شهر باستانی پرگه در استان آنتالیا، یکی از مهم ترین مراکز باستانی پامفیلیا و گواهی بر تمدن های کهن است. تاریخچه این شهر به هزاران سال پیش بازمی گردد و رد پای یونانیان، رومیان و بیزانسی ها در آن هویداست. پرگه، با ویرانه های باشکوهش، داستانی از شکوه، دانش و ایمان را روایت می کند.
آنتالیا، نگین گردشگری ترکیه، نه تنها به سواحل دل نشین و آب و هوای مطبوعش شهرت دارد، بلکه گنجینه ای از تاریخ و تمدن را نیز در دل خود جای داده است. در میان این گنجینه ها، شهر باستانی پرگه (Perge) جایگاه ویژه ای دارد. پرگه که به یونانی Perga نیز خوانده می شود، یکی از مهم ترین و باشکوه ترین شهرهای منطقه باستانی پامفیلیا در جنوب آناتولی بوده است. این شهر که تنها ۱۷ کیلومتر با مرکز آنتالیا فاصله دارد، نزدیک ترین ویرانه رومی قابل توجه به این شهر مدرن محسوب می شود و به همین دلیل، مقصدی ضروری برای علاقه مندان به تاریخ و باستان شناسی در تور آنتالیا به شمار می آید. کاوش های باستان شناسی در این منطقه، همچنان ادامه دارد و بخش های قابل توجهی از این شهر باستانی، در انتظار کشف هستند.
شهر باستانی پرگه
پرگه، به عنوان یکی از چهار شهر مهم پامفیلیا، در کنار آسپندوس، سیلیون و سیده، نقشی محوری در تاریخ این منطقه ایفا کرده است. این شهر در دشت حاصلخیز رودخانه کایستروس (Aksu امروزی) و در فاصله ۱۰ کیلومتری از دریای مدیترانه قرار گرفته بود، اما با وجود دوری از ساحل، از طریق رودخانه به دریا متصل و از تجارت دریایی بهره مند می شد. موقعیت استراتژیک آن، بر روی تپه ای به نام آکروپولیس، امکان دفاعی مناسبی را فراهم می کرد و از همین رو، از دوران بسیار کهن، محل سکونت انسان ها بوده است.
اکتشافات باستان شناسی نشان می دهد که اولین سکونتگاه ها در منطقه آکروپولیس پرگه به اواخر هزاره پنجم قبل از میلاد مسیح بازمی گردد. قدیمی ترین آثار اسکان مداوم نیز از هزاره سوم قبل از میلاد آغاز می شود که حاکی از قدمت و اهمیت این منطقه در دوران عصر برنز است. پرگه به دلیل ساختار شهری منظم و سازه های عظیمش، در دوره های مختلف تاریخی، به ویژه در دوران هلنیستی و رومی، به یکی از زیباترین و ثروتمندترین شهرهای جهان باستان تبدیل شد.
تاریخچه پرگه
ریشه های افسانه ای پرگه، مطابق با اساطیر یونانی، به قرن سیزدهم قبل از میلاد و دوران مهاجرت قبایل یونانی پس از جنگ تروآ بازمی گردد. با این حال، نخستین شواهد باستان شناختی از ناحیه آکروپولیس، به اواخر هزاره پنجم قبل از میلاد مسیح اشاره دارد. سکونت مداوم در این شهر از هزاره سوم پیش از میلاد آغاز شده و نشان می دهد که پرگه از دوران عصر برنز، مرکزی مهم در منطقه آناتولی بوده است.
در قرن چهارم قبل از میلاد، پرگه در منابع مکتوب ظاهر شد. نویسندگانی مانند پسودو-اسکیلاکس، این شهر را در رودخانه کایستروس توصیف می کنند که با وجود فاصله از دریا، از تجارت دریایی بهره می برد. تا سال ۳۳۴ قبل از میلاد، پرگه نیز مانند سایر شهرهای پامفیلیا، تحت نفوذ امپراتوری هخامنشی قرار داشت. اما با ورود اسکندر کبیر به منطقه، این شهر در سال ۳۳۴ پیش از میلاد، بدون مقاومت، تسلیم او شد و از زیر سلطه پارس ها خارج گردید.
مشهورترین دوره شکوفایی پرگه، در زمان سلطنت رومیان در سده های دوم و سوم میلادی رقم خورد. این شهر در سال ۱۸۸ پیش از میلاد تحت نفوذ روم قرار گرفت و سپس عضوی از استان جدید رومی گالاتیا شد. در قرن اول و دوم پس از میلاد، پرگه به یکی از بزرگترین شهرهای آسیای صغیر تبدیل شد و بسیاری از بناهای باشکوه و حفظ شده امروزی، متعلق به همین دوران هستند. شهر در این دوره به ضرب سکه های خود با تصویر آرتمیس، الهه بومی این منطقه، می پرداخت که نشان از استقلال و قدرت اقتصادی آن بود.
یکی از مشاهیر متولد شده در پرگه، ریاضیدان و ستاره شناس برجسته، آپولونیوس پرگایی (۲۶۲-۱۹۰ قبل از میلاد) بود که به دلیل کارهایش در زمینه مقاطع مخروطی شهرت جهانی دارد. اهمیت تاریخی پرگه تنها به شکوه مادی آن محدود نمی شد؛ در سال ۴۶ میلادی، سنت پولس، یکی از اولین مبلغان مسیحیت، در طول سفر خود از این شهر بازدید کرد و اولین خطبه خود را در اینجا موعظه نمود. این رویداد، پرگه را به یک شهر مهم برای مسیحیان در دوره بیزانس تبدیل کرد.
پرگه، با قدمتی چند هزار ساله، نه تنها مرکز تجاری و فرهنگی پامفیلیا بود، بلکه میزبان شخصیت های تاریخی مهمی چون اسکندر کبیر، آپولونیوس پرگایی و سنت پولس نیز بوده است.
سومین و آخرین دوره رونق شهر در سده های پنجم و ششم میلادی رخ داد، زمانی که پرگه دارای مقام اسقفی بود و نقش مهمی در گسترش مسیحیت ایفا می کرد. متأسفانه، پایان پرگه بسیار ناگهانی و زود هنگام بود. در قرن هشتم میلادی، در جریان حمله اعراب به آسیای صغیر، این شهر ویران شد و هرگز به طور کامل بازسازی نشد. امروزه، ویرانه های آن، بازمانده هایی از یک تمدن باشکوه را به نمایش می گذارند که داستان های ناگفته بسیاری در دل خود نهفته دارد.
جاذبه های توریستی شهر پرگه آنتالیا
شهر باستانی پرگه، با وجود ویرانی های قرون متمادی، هنوز هم مجموعه ای بی نظیر از سازه های باستانی را در خود جای داده که هر کدام، بخشی از تاریخ پرشکوه این شهر را روایت می کنند. بازدید از این جاذبه ها، تجربه ای عمیق از معماری، فرهنگ و زندگی در دوران باستان را به ارمغان می آورد.
تئاتر
تئاتر باستانی پرگه، بنایی چشمگیر و ترکیبی از ویژگی های معماری یونانی و رومی است که در ضلع غربی جاده ورودی شهر قرار دارد. این تئاتر که احتمالاً در حدود سال ۱۲۰ میلادی ساخته شده، ظرفیتی معادل ۱۵ هزار نفر را دارا بود و در نیمه دوم قرن دوم میلادی، صحنه آن با تزئینات غنی و نقش برجسته های اساطیری مزین شد. بسیاری از این نقش برجسته ها و مجسمه هایی که در این تئاتر کشف شده اند، اکنون در مجموعه موزه باستان شناسی آنتالیا نگهداری می شوند و گواهی بر هنر و تمدن آن دوران هستند. این تئاتر نه تنها محل اجرای نمایش ها، بلکه گاهی برای نبردهای گلادیاتوری نیز استفاده می شد که نشان از تنوع کاربری این بنای عظیم دارد.
استادیوم
استادیوم پرگه، یکی از بهترین استادیوم های باستانی حفظ شده در جهان است که در قرن دوم میلادی ساخته شده و می تواند ۱۲ هزار تماشاگر را در ۱۲ ردیف صندلی خود جای دهد. این سازه مستطیل شکل، با ابعاد ۲۳۴ متر طول و ۳۴ متر عرض، یکی از بزرگترین استادیوم های از نوع خود محسوب می شود. مصالح اصلی به کار رفته در ساخت آن، بلوک های کنگلومرا و سنگ طبیعی منطقه است. در قسمت شمالی عرصه، فضایی برای نبرد گلادیاتورها و حیوانات وحشی وجود داشت که هیجان انگیزی این مکان را برای بازدیدکنندگان دوچندان می کند. کتیبه های یافت شده در قوس های زیرین استادیوم نشان می دهد که این فضاها به عنوان مغازه و فروشگاه استفاده می شدند و نام صاحبان و نوع کالاهای فروخته شده بر روی آن ها حک شده بود.
آگورا
آگورا، قلب تجاری و سیاسی شهر پرگه بود که به شکل مربعی بزرگ و توسط ستون های دیدنی احاطه شده بود. این میدان مرکزی، محل تجمع مردم، بازرگانان و سیاستمداران بود و مغازه های متعددی در اطراف حیاط مرکزی آن قرار داشتند. برخی از این مغازه ها با موزاییک های زیبا پوشانده شده بودند که نشان از اهمیت و شکوه این مرکز تجاری داشت. آگورا با قطر ۱۳۴۰ متر در مرکز میدان، فضایی وسیع برای مبادلات کالا و بحث های عمومی فراهم می کرد. در دوره امپراتوری روم شرقی، ورودی های اصلی آگورا، به جز ورودی غربی، با دیوار پوشانده شدند و ورودی شمالی احتمالاً به عنوان نمازخانه مورد استفاده قرار می گرفت که نشان از تغییر کاربری این فضا در گذر زمان دارد.
خیابان ستون دار
پرگه، خانه دو خیابان ستون دار اصلی است که از مرکز شهر عبور می کردند و بازدیدکنندگان را به کلیه نقاط دیدنی اصلی در داخل دیوارهای شهر سوق می دادند. این خیابان های باشکوه، با عرض ۲۰ متر، از نمونه های برجسته شهرسازی رومی هستند. بسیاری از ستون ها به خوبی حفظ شده اند و با نقش برجسته های زیبا تزئین شده اند. در بالای این ستون ها، کانال هایی وجود داشت که آب را برای چشمه ها و حمام های واقع در وسط خیابان ها تأمین می کردند. این سیستم آبرسانی پیشرفته، نشان از مهندسی و برنامه ریزی شهری دقیق در دوران باستان دارد و زندگی راحت تری را برای ساکنان پرگه فراهم می آورد. قدم زدن در این خیابان ها، حس سفر در زمان را به بازدیدکننده القا می کند.
دروازه هلنیستی
دروازه هلنیستی، یکی از نمادهای برجسته و باشکوه پرگه است که به قرن دوم قبل از میلاد تعلق دارد. این دروازه، با برج های دایره ای شکل و عظیم از سنگ ساخته شده، در دو طرف ورودی شهر قرار گرفته و به یک حیاط وسیع و پوشیده از مرمر دسترسی می داد. این بنای یادبود، در ابتدا برای دفاع از شهر طراحی شده بود و توسط دو برج چهار طبقه محافظت می شد. در سال ۱۲۱ میلادی، با ایجاد تغییراتی، به یک حیاط افتخاری تبدیل شد. دیوارهای هلنیستی این دروازه با مرمرهای رنگی پوشانده شده بودند و مجسمه های متعلق به خدایان و بنیانگذاران افسانه ای شهر در طاقچه های باز شده به دیوارها قرار داشتند که جلوه ای بی نظیر به آن می بخشید. این دروازه، یادآور شکوه معماری یونانی در پرگه است.
نمایی از حمام جنوبی
حمام جنوبی پرگه، یکی از بهترین بناهای حفظ شده در شهر است که با اندازه و بنای تاریخی خود، در مقایسه با نمونه های مشابه در منطقه پامفیلیا، توجه ها را به خود جلب می کند. این حمام، فضاهایی را برای عملکردهای مختلف مانند رختکن، حمام های سرد، حمام های ولرم و حمام های گرم، و همچنین فضایی برای تمرینات بدنی (پالاسترا) در کنار هم قرار داده بود. بازدیدکنندگان، برای بهره مندی کامل از سیستم حمام، از یک مکان به مکان دیگر منتقل می شدند. امروزه، سیستم گرمایشی زیر کف بعضی از مکان ها هنوز قابل مشاهده است که نشان دهنده تکنولوژی پیشرفته در سیستم گرمایش آن دوران است. حمام پرگه جنوبی، فعالیت های ساخت، اصلاح و اضافه کردن مراحل مختلف از قرن اول میلادی تا قرن پنجم میلادی را منعکس می کند و گواهی بر تکامل معماری و کاربری این بنا در طول زمان است.
شهر باستانی پرگه، با تئاتر، استادیوم، آگورا و خیابان های ستون دار خود، نمادی از نبوغ معماری و شهرسازی در دوران باستان است.
دسترسی به پرگه آنتالیا
دسترسی به شهر باستانی پرگه از مرکز آنتالیا بسیار آسان است و گزینه های مختلفی برای بازدیدکنندگان فراهم است. پرگه تنها ۱۷ کیلومتر با مرکز شهر آنتالیا فاصله دارد که این نزدیکی، آن را به مقصدی ایده آل برای یک سفر یک روزه تبدیل کرده است. بهترین ایده برای رسیدن به پرگه، استفاده از ماشین اجاره ای است. با این روش، شما می توانید در همان روز از جاذبه های دیگری مانند غارهای موجود در مسیر، ویرانه های آسپندوس و آبشار کورشونلو نیز دیدن کنید و برنامه سفر خود را انعطاف پذیرتر تنظیم نمایید. این گزینه به شما آزادی عمل بیشتری برای گشت و گذار در اطراف آنتالیا می دهد.
اکثر آژانس های مسافرتی محلی در آنتالیا نیز تورهای یک روزه به پرگه را با قیمتی مناسب برگزار می کنند که شامل بازدید از جاذبه های اطراف نیز می شود. این تورها برای کسانی که ترجیح می دهند با راهنما و بدون دغدغه حمل و نقل سفر کنند، گزینه مناسبی است. اگر به دنبال راحتی بیشتر هستید، می توانید از تاکسی دربست استفاده کنید. هزینه سفر با تاکسی از مرکز آنتالیا تا پرگه و سپس به آسپندوس و بازگشت، حدود ۱۶۰ لیر ترکیه خواهد بود. برای استفاده از حمل و نقل عمومی، می توانید با تراموا T1 به ایستگاه آکسو ۱ (Aksu 1) بروید و پس از حدود ۲۰ دقیقه پیاده روی، به ورودی شهر باستانی پرگه برسید. این گزینه برای مسافرانی که به دنبال راهی اقتصادی تر هستند، مناسب است.
بهترین زمان برای بازدید از شهر باستانی پرگه
شهر باستانی پرگه را می توان در تمام طول سال بازدید کرد، اما بهترین زمان برای تجربه کامل این مکان تاریخی، به سلیقه و تحمل آب و هوایی شما بستگی دارد. بسیاری از گردشگران در طول فصل تابستان (ژوئن تا اوت) به ترکیه سفر می کنند، زمانی که هوا بسیار گرم و آفتابی است. بازدید از پرگه در این زمان می تواند ایده خوبی باشد، اما باید توجه داشت که در بیشتر مناطق پرگه سایه وجود ندارد. به همین دلیل، بازدید صبحگاهی احتمالاً بهترین راه برای فرار از گرمای شدید ظهر است.
اگر تحمل گرمای بیش از حد را ندارید، بهار (مارس تا ژوئن) بهترین زمان برای بازدید از پرگه در تور آنتالیا خواهد بود. در این دوره، هوا دلپذیرتر و معتدل تر است و جمعیت گردشگران نیز بسیار کمتر است، که امکان گشت و گذار آرام تر و لذت بخش تر را فراهم می کند. مناظر طبیعی نیز در بهار سرسبزتر و زیباتر هستند.
در فصل زمستان (دسامبر تا ژانویه)، آب و هوا برای بازدید از پرگه استثنایی است و ممکن است هیچ گردشگری در اطراف نباشد، بنابراین زمان بسیار خوبی برای بازدید و لذت بردن از آرامش و سکوت این مکان باستانی خواهد بود. با این حال، باید در نظر داشت که اغلب در زمستان در سواحل مدیترانه ترکیه هوا بارانی است. در صورت بارش باران، بازدید از پرگه توصیه نمی شود، زیرا مسیرها لغزنده شده و تجربه بازدید را با چالش مواجه می کند. بنابراین، بررسی پیش بینی آب و هوا پیش از سفر در فصل زمستان ضروری است.
سوالات متداول
قدمت شهر باستانی پرگه چقدر است؟
قدمت شهر باستانی پرگه به اواخر هزاره پنجم قبل از میلاد بازمی گردد و نخستین آثار سکونت مداوم از هزاره سوم قبل از میلاد آغاز می شود. اوج شکوفایی آن به دوران رومیان در سده های اول تا سوم میلادی تعلق دارد.
شهر پرگه توسط چه کسانی بنا شد؟
ریشه های افسانه ای پرگه به قرن سیزدهم قبل از میلاد و دوران مهاجرت قبایل یونانی بازمی گردد. با این حال، شواهد باستان شناسی نشان می دهد این منطقه از دوران عصر برنز محل سکونت بوده است.
اهمیت تاریخی شهر پرگه در چیست؟
اهمیت تاریخی پرگه به دلیل حضور تمدن های یونانی، رومی و بیزانسی، شکوفایی در دوره رومی، زادگاه ریاضیدان آپولونیوس پرگایی و بازدید سنت پولس از این شهر و تبدیل آن به مرکزی مهم برای مسیحیان است.
بازدید از شهر باستانی پرگه چقدر زمان می برد؟
منطقه باستانی پرگه بسیار وسیع است و برای بازدید کامل و دقیق از تمام بخش های آن، حداقل سه ساعت زمان لازم خواهد بود. بهتر است کفش مناسب و آب کافی همراه داشته باشید.
آیا شهر پرگه آنتالیا ورودی دