بله، سهامداران شرکت سهامی خاص قطعاً می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های شرکت مشارکت فعال داشته باشند. این مشارکت، که ریشه در اصول حاکمیت شرکتی و قانون تجارت دارد، ابزاری حیاتی برای نظارت بر عملکرد مدیران، تعیین سرنوشت شرکت و تضمین منافع مالی سهامداران محسوب می‌شود. سهامداران با استفاده از حق رأی خود در مجامع عمومی، می‌توانند در امور کلان و استراتژیک شرکت اثرگذار باشند.
مشارکت فعال سهامداران در موفقیت، شفافیت و حاکمیت شرکتی مطلوب، اهمیتی بنیادین دارد. این حضور تنها به معنای مالکیت سهام نیست، بلکه به معنای اعمال نظارت و تأثیرگذاری بر روندهای اصلی است. در این مقاله به بررسی عمیق و کاربردی حقوق، سازوکارهای قانونی، انواع تصمیمات، محدودیت‌ها و چالش‌های پیش روی سهامداران برای اعمال نفوذ در شرکت سهامی خاص خواهیم پرداخت. درک این ابعاد برای هر سهامدار، مدیر و حتی کارآفرینی که قصد ثبت شرکت سهامی خاص دارد، ضروری است.
مبانی حقوقی مشارکت سهامداران در شرکت سهامی خاص
برای درک کامل نحوه مشارکت سهامداران، ابتدا باید به ساختار و مبانی حقوقی شرکت سهامی خاص بپردازیم. این نوع شرکت، یکی از پرکاربردترین قالب‌های ثبت شرکت حقیقی و حقوقی در ایران است که مزایای متعددی برای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد.
شرکت سهامی خاص در یک نگاه
شرکت سهامی خاص یک شرکت تجاری است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهام آن‌ها است. برخلاف شرکت‌های سهامی عام که سهام آن‌ها در بورس معامله می‌شود، سهام شرکت سهامی خاص قابل عرضه عمومی نیست و معمولاً تعداد سهامداران آن محدودتر است. سهامداران به عنوان مالکان واقعی شرکت و تأمین‌کنندگان سرمایه، نقش حیاتی در بقا و رشد آن ایفا می‌کنند. لازم به ذکر است که در این نوع شرکت، نقش مالکان (سهامداران) از نقش مدیران اجرایی (هیئت مدیره و مدیرعامل) تفکیک شده است؛ سهامداران مسئولیت تصمیمات کلان و استراتژیک را بر عهده دارند، در حالی که هیئت مدیره و مدیرعامل به اجرای امور روزمره می‌پردازند.
اصل حاکمیت اراده سهامداران و حق رأی
مفهوم حاکمیت سهامداران به این معناست که تصمیمات نهایی و سرنوشت‌ساز شرکت، باید با اراده و رأی آن‌ها اتخاذ شود. این اراده عمدتاً از طریق حق رأی اعمال می‌گردد. اصل “هر سهم یک رأی” یک قاعده بنیادین است که طبق آن، وزن رأی هر سهامدار متناسب با تعداد سهام اوست. البته این اصل استثنائاتی نیز دارد، مانند سهام ممتاز که ممکن است به دارندگان خود حق رأی بیشتر یا امتیازات ویژه دیگری بدهد. اساسنامه شرکت نقش کلیدی در تعیین جزئیات این حقوق ایفا می‌کند و مطالعه دقیق آن برای هر سهامدار ضروری است. طبق ماده ۱۰۳ لایحه اصلاحی قانون تجارت، رأی‌گیری در مجامع عمومی بر اساس تعداد سهام انجام می‌شود.
مکانیسم‌های اصلی مشارکت سهامداران (مجامع عمومی)
مجامع عمومی، تنها بستر رسمی و قانونی برای اعمال اراده سهامداران و مشارکت آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها هستند. این مجامع با رعایت شرایط تشکیل، حد نصاب قانونی و رسمیت یافتن، تصمیمات مهمی را برای آینده شرکت اتخاذ می‌کنند.
