شراب از چه زمانی کشف شد

شواهد باستان شناسی نشان می دهد که شراب، این نوشیدنی کهن، حدود ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ سال پیش کشف و تولید شد. این کشف اتفاقی، ریشه در مشاهده فرآیندهای طبیعی تخمیر میوه های انگور داشت و به تدریج به تولید هدفمند و توسعه فرهنگ شراب سازی در تمدن های باستانی خاور نزدیک و مدیترانه انجامید.

شراب، بیش از یک نوشیدنی، نمادی از فرهنگ، آیین، جشن و گاه داروست که از دیرباز در تار و پود تاریخ بشر تنیده شده است. مسیر کشف و تکامل آن، داستانی جذاب از هوش و کنجکاوی انسان های نخستین تا پیچیدگی های تمدن های باستانی را روایت می کند. در این مقاله به بررسی عمیق و مستند خاستگاه شراب، نخستین شواهد باستان شناسی آن در سراسر جهان، نقش کلیدی ایران و خاور نزدیک در این فرایند تاریخی و جایگاه آن در تحولات فرهنگی و اجتماعی بشر خواهیم پرداخت. هدف، ارائه یک دیدگاه جامع و تخصصی برای درک بهتر این میراث جهانی است.

شراب چیست و چگونه به طور طبیعی شکل گرفت؟

شراب به لحاظ علمی، نوشیدنی الکلی است که عمدتاً از تخمیر آب انگور به دست می آید، اگرچه می توان آن را از سایر میوه ها نیز تولید کرد. فرآیند تخمیر، واکنشی بیوشیمیایی است که در آن میکروارگانیسم هایی به نام مخمرها، قندهای موجود در میوه را مصرف کرده و آن ها را به اتانول (الکل) و دی اکسید کربن تبدیل می کنند. این فرآیند، گرمایی نیز آزاد می کند و در غیاب اکسیژن به بهترین شکل صورت می گیرد.

در طبیعت، این پدیده به طور معمول در میوه های رسیده یا گندیده ای که روی زمین افتاده اند، رخ می دهد. پوست انگور به طور طبیعی دارای مخمرهایی است که با ترک خوردن یا له شدن میوه، در معرض قندهای موجود در گوشت انگور قرار می گیرند. در صورت مساعد بودن شرایط محیطی، این مخمرها شروع به فعالیت کرده و قند را به الکل تبدیل می کنند.

نظریه غالب این است که انسان های اولیه، احتمالاً شکارچیان-گردآورنده دوران نوسنگی، به طور اتفاقی با میوه های تخمیر شده مواجه شده اند. ممکن است آن ها طعم شیرین و ترش این میوه ها را چشیده و سپس متوجه اثرات روان گردان و سرخوشی آور الکل شده باشند. این تجربه اولیه، نه تنها کنجکاوی آن ها را برانگیخته، بلکه انگیزه ای قوی برای جستجو و مصرف بیشتر این میوه های خاص ایجاد کرده است. درک تدریجی این پدیده و ارتباط آن با تغییرات روحی و جسمی، سنگ بنای تولید هدفمند شراب در آینده شد.

گام های اولیه: از کشف اتفاقی تا تولید عمدی

مسیر کشف و تولید شراب، فرایندی طولانی و تکاملی بود که از مواجهه ای تصادفی در دوران پیش از تاریخ آغاز شد و به کشاورزی هدفمند و تولید انبوه در تمدن های باستانی انجامید.

دوران پیش از تاریخ: مواجهه با منابع الکلی طبیعی

انسان های اولیه، به عنوان شکارچیان-گردآورندگان، دائم در تماس با طبیعت بودند. آن ها از میوه های فصلی، عسل و گیاهان مختلف تغذیه می کردند. در این میان، مواجهه با منابع الکلی طبیعی، امری اجتناب ناپذیر بود. میوه های افتاده که در معرض گرما و مخمرهای محیطی قرار می گرفتند، یا عسل کهنه و رقیق شده ای که تخمیر می شد، می توانستند به طور اتفاقی الکل تولید کنند.

