظریف (مانند سیم سیم‌کشی یا سیم موجود در گیره کاغذ که باز شده باشد)، یا یک مسواک نرم و خشک است. نکته کلیدی این است که از ابزارهایی استفاده کنید که به اندازه کافی نازک باشند تا وارد سوراخ‌ها شوند اما به آن‌ها آسیب نرسانند یا اندازه سوراخ را تغییر ندهند. هرگز از ابزارهای نوک‌تیز و ضخیم مانند پیچ‌گوشتی یا چاقو استفاده نکنید، زیرا ممکن است به سرشعله یا ژیگلور آسیب برسانید.
آیا سرویس دوره‌ای اجاق گازهای قدیمی می‌تواند از بروز مشکل روشن نشدن جلوگیری کند و هر چند وقت یک‌بار باید انجام شود؟
قطعاً. سرویس دوره‌ای و نگهداری منظم اجاق گازهای قدیمی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز مشکلات رایج مانند روشن نشدن شعله دارد. این سرویس‌ها شامل تمیز کردن عمیق سرشعله‌ها، بررسی اتصالات گاز، چک کردن ترموکوپل و ژیگلور و اطمینان از عملکرد صحیح فندک است. توصیه می‌شود حداقل سالی یک بار اجاق گاز خود را توسط یک متخصص سرویس کنید، به خصوص اگر استفاده زیادی از آن دارید یا علائم جزئی از مشکلات را مشاهده می‌کنید. این کار به افزایش طول عمر دستگاه و حفظ ایمنی کمک می‌کند. متخصصان امداد من می‌توانند خدمات سرویس دوره‌ای اجاق گاز را برای شما انجام دهند.
در صورتی که اجاق گاز بوی گاز می‌دهد اما شعله‌ها روشن نمی‌شوند، آیا امتحان کردن مجدد برای روشن کردن خطرناک است؟
بله، امتحان کردن مجدد برای روشن کردن اجاق گاز در صورت استشمام بوی گاز، بسیار خطرناک است. بوی گاز نشان‌دهنده نشت گاز است و هرگونه جرقه (حتی از فندک اجاق گاز) می‌تواند منجر به انفجار شود. در چنین شرایطی، فوراً شیر اصلی گاز را ببندید، پنجره‌ها را باز کنید تا محیط تهویه شود، از روشن کردن هرگونه وسیله برقی یا الکترونیکی خودداری کنید و بلافاصله با اورژانس گاز (۱۹۴) و سپس با تعمیرکاران متخصص مانند امداد من تماس بگیرید. ایمنی شما در این مواقع، حرف اول را می‌زند و هرگز نباید ریسک کرد.
عمر مفید ترموکوپل و فندک در اجاق گازهای قدیمی به طور معمول چقدر است و چه زمانی نیاز به تعویض آن‌ها احساس می‌شود؟
عمر مفید ترموکوپل و فندک در اجاق گازهای قدیمی متغیر است و به عواملی مانند کیفیت قطعه، میزان استفاده و نگهداری بستگی دارد. به طور معمول، ترموکوپل‌ها می‌توانند بین ۵ تا ۱۰ سال یا حتی بیشتر کار کنند. فندک‌ها نیز بسته به نوع و کیفیت، عمر مشابهی دارند. نیاز به تعویض آن‌ها زمانی احساس می‌شود که علائم خرابی (مانند روشن نشدن شعله پس از رها کردن ولوم برای ترموکوپل، یا عدم جرقه‌زنی فندک) پس از تمیزکاری و تنظیمات اولیه، همچنان پابرجا بماند. فرسودگی فیزیکی، آسیب‌دیدگی ظاهری، یا ضعف عملکرد محسوس، همگی نشانه‌هایی هستند که تعویض قطعه را ضروری می‌سازند