اهمیت و ماهیت مجامع عمومی
مجامع عمومی کانون اصلی تصمیم‌گیری در شرکت سهامی خاص هستند. این گردهمایی‌ها، فضایی را برای سهامداران فراهم می‌آورد تا در مورد مسائل حیاتی شرکت به بحث و تبادل نظر پرداخته و از طریق رأی‌گیری، اراده جمعی خود را اعمال کنند. تشکیل صحیح و قانونی مجامع، ضامن اعتبار تصمیمات اتخاذ شده است. حد نصاب قانونی (تعداد سهامداران حاضر برای رسمیت یافتن جلسه) و اکثریت آراء (تعداد رأی‌دهندگان موافق برای تصویب یک تصمیم) از جمله نکات کلیدی در این زمینه هستند که در مواد ۱۰۴ و ۱۰۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت به آن‌ها اشاره شده است.
انواع مجامع عمومی و قلمرو تصمیم‌گیری آن‌ها
شرکت سهامی خاص سه نوع مجمع عمومی اصلی دارد که هر یک وظایف و اختیارات خاص خود را دارند:
مجمع عمومی موسس
این مجمع حیاتی‌ترین گام در فرآیند ثبت شرکت سهامی خاص است. وظایف اصلی آن شامل تصویب اساسنامه، انتخاب اولین مدیران و بازرسان شرکت و تأیید آورده‌های غیرنقدی است. مجمع موسس نقش محوری در شکل‌گیری اولیه و تعیین ساختار اساسی شرکت دارد و تصمیمات آن پایه‌های فعالیت‌های آتی را بنا می‌نهد.
مجمع عمومی عادی
این مجمع مسئول رسیدگی به امور جاری و سالیانه شرکت است. مهم‌ترین تصمیمات آن عبارتند از:
- انتخاب و عزل اعضای هیئت مدیره و بازرسان: طبق مواد ۱۰۷ و ۱۴۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، سهامداران در این مجمع مدیران و بازرسان را برای دوره‌های مشخص انتخاب و در صورت لزوم عزل می‌کنند.
- تصویب صورت‌های مالی، ترازنامه و حساب سود و زیان: این تصمیمات برای شفافیت مالی و نظارت بر عملکرد شرکت حیاتی است. ماده ۲۳۲ لایحه اصلاحی قانون تجارت به اهمیت این موضوع اشاره دارد.
- تعیین خط‌مشی کلی و سیاست‌های اجرایی: این موارد در حدود اختیارات اساسنامه توسط سهامداران تعیین می‌شود.
- تقسیم سود قابل تقسیم و اندوخته‌ها: طبق مواد ۲۳۸ تا ۲۴۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت، سهامداران در مورد نحوه تقسیم سود و تشکیل اندوخته‌ها تصمیم می‌گیرند.
حد نصاب و اکثریت آراء در مجمع عمومی عادی (اکثریت نسبی)، طبق ماده ۸۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت، معمولاً با حضور حداقل نیمی از سهامداران صاحب رأی و تصویب با اکثریت آراء حاضرین محقق می‌شود.
مجمع عمومی فوق‌العاده
این مجمع برای اتخاذ تصمیمات بنیادی و تغییردهنده ساختار شرکت تشکیل می‌شود. مهم‌ترین اختیارات آن شامل موارد زیر است:
- تغییر اساسنامه شرکت: شامل تغییر نام، موضوع فعالیت، آدرس و… (ماده ۸۳ لایحه اصلاحی قانون تجارت).
- افزایش یا کاهش سرمایه: سهامداران در مورد دلایل، روش‌ها و آثار افزایش یا کاهش سرمایه تصمیم می‌گیرند (مواد ۱۶۱ و ۱۸۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت).
- انحلال شرکت و تعیین تصفیه‌کننده.
حد نصاب و اکثریت آراء در مجمع عمومی فوق‌العاده (اکثریت مطلق و گاهی دو سوم)، طبق ماده ۸۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، معمولاً سخت‌گیرانه‌تر است.
مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده
این مجمع زمانی تشکیل می‌شود که هیئت مدیره یا بازرسان شرکت، تشکیل مجمع عمومی عادی را خارج از مهلت مقرر سالانه ضروری تشخیص دهند. اختیارات آن همانند مجمع عمومی عادی است، اما زمان برگزاری آن می‌تواند در هر مقطع از سال باشد.