تصور می شود که اولین تماس انسان با الکل از طریق چشیدن همین میوه های تخمیر شده بوده است. اثرات روان گردان و تغییرات خلقی ناشی از مصرف این مواد، تجربه ای جدید و قدرتمند را برای آن ها به ارمغان آورده است. این تجربه ها، که می توانستند شامل احساس سرخوشی، کاهش اضطراب، یا حتی تجربیات شبه-مذهبی باشند، انگیزه هایی قوی برای انسان های اولیه ایجاد کردند تا به دنبال این مواد جادویی باشند. این جستجو، نه تنها برای تفریح، بلکه شاید برای اهداف آیینی یا حتی درمانی (به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده الکل در غیاب آب سالم) نیز صورت می گرفت.

انقلاب نوسنگی و آغاز کشاورزی: تولید هدفمند

نقطه عطف در تاریخ شراب سازی، با انقلاب نوسنگی و گذار انسان از شکارچی-گردآورنده به کشاورز، همزمان شد. با آغاز کشت هدفمند غلات و میوه ها، از جمله انگور، انسان کنترل بیشتری بر منابع غذایی خود پیدا کرد. این توسعه کشاورزی، امکان دسترسی منظم به مواد اولیه برای تولید نوشیدنی های تخمیری را فراهم آورد.

کشت انگور، به ویژه گونه های وحشی آن که در منطقه قفقاز و خاور نزدیک به وفور یافت می شد، پایه های تولید شراب را مستحکم کرد. انسان با مشاهده دقیق تر فرآیند تخمیر و نگهداری میوه ها، به تدریج روش های تولید شراب را کشف و بهبود بخشید.

همچنین، در دوران نوسنگی، دسترسی به آب آشامیدنی سالم و پاک، یک چالش بزرگ بود. نوشیدنی های تخمیری مانند شراب و آبجو، به دلیل محتوای الکلی خود، نسبت به آب خام، از نظر میکروبی ایمن تر بودند. این ویژگی، یکی از دلایل گسترش مصرف این نوشیدنی ها در جوامع اولیه بود، چرا که می توانستند منبعی نسبتاً سالم از مایعات باشند و به تأمین کالری و برخی مواد مغذی نیز کمک کنند. بنابراین، تولید شراب نه تنها برای لذت، بلکه برای رفع نیازهای اساسی بقا نیز اهمیت پیدا کرد.

گاه شماری جامع: اولین شواهد باستان شناسی شراب در جهان

شواهد باستان شناسی مدرن، پرده از اسرار گذشته برداشته و نشان می دهد که مناطق مختلفی از جهان، به طور مستقل یا با تأثیرات متقابل، در کشف و تولید شراب نقش داشته اند. این کاوش ها، تاریخچه نوشیدنی های الکلی را به هزاران سال قبل از میلاد مسیح می رساند.

گرجستان (حدود ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد): قدیمی ترین شواهد

تا به امروز، قدیمی ترین شواهد کشف شده از شراب سازی، به منطقه گرجستان امروزی بازمی گردد. در کاوش های باستان شناسی در روستای گاداخری، ظروف سفالی متعلق به حدود ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد (۱۰ هزار سال پیش) کشف شده اند که حاوی بقایای شیمیایی اسید تارتاریک بوده اند. اسید تارتاریک، ترکیبی شیمیایی است که به طور طبیعی در انگور و شراب وجود دارد و حضور آن در این ظروف، به طور قاطع نشان دهنده تولید و نگهداری شراب در آن دوران است. این کشف، گرجستان را به عنوان یکی از مهدهای اصلی شراب سازی در جهان مطرح می کند و اهمیت این منطقه را در تاریخ نوشیدنی های الکلی برجسته می سازد.

ایران (حدود ۷۴۰۰ سال پیش از میلاد): خاستگاهی کهن

ایران، به عنوان یکی از نقاط محوری تمدن در خاور نزدیک، نیز دارای شواهد بسیار قدیمی از تولید شراب است که اهمیت این سرزمین را در تاریخچه این نوشیدنی تأیید می کند.

• تپه حاجی فیروز (آذربایجان غربی): یکی از مهم ترین کشفیات، در تپه حاجی فیروز در شمال غربی ایران (نزدیک ارومیه) صورت گرفت. در این محل، کوزه های نوسنگی متعلق به حدود ۷۴۰۰ سال پیش از میلاد (۹۴۰۰ سال پیش) یافت شدند که بر اساس تحقیقات دقیق پاتریک مک گاورن و تیمش، حاوی بقایای شراب قرمز بوده اند. این کوزه ها، که دارای دیواره های رزین اندود برای جلوگیری از نفوذ هوا و ترش شدن شراب بودند، نشان دهنده دانش ابتدایی اما پیشرفته در نگهداری شراب هستند. این کشف، ایران را در کنار گرجستان، در صدر فهرست قدیمی ترین مراکز شراب سازی جهان قرار می دهد.
• گودین تپه (کوهستان های زاگرس): شواهد دیگری از شراب سازی و حتی آبجو، با قدمت حدود ۵۵۰۰ سال پیش از میلاد (۷۵۰۰ سال پیش)، در گودین تپه در کوهستان های زاگرس به دست آمده است. این یافته ها، نشان می دهند که تولید نوشیدنی های الکلی در این منطقه به صورت گسترده رواج داشته و از اهمیت فرهنگی و اقتصادی بالایی برخوردار بوده است. ظروف کشف شده در این سایت، به گونه ای طراحی شده بودند که ناخالصی ها را از مایع جدا کنند، که خود نشانه ای از توسعه تکنیک های تولید است.

کشف شراب در تپه حاجی فیروز و گودین تپه، نه تنها جایگاه ایران را به عنوان یکی از خاستگاه های اصلی شراب و ترویج فرهنگ مصرف آن تثبیت می کند، بلکه نقش این سرزمین را در توسعه تکنیک های اولیه شراب سازی در جهان برجسته می سازد.

چین (حدود ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد): نوشیدنی های تخمیری ترکیبی

در شرق آسیا نیز شواهدی از تولید نوشیدنی های تخمیری بسیار کهن یافت شده است. در سایت باستان شناسی جیاهو در چین، بقایای ظروف سفالی مربوط به حدود ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد (۹۰۰۰ سال پیش) کشف شد که نشان دهنده تولید نوشیدنی هایی از ترکیب عسل، برنج و میوه بوده اند. این یافته ها، نشان می دهد که در مناطق مختلف جهان، انسان ها به طور مستقل به دانش تخمیر دست یافته بودند، حتی اگر ترکیب مواد اولیه آن ها با شراب انگور متفاوت باشد. این نوشیدنی ها، هرچند دقیقاً شراب انگور نبودند، اما بیانگر درک انسان از فرآیند تخمیر و تولید نوشیدنی های الکلی بودند.

ارمنستان (حدود ۶۱۰۰ سال پیش از میلاد): قدیمی ترین کارگاه شراب سازی

یکی دیگر از کشفیات مهم در تاریخ شراب سازی، در غار آرنی-۱ در ارمنستان صورت گرفت. در این غار، باستان شناسان موفق به کشف قدیمی ترین کارگاه شراب سازی جهان با قدمتی حدود ۶۱۰۰ سال پیش از میلاد (۸۱۰۰ سال پیش) شدند. این کارگاه شامل یک پرس شراب، مخازن تخمیر، و کوزه های ذخیره سازی بوده که به طور سیستماتیک برای تولید شراب استفاده می شده است. این کشف نه تنها قدمت تولید هدفمند شراب را تأیید می کند، بلکه نشان دهنده سازمان یافتگی و تخصصی شدن این صنعت در دوران باستان است.

سیسیل و ایتالیا (حدود ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد): نشانه های اولیه در اروپا

شواهد اولیه از شراب سازی در اروپا نیز به دوران کهن بازمی گردد. در سیسیل و برخی مناطق ایتالیا، نشانه هایی از تولید شراب با قدمت حدود ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد (۸۰۰۰ سال پیش) یافت شده است. این کشفیات، اگرچه به اندازه یافته های خاور نزدیک گسترده نیستند، اما مسیرهای اولیه ورود و گسترش فرهنگ شراب سازی به قاره اروپا را نشان می دهند. این منطقه بعداً به یکی از قطب های اصلی تولید و مصرف شراب در جهان باستان تبدیل شد.

گسترش به بالکان و یونان (حدود ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد): مسیرهای اولیه به اروپا

پس از خاستگاه های اولیه در خاور نزدیک، شراب به تدریج به سمت غرب گسترش یافت. حدود ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد، شراب به منطقه بالکان و سپس یونان راه یافت. یونانیان باستان، که نقش بسیار مهمی در توسعه و ترویج فرهنگ شراب در جهان ایفا کردند، این نوشیدنی را به جزایر و شهرهای مختلف خود بردند و به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره، مراسم مذهبی و میهمانی های خود تبدیل کردند. این گسترش، زمینه را برای ورود شراب به روم و سپس سایر نقاط اروپا فراهم آورد.

شراب در تمدن های باستان: تکامل و جایگاه فرهنگی

با گسترش دانش شراب سازی، این نوشیدنی به سرعت جایگاه ویژه ای در قلب تمدن های باستانی پیدا کرد و فراتر از یک مایع، به نمادی فرهنگی، مذهبی و اجتماعی تبدیل شد.

مصر باستان: نمادگرایی و مراسم

در مصر باستان، شراب نقشی حیاتی در زندگی مذهبی و سلطنتی ایفا می کرد. شراب قرمز اغلب با خون و زندگی پس از مرگ مرتبط بود و در مراسم خاکسپاری فراعنه و اشراف به عنوان هدیه ای به خدایان و یا همراه متوفی برای سفر به دنیای دیگر، استفاده می شد. مقبره های فراعنه، از جمله مقبره توت عنخ آمون، حاوی کوزه های شراب با برچسب هایی بودند که نه تنها سال تولید، بلکه منطقه کشت انگور و حتی نام تاکستان را نیز مشخص می کردند، که نشان دهنده یک صنعت شراب سازی سازمان یافته و پیچیده بود. شراب در جشن های مذهبی و اعیاد نیز حضوری پررنگ داشت و نمادی از شادی و رفاه بود.

یونان و روم باستان: اساطیر، فلسفه و تولید انبوه

یونانیان باستان، شراب را به سطحی جدید از اهمیت فرهنگی رساندند. دیونوسوس، خدای شراب، باروری و جشن، در اساطیر یونان جایگاهی مرکزی داشت و مراسم مذهبی مرتبط با او (دیونیسیا) با رقص، موسیقی و مصرف شراب همراه بود. شراب در یونان باستان نه تنها یک نوشیدنی، بلکه ابزاری برای تفکر فلسفی، بحث و گفتگو در سمپوزیوم ها (میهمانی های روشنفکری) به شمار می رفت.

رومی ها نیز به نوبه خود، فرهنگ شراب را از یونانیان به ارث بردند و آن را بیش از پیش توسعه دادند. خدای شراب رومی ها، باکوس، معادل دیونوسوس بود و جشن های باکانالیا نیز با شور و حرارت برگزار می شد. رومی ها در توسعه روش های کشت انگور، تولید انبوه شراب، و همچنین نگهداری و حمل و نقل آن بسیار ماهر بودند. آن ها تاکستان های وسیعی در سراسر امپراتوری خود ایجاد کردند و تکنیک های پیشرفته ای مانند استفاده از آمفورا (ظروف سفالی بزرگ) برای نگهداری و حمل شراب را به کار بردند. شراب در روم باستان، در تمام اقشار جامعه، از بردگان تا امپراتوران، مصرف می شد.

نقش شراب در ادیان ابراهیمی: استفاده آیینی

شراب در ادیان ابراهیمی نیز جایگاهی آیینی و نمادین پیدا کرد. در یهودیت، شراب در مراسم مهم مانند کیدوش (دعای تقدیس شبات) و جشن پسح (فصح) استفاده می شود که نمادی از شادی و آزادی است. در مسیحیت، شراب نقش مرکزی در مراسم عشای ربانی (هدیه مقدس) دارد، جایی که نماد خون عیسی مسیح است و برای مؤمنان معنایی عمیق و روحانی دارد. این استفاده های آیینی نشان دهنده قدرت نمادین و ارتباط عمیق شراب با مفاهیم مقدس و روحانی در طول تاریخ است.

تکامل روش های نگهداری شراب نیز در این دوران اهمیت یافت. برای مثال، یونانیان باستان برای جلوگیری از ترش شدن شراب و افزایش ماندگاری آن، رزین تربانتین را به شراب اضافه می کردند. این عمل نه تنها به حفظ شراب کمک می کرد، بلکه طعم خاصی نیز به آن می بخشید که امروزه نیز در شراب رزینای یونانی یافت می شود.

شراب و فرهنگ ایرانی: میراثی کهن

ایران، با توجه به شواهد باستان شناسی، نه تنها یکی از خاستگاه های اولیه شراب سازی بوده، بلکه این نوشیدنی در طول تاریخ با فرهنگ و هویت ایرانی پیوندی ناگسستنی داشته است.

جایگاه در ادبیات و شعر فارسی

شراب در ادبیات کلاسیک فارسی، به ویژه در شعر، استعاره ای غنی و چندوجهی است که از مفاهیم عرفانی و روحانی تا لذت های زمینی را در بر می گیرد. شاعران بزرگی چون حافظ و خیام، از شراب به عنوان نمادی برای عشق الهی، سرمستی معنوی، رهایی از قید و بندهای دنیا، و حتی گذر عمر و بی اعتباری دنیا استفاده کرده اند. اشعار حافظ مملو از اشارات به ساقی، جام باده و می است که هر کدام در بستری از عرفان و فلسفه، معنایی عمیق به خود می گیرند.

شراب تلخ می خواهم که مردافکن بود زورش
که تا یک دم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش

این بیت حافظ، نه تنها به خاصیت تسکین دهنده شراب اشاره دارد، بلکه می تواند نمادی از طلب آرامش روحی در برابر کشمکش های زندگی باشد. خیام نیز در رباعیات خود، شراب را راهی برای گریز از دغدغه های وجودی و نگریستن به زیبایی های لحظه حال معرفی می کند.

نقش در جشن ها و آیین های باستانی

در جشن ها و آیین های باستانی ایران، مانند شب یلدا (شب چله)، شراب بخشی از سفره های جشن بوده است. اگرچه امروزه این نقش کمرنگ تر شده، اما در گذشته، نوشیدن باده در کنار دیگر خوراکی های نمادین (مانند انار و هندوانه) و در جمع خانواده، نمادی از شادی، همبستگی و دور کردن بدی ها بود. این حضور در آیین ها، نشان دهنده ادغام عمیق شراب در زندگی اجتماعی و مذهبی مردم ایران است.

روایت هایی از مصرف شراب در میان اقشار مختلف جامعه باستانی ایران

بر اساس تحقیقات باستان شناسان، از جمله مک گاورن، شواهدی در تپه حاجی فیروز نشان می دهد که مصرف الکل (شراب) در آن دوران، صرفاً امتیازی برای طبقات مرفه نبوده و تمامی مردان و زنان دهکده از آن استفاده می کرده اند. این موضوع نشان می دهد که شراب، به عنوان یک نوشیدنی فراگیر، در زندگی روزمره و جشن های همگانی مردم باستان نقش داشته است. همچنین، در متون تاریخی و روایات کهن، اشاراتی به مصرف شراب در دربار پادشاهان، مجالس بزم اشراف، و حتی میان سربازان و مردم عادی وجود دارد که گستره مصرف آن را در جامعه باستانی ایران به تصویر می کشد.

تأثیرات عمیق کشف شراب بر جامعه بشری

کشف و توسعه شراب، پیامدهای گسترده ای بر جنبه های مختلف جامعه بشری داشته است که فراتر از صرف لذت نوشیدن است.

تأثیر بر رژیم غذایی و سلامت

در دوران باستان، زمانی که آب آشامیدنی سالم به راحتی در دسترس نبود و اغلب آلوده به باکتری ها بود، نوشیدنی های تخمیری مانند شراب، گزینه ای نسبتاً ایمن تر به شمار می رفتند. محتوای الکلی شراب، عامل بیماری زا را از بین می برد و آن را برای مصرف مناسب تر می ساخت. علاوه بر این، شراب می توانست منبعی از کالری، برخی ویتامین ها و مواد معدنی باشد که در رژیم غذایی انسان های اولیه اهمیت داشت. امروزه نیز تحقیقاتی درباره فواید سلامتی شراب قرمز، به ویژه به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها (مانند پلی فنول ها و رزوراترول) صورت گرفته است که می تواند در پیشگیری از برخی بیماری های قلبی-عروقی و انواع خاصی از سرطان (در صورت مصرف متعادل) مؤثر باشد. با این حال، تأکید بر مصرف متعادل بسیار حیاتی است، زیرا مصرف بی رویه الکل به مشکلات جدی سلامتی منجر می شود.

نقش در توسعه تجارت و دیپلماسی بین تمدن ها

شراب به یکی از کالاهای مهم تجاری در دنیای باستان تبدیل شد. تولید شراب در مناطق خاصی از جهان (مانند خاور نزدیک و مدیترانه) که دارای آب و هوای مناسب برای کشت انگور بودند، به توسعه شبکه های تجاری گسترده کمک کرد. آمفوراها و ظروف حمل شراب، از هزاران کیلومتر دورتر در کاوش های باستان شناسی یافت شده اند که نشان دهنده تجارت پر رونق این محصول است. این تجارت نه تنها به تبادل کالا، بلکه به تبادل فرهنگ، ایده ها و تکنولوژی ها بین تمدن ها نیز کمک کرد و نقش مهمی در دیپلماسی و ایجاد ارتباطات بین المللی ایفا نمود.

دوران	اهمیت شراب	نمونه
پیش از تاریخ (نوسنگی)	منبع کالری، جایگزین آب ناسالم، تجربه روان گردان	کشف بقایای شراب در ظروف خانگی
تمدن های باستانی (مصر، یونان، روم)	نماد مذهبی و سلطنتی، ابزار فلسفی و اجتماعی، کالای تجاری	مراسم دیونوسوس، شراب در عشای ربانی، تجارت آمفوراها
تمدن ایران	جایگاه در ادبیات و آیین ها، نوشیدنی فراگیر	اشعار حافظ، مراسم شب یلدا

تبدیل شدن به نمادی از موقعیت اجتماعی، جشن و مراسم مذهبی

در بسیاری از تمدن ها، نوع و کیفیت شراب مصرفی، نشان دهنده موقعیت اجتماعی فرد بود. شراب های گران قیمت تر و با کیفیت تر، اغلب برای طبقات حاکم و اشراف محفوظ بودند، در حالی که شراب های ارزان تر و با کیفیت پایین تر در دسترس عموم مردم قرار داشت. این تفاوت، شراب را به ابزاری برای نمایش طبقاتی تبدیل کرد.

همچنین، شراب به نمادی جدایی ناپذیر از جشن ها، مراسم عروسی، اعیاد و فستیوال ها تبدیل شد. شادی و سرخوشی ناشی از مصرف متعادل آن، به تقویت پیوندهای اجتماعی کمک می کرد و فضایی برای رقص، موسیقی و تفریح فراهم می آورد. همانطور که پیشتر ذکر شد، در بسیاری از ادیان نیز شراب نقشی محوری در مراسم مذهبی و آیینی یافت که این ارتباط عمیق با جنبه های روحانی زندگی بشر را برجسته می سازد. از مراسم شکرگزاری تا تدفین، شراب حضور داشته و به غنای فرهنگی جوامع افزوده است.

نتیجه گیری: میراث جهانی یک کشف باستانی

کشف شراب، نه یک رویداد منفرد، بلکه یک فرآیند طولانی و چندوجهی بود که از حدود ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ سال پیش آغاز شد و به تدریج در مناطق مختلف جهان، به ویژه در خاور نزدیک، توسعه یافت. از اولین مواجهه های اتفاقی انسان های شکارچی-گردآورنده با میوه های تخمیر شده تا تولید هدفمند در دوران انقلاب نوسنگی، شراب مسیری پرفراز و نشیب را پیموده است. شواهد باستان شناسی از گرجستان، ایران (تپه حاجی فیروز و گودین تپه)، چین و ارمنستان، به روشنی نشان دهنده خاستگاه های متعدد و باستانی این نوشیدنی است.

شراب به سرعت از یک نوشیدنی ساده به نمادی قدرتمند در تمدن های باستان، از مصر و یونان گرفته تا روم و فرهنگ غنی ایران، تبدیل شد. این نوشیدنی در اساطیر، ادیان، ادبیات، تجارت و زندگی روزمره جایگاهی محوری یافت و بر رژیم غذایی، سلامت، اقتصاد و حتی دیپلماسی تأثیر گذاشت.

میراث شراب، میراثی جهانی است که داستان نوآوری، کنجکاوی و ارتباط عمیق انسان با طبیعت را روایت می کند. هر جام شراب، بازتابی از هزاران سال تجربه، دانش و فرهنگ است. باستان شناسی و تحقیقات مداوم، همچنان لایه های جدیدی از این تاریخچه جذاب را آشکار می سازد و به ما کمک می کند تا درک عمیق تری از پیوند انسان با این نوشیدنی باستانی پیدا کنیم.