در دنیای امروز که ارتباطات مبتنی بر تلفن همراه به جزء جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره انسان‌ها تبدیل شده است انتظار می‌رود کیفیت آنتن‌دهی در محیط‌های مسکونی از جمله آپارتمان‌ها در سطح قابل قبولی باشد. اما متأسفانه بسیاری از ساکنان ساختمان‌های چندطبقه با مشکلات متعددی در خصوص ضعف یا ناپایداری سیگنال موبایل مواجه‌اند؛ مسئله‌ای که نه‌تنها مکالمات تلفنی را مختل می‌کند بلکه کیفیت اینترنت همراه ارسال پیام و استفاده از اپلیکیشن‌های ضروری را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در این مقاله به‌صورت جامع و تحلیلی به دلایل ضعف آنتن‌دهی در آپارتمان‌ها پرداخته سپس راهکارهای عملی و فنی برای رفع این معضل ارائه می‌گردد.
علت ضعف آنتن در آپارتمان ها
۱. ساختار فیزیکی و مصالح ساختمانی
یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب تضعیف سیگنال در آپارتمان‌ها می‌شود نوع مصالح و ساختار فیزیکی ساختمان است. دیوارهای بتنی ستون‌های فلزی سقف‌های چندلایه و پنجره‌های دوجداره همگی در جلوگیری از عبور امواج رادیویی نقش دارند. این مصالح به‌طور طبیعی خاصیت جذب یا بازتاب سیگنال را دارند و باعث می‌شوند امواج موبایل نتوانند به‌راحتی از بیرون به فضای داخلی ساختمان نفوذ کنند.
به‌ویژه در آپارتمان‌های نوساز که استانداردهای انرژی و ایمنی با دقت بیشتری رعایت شده استفاده از این مصالح متراکم باعث کاهش محسوس قدرت سیگنال موبایل در داخل واحدهای مسکونی می‌شود.
۲. تراکم طبقات و واحدها
در آپارتمان‌هایی که دارای تعداد طبقات زیاد یا تراکم واحدهای بالا هستند سیگنال به‌طور طبیعی در مسیر خود با موانع متعددی برخورد می‌کند. هر طبقه به‌عنوان یک لایه فیزیکی بخشی از سیگنال را جذب یا پراکنده می‌سازد. در نتیجه ساکنان طبقات زیرین یا واحدهایی که در مرکز ساختمان واقع شده‌اند معمولاً از کیفیت آنتن‌دهی ضعیف‌تری برخوردارند.
همچنین دیوارهای مشترک بین واحدها که گاهی با عایق‌های صوتی و حرارتی تقویت شده‌اند یکی دیگر از موانع انتقال آزاد سیگنال به‌شمار می‌روند.
۳. نبود دید مستقیم به دکل‌های مخابراتی
سیگنال‌های موبایل برای انتقال مؤثر به دید مستقیم نسبتاً بالایی به دکل مخابراتی نیاز دارند. در آپارتمان‌ها به‌خصوص در طبقات میانی یا پایینی این دید مستقیم ممکن است توسط ساختمان‌های اطراف یا ساختار خود آپارتمان مسدود شده باشد. به همین دلیل ساکنان ممکن است حتی با وجود نزدیکی به دکل سیگنال ضعیف یا قطع‌شده‌ای دریافت کنند.
سایه‌اندازی ساختمان‌های مجاور نیز می‌تواند سیگنال را دچار اعوجاج یا تضعیف کند به‌ویژه در مناطق پرجمعیت شهری که تراکم ساختمان‌ها بالاست.
۴. تداخل فرکانسی در فضاهای پرتراکم
زندگی در یک مجتمع مسکونی به معنای هم‌جواری با ده‌ها یا حتی صدها دستگاه الکترونیکی دیگر است. مودم‌های وای‌فای تجهیزات خانه‌های هوشمند دستگاه‌های بلوتوث گیرنده‌های ماهواره‌ای و تجهیزات بی‌سیم دیگر همه در یک باند فرکانسی محدود فعالیت می‌کنند. این تراکم فرکانسی ممکن است باعث تداخل الکترومغناطیسی و در نتیجه کاهش کیفیت سیگنال موبایل شود.
همچنین برخی سازندگان برای بهبود امنیت از پنجره‌هایی با پوشش‌های بازتابنده یا فیلم‌های حرارتی استفاده می‌کنند که عبور امواج بی‌سیم را دشوارتر می‌سازد.
۵. ضعف زیرساخت اپراتورهای موبایل
گاهی مشکل آنتن‌دهی در آپارتمان‌ها صرفاً به طراحی ساختمان محدود نمی‌شود بلکه ناشی از پوشش ضعیف اپراتور در منطقه است. برخی مناطق به‌ویژه نواحی جدید یا در حال توسعه هنوز تحت پوشش مناسب دکل‌های مخابراتی قرار ندارند. در نتیجه آپارتمان‌های آن نواحی حتی در صورت طراحی مناسب سیگنال ضعیفی دریافت می‌کنند.
ضعف در فرکانس‌های پایین‌تر یا شلوغی شبکه در ساعات پرترافیک نیز ممکن است به کاهش کیفیت ارتباطات درون آپارتمان‌ها منجر شود. در این مواقع خرید دستگاه تقویت آنتن از فروشگاهی معتبر همچون آنتن با ما می تواند این مشکل را به طور کامل برطرف کند.
راهکارهای فنی برای رفع مشکل آنتن دهی در آپارتمان ها
برخی راهکارهای فنی می‌توانند به بهبود آنتن‌دهی موبایل در آپارتمان‌ها کمک شایانی کنند. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
الف. نصب تقویت‌کننده سیگنال (Signal Repeater)
این دستگاه‌ها سیگنال ضعیف موجود را دریافت تقویت و به فضای داخلی ارسال می‌کنند. در صورت نصب درست می‌توانند قدرت آنتن را در تمام اتاق‌ها افزایش دهند.
ب. استفاده از تماس وای‌فای (Wi-Fi Calling)
بسیاری از اپراتورها امکان برقراری تماس تلفنی از طریق اتصال وای‌فای را فراهم کرده‌اند. فعال‌سازی این قابلیت می‌تواند جایگزینی مناسب برای تماس از طریق شبکه سلولی در نقاط کور خانه باشد.
ج. تغییر مکان مودم و دستگاه‌ها
اگر سیگنال ضعیف به‌علت تداخل با سایر دستگاه‌ها ایجاد شده باشد جابه‌جایی مکان مودم‌ها گوشی‌ها یا تجهیزات الکترونیکی می‌تواند تداخل را کاهش داده و آنتن‌دهی را بهبود بخشد.
د. نصب آنتن خارجی در بالکن یا پشت‌بام
در مواردی که سیگنال بیرون از ساختمان قوی‌تر است می‌توان از آنتن‌های خارجی استفاده کرد و آن‌ها را به تقویت‌کننده متصل نمود تا سیگنال از فضای باز به داخل هدایت شود.
هـ. استفاده از فناوری FemtoCell
در برخی کشورها اپراتورها دستگاه‌هایی به نام FemtoCell در اختیار کاربران قرار می‌دهند که به اینترنت خانگی متصل شده و همانند یک دکل کوچک سیگنال داخلی ایجاد می‌کند. این فناوری برای آپارتمان‌های پرجمعیت بسیار مفید است.
۷. توصیه‌هایی به مدیران ساختمان و ساکنان
مدیران مجتمع‌های مسکونی می‌توانند نقش مؤثری در بهبود کیفیت ارتباطات ساکنان ایفا کنند. پیشنهاد می‌شود:
- قبل از نصب سیستم‌های امنیتی یا پنجره‌های عایق اثر آن‌ها بر سیگنال بررسی شود
- فضای مناسبی برای نصب تجهیزات تقویتی در پشت‌بام در نظر گرفته شود
- هماهنگی با اپراتورها برای نصب آنتن‌های داخلی یا دکل‌های کوچک سلولی در ساختمان انجام گیرد
- اطلاع‌رسانی مناسب به ساکنان درباره راهکارهای فنی و بهینه‌سازی تنظیمات تلفن همراه انجام شود
نتیجه گیری
مشکل آنتن‌دهی در آپارتمان‌ها نتیجه ترکیبی از عوامل معماری فنی و مخابراتی است. مصالح مدرن ساختار فشرده تداخل الکترومغناطیسی و گاه ضعف پوشش اپراتورها همگی در تضعیف سیگنال مؤثرند. با این حال راهکارهایی نظیر نصب تقویت‌کننده تماس وای‌فای تغییر اپراتور یا حتی اصلاح ساختار داخلی خانه می‌توانند تجربه ارتباطی ساکنان را به‌طور چشم‌گیری بهبود بخشند.
در نهایت همان‌گونه که طراحی ساختمان باید نیازهای زیباشناختی ایمنی و انرژی را برآورده سازد توجه به نیازهای ارتباطی دیجیتال نیز ضرورتی انکارناپذیر در معماری مسکونی امروز و آینده است.