حقوق و اختیارات فراتر از رأی دادن
مشارکت سهامداران در شرکت سهامی خاص تنها به رأی دادن در مجامع محدود نمی‌شود، بلکه شامل حقوق گسترده‌تری است که امکان نظارت و حمایت از منافع آن‌ها را فراهم می‌آورد. ثبت 24 به عنوان یک مرجع معتبر، همواره بر آگاهی سهامداران از این حقوق تأکید دارد.
حق دسترسی به اطلاعات
سهامداران حق دارند قبل از تشکیل مجامع عمومی، از وضعیت مالی و عملکرد شرکت مطلع شوند. طبق ماده ۱۳۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت، هر سهامدار می‌تواند از ۱۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی، به شرکت مراجعه و صورت‌حساب‌ها، ترازنامه، حساب سود و زیان و گزارش مدیران و بازرسان را بررسی و حتی از آن‌ها رونوشت تهیه کند. این حق، امکان تصمیم‌گیری آگاهانه و مسئولانه را به سهامداران می‌دهد.
حق نظارت و پرسشگری
سهامداران از طریق بازرسان منتخب خود، بر عملکرد هیئت مدیره نظارت می‌کنند. بازرسان وظیفه دارند صحت صورت‌های مالی را بررسی و هرگونه تخلف را به سهامداران گزارش دهند. علاوه بر این، سهامداران حق دارند در مجامع عمومی از هیئت مدیره و بازرسان سوال پرسیده و توضیحات لازم را دریافت کنند. این پرسشگری، ابزاری مهم برای شفافیت و پاسخگویی مدیران است.
حق اقامه دعوا و حمایت قانونی
قانون تجارت، در مواردی به سهامداران اجازه می‌دهد علیه شرکت یا مدیران متخلف اقامه دعوا کنند. این موارد شامل مطالبه سود، ابطال تصمیمات غیرقانونی مجامع یا هیئت مدیره، و شکایت از مدیرانی که باعث ورود ضرر به شرکت شده‌اند، می‌شود. این حق به عنوان یک ضمانت اجرایی برای حقوق سهامداران عمل می‌کند و از آن‌ها در برابر سوءاستفاده‌های احتمالی حمایت می‌کند.
حقوق مالی سهامداران
علاوه بر حق رأی، سهامداران از حقوق مالی مهمی نیز برخوردارند:
- حق دریافت سود: در صورت وجود سود قابل تقسیم و تصویب مجمع عمومی، سهامداران حق دریافت سهم خود از سود را دارند.
- حق تقدم در خرید سهام جدید: در صورت افزایش سرمایه شرکت، سهامداران فعلی حق تقدم دارند که به نسبت سهام خود، سهام جدید را خریداری کنند (ماده ۱۶۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت). این حق از کاهش درصد مالکیت آن‌ها جلوگیری می‌کند.
- حق سهم از دارایی‌ها: در صورت انحلال شرکت، پس از تسویه بدهی‌ها، سهامداران حق دریافت سهم خود از باقی‌مانده دارایی‌ها را دارند.
مشارکت آگاهانه سهامداران در تصمیم‌گیری‌های شرکت سهامی خاص، نه تنها به نفع خود آن‌هاست، بلکه به افزایش شفافیت و کارآمدی کل مجموعه کمک می‌کند. این امر، تضمین‌کننده رشد پایدار و موفقیت بلندمدت شرکت است.
محدودیت‌ها و چالش‌های مشارکت سهامداران
با وجود حقوق گسترده‌ای که برای سهامداران شرکت سهامی خاص در نظر گرفته شده است، برخی محدودیت‌ها و چالش‌ها نیز وجود دارند که می‌توانند بر میزان و نحوه مشارکت آن‌ها تأثیر بگذارند. آگاهی از این موارد، برای سهامداران و مدیرانی که در فکر ثبت شرکت سهامی خاص هستند، ضروری است.
محدودیت‌های اساسنامه‌ای و قانونی بر حق رأی
اساسنامه شرکت، به عنوان میثاق‌نامه داخلی، می‌تواند شرایطی را برای محدودیت حق رأی وضع کند. برای مثال، ممکن است قید شود که برای هر پنج سهم یک رأی در نظر گرفته شود. همچنین، قانون تجارت نیز در مواردی حق رأی را سلب یا تعلیق می‌کند، مانند عدم پرداخت تعهد سهام توسط سهامدار یا عدم تعویض سهام بانام به بی‌نام و بالعکس در موعد مقرر. در این صورت، سهامداران از حق حضور و رأی در مجامع عمومی محروم خواهند شد.
تفاوت حق رأی سهام عادی و سهام ممتاز
یکی از مهم‌ترین محدودیت‌ها، تفاوت بین سهام عادی و سهام ممتاز است. سهام عادی، معمولاً “یک سهم، یک رأی” است. اما سهام ممتاز، که در اساسنامه شرکت تعریف می‌شود، می‌تواند به دارندگان خود امتیازات ویژه‌ای در رأی‌گیری یا دریافت سود بدهد. این امتیازات، می‌تواند توازن قدرت را در تصمیم‌گیری‌های کلان به نفع دارندگان سهام ممتاز تغییر دهد.
توضیحات تکمیلی پیرامون سهام عادی و ممتاز در شرکت سهامی خاص در جدول زیر قابل مشاهده است:
| ویژگی | سهام عادی | سهام ممتاز |
|---|---|---|
| حق رأی | معمولاً یک رأی به ازای هر سهم | ممکن است حق رأی بیشتری داشته باشد (مثلاً هر سهم دو رأی) یا در برخی تصمیمات خاص حق وتو داشته باشد. |
| اولویت دریافت سود | پس از پرداخت سود به سهام ممتاز، در صورت وجود سود، دریافت می‌شود. | اولویت در دریافت سود ثابت یا درصدی بالاتر نسبت به سهام عادی. |
| اولویت در انحلال | پس از دارندگان سهام ممتاز، از دارایی‌ها سهم می‌برند. | اولویت در بازپس‌گیری سرمایه در صورت انحلال شرکت. |
| قابلیت انتقال | آزادانه‌تر | ممکن است محدودیت‌های بیشتری برای انتقال داشته باشد. |
قدرت هیئت مدیره و مدیرعامل
اگرچه سهامداران در تصمیمات استراتژیک نقش دارند، اما اداره روزمره و تصمیمات اجرایی بر عهده هیئت مدیره و مدیرعامل است. مرز بین این دو نقش گاهی مبهم می‌شود و این می‌تواند به چالش‌هایی در نظارت سهامداران بر تصمیمات اجرایی منجر شود. سهامداران باید از طریق مجامع عمومی و بازرسان، بر عملکرد هیئت مدیره نظارت داشته باشند تا از انحراف از سیاست‌های کلی شرکت جلوگیری کنند.
چالش‌های سهامداران خرد
سهامداران با تعداد سهام کم (سهامداران خرد) ممکن است در عمل با محدودیت‌هایی در اعمال نفوذ خود مواجه شوند. قدرت رأی آن‌ها در برابر سهامداران عمده کمتر است. برای تقویت صدای سهامداران خرد، راه‌کارهایی مانند ائتلاف سهامداران یا استفاده از نمایندگی‌های گروهی می‌تواند مؤثر باشد. ثبت 24 توصیه می‌کند که سهامداران خرد نیز از حقوق خود آگاه باشند و در صورت لزوم، با مشاوران حقوقی متخصص در امور ثبت شرکت مشورت نمایند.
مقایسه مشارکت سهامداران در شرکت سهامی خاص با سایر شرکت‌ها
درک جایگاه شرکت سهامی خاص در میان دیگر انواع شرکت‌ها، به روشن‌تر شدن نقش و حقوق سهامداران کمک می‌کند. هر نوع شرکت، سازوکار خاص خود را برای مشارکت مالکان و اعضا دارد.
سهامی خاص در مقابل سهامی عام
تفاوت اصلی در گستردگی مشارکت و تعداد سهامداران است. در شرکت سهامی عام، سهام به عموم مردم عرضه می‌شود و سهامداران بسیار بیشتری دارد که سهام آن‌ها در بورس اوراق بهادار معامله می‌شود. این امر، نظارت بر آن‌ها را پیچیده‌تر و پراکنده‌تر می‌کند. اما در شرکت سهامی خاص، تعداد سهامداران محدودتر است و مشارکت آن‌ها معمولاً مستقیم‌تر و با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد.
سهامی خاص در مقابل با مسئولیت محدود
در شرکت با مسئولیت محدود، مسئولیت شرکا نیز محدود به آورده آن‌هاست، اما ساختار سرمایه و نحوه اعمال حق رأی متفاوت است. در این نوع شرکت، به جای سهام، “سهم‌الشرکه” وجود دارد و حق رأی معمولاً بر اساس میزان سهم‌الشرکه تعیین می‌شود، اما سازوکارها و مجامع آن‌ها از پیچیدگی کمتری نسبت به شرکت سهامی خاص برخوردارند. فرآیند ثبت شرکت با مسئولیت محدود نیز متفاوت است.
سهامی خاص در مقابل تعاونی
شرکت‌های تعاونی بر ماهیت شخص‌محور تمرکز دارند، در حالی که شرکت سهامی خاص سرمایه‌محور است. در شرکت‌های تعاونی، هر عضو معمولاً فارغ از میزان سرمایه‌اش، یک رأی دارد (“یک نفر، یک رأی”) که هدف آن توزیع برابر قدرت تصمیم‌گیری است. اما در شرکت سهامی خاص، حق رأی مستقیماً بر اساس میزان سهام و سرمایه افراد تعیین می‌شود (“هر سهم، یک رأی”).
برای موفقیت و پایداری هر شرکت سهامی خاص، داشتن یک ساختار حقوقی مستحکم و اساسنامه‌ای جامع ضروری است. مشاوران ثبت 24 می‌توانند در ثبت شرکت قانونی و تدوین اساسنامه دقیق، شما را یاری رسانند.
اهمیت ثبت برند و تمدید آن در شرکت سهامی خاص
هر شرکت سهامی خاص، علاوه بر فعالیت‌های تجاری و تولیدی، نیازمند هویت متمایز و محافظت از دارایی‌های نامشهود خود است. در این میان، ثبت برند و لوگو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که مستقیماً به منافع سهامداران نیز مرتبط می‌شود.
نقش برند در ارزش‌گذاری شرکت
یک برند قدرتمند و شناخته‌شده، یکی از مهم‌ترین دارایی‌های نامشهود هر شرکت است. این دارایی می‌تواند ارزش بازاری شرکت را به طرز چشمگیری افزایش دهد. سهامداران، به عنوان مالکان واقعی شرکت، از افزایش ارزش برند به طور مستقیم سود می‌برند، زیرا این امر بر قیمت سهام و اعتبار کلی شرکت تأثیر مثبت می‌گذارد. ثبت برندهای معروف نشان‌دهنده موفقیت و جایگاه ویژه در بازار است که موجب جذب سرمایه‌گذاران و مشتریان بیشتر می‌شود.
حفاظت از حقوق شرکت و سهامداران
ثبت برند و لوگو، تضمین‌کننده حقوق انحصاری شرکت برای استفاده از آن نام و نشان تجاری است. این اقدام قانونی، از سوءاستفاده رقبا و کپی‌برداری غیرمجاز جلوگیری می‌کند و به شرکت اجازه می‌دهد تا در صورت بروز تخلف، از طریق مراجع قانونی اقدامات لازم را انجام دهد. عدم ثبت برند می‌تواند شرکت را در برابر تقلید و سرقت هویت تجاری آسیب‌پذیر سازد که نهایتاً به ضرر سهامداران خواهد بود.
مشاوره ثبت برند و تمدید برند ثبت شده
فرآیند ثبت برند، نیازمند دانش تخصصی و رعایت مراحل قانونی است. بهره‌گیری از مشاوره ثبت برند از سوی کارشناسان مجرب، می‌تواند این فرآیند را تسهیل کرده و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند. ثبت 24 با تخصص در امور ثبت شرکت و ثبت برند، خدمات مشاوره‌ای جامعی را در این زمینه ارائه می‌دهد. همچنین، پس از ثبت اولیه، تمدید برند ثبت شده در بازه‌های زمانی مشخص، برای حفظ حقوق انحصاری برند ضروری است. این تمدید نیز باید با دقت و طبق مقررات انجام شود تا از سلب اعتبار برند جلوگیری به عمل آید.
حفاظت از دارایی‌های فکری مانند برند، بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی‌های بلندمدت هر شرکت سهامی خاص است که به طور مستقیم بر سلامت مالی و حقوقی سهامداران تأثیر می‌گذارد.
نتیجه‌گیری
سهامداران شرکت سهامی خاص به طرق مختلف و با سازوکارهای مشخص قانونی می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های شرکت مشارکت کنند. این مشارکت، که در مجامع عمومی تجلی می‌یابد، شامل طیف وسیعی از حقوق از جمله انتخاب هیئت مدیره، تصویب صورت‌های مالی، تغییر اساسنامه و تعیین سرنوشت مالی شرکت است. علاوه بر حق رأی، حقوقی همچون دسترسی به اطلاعات، نظارت، اقامه دعوا و حقوق مالی نیز ابزارهای مهمی برای اعمال نفوذ و حفظ منافع سهامداران به شمار می‌روند.
آگاهی کامل از این حقوق و مسئولیت‌ها، نه تنها برای سهامداران بلکه برای مدیران و مؤسسان شرکت‌ها نیز حیاتی است. در حالی که محدودیت‌هایی مانند تفاوت سهام عادی و ممتاز یا چالش‌های سهامداران خرد وجود دارد، اما با شناخت صحیح قوانین و استفاده از ابزارهای موجود، می‌توان به مشارکتی فعال‌تر و مؤثرتر دست یافت. خدمات تخصصی ثبت ۲۴ در زمینه‌های ثبت شرکت، ثبت شرکت قانونی، و مشاوره ثبت برند، می‌تواند راهنمایی ارزشمند برای تضمین رعایت این حقوق و استقرار یک حاکمیت شرکتی قدرتمند باشد.
سوالات متداول
آیا سهامداران خرد در شرکت سهامی خاص نیز می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت تاثیرگذار باشند و حقوق آن‌ها چگونه تضمین می‌شود؟
بله، سهامداران خرد می‌توانند با مشارکت در مجامع عمومی و استفاده از حق رأی خود، در تصمیم‌گیری‌ها تأثیرگذار باشند؛ حقوق آن‌ها از طریق قوانین تجارت و نظارت بازرسان تضمین می‌شود.
چه مرجعی در شرکت سهامی خاص مسئول نظارت بر رعایت حقوق سهامداران است و سهامداران در صورت تضییع حقوقشان به کجا می‌توانند شکایت کنند؟
بازرسان شرکت مسئول نظارت بر رعایت حقوق سهامداران هستند و در صورت تضییع حقوق، سهامداران می‌توانند به مراجع قضایی یا اداره ثبت شرکت‌ها شکایت کنند.
در صورت اختلاف نظر بین سهامداران و هیئت مدیره، راهکار قانونی برای حل و فصل مسائل چیست و آیا سهامداران می‌توانند تصمیمات هیئت مدیره را لغو کنند؟
راهکار قانونی حل اختلاف، طرح موضوع در مجمع عمومی و در صورت لزوم اقامه دعوا در دادگاه است؛ سهامداران می‌توانند تصمیمات غیرقانونی هیئت مدیره را ابطال کنند.
آیا اساسنامه شرکت سهامی خاص می‌تواند تمامی حقوق مشارکت سهامداران را محدود یا سلب کند؟
خیر، اساسنامه نمی‌تواند تمامی حقوق اساسی و قانونی سهامداران را محدود یا سلب کند؛ برخی حقوق، ذاتی و غیرقابل سلب هستند.
چه تدابیری برای حمایت از حقوق سهامداران در برابر سوء استفاده احتمالی مدیران و اعضای هیئت مدیره وجود دارد؟
تدابیر شامل انتخاب بازرسان مستقل، حق دسترسی به اطلاعات، امکان اقامه دعوا علیه مدیران متخلف و مسئولیت قانونی مدیران در برابر شرکت و سهامداران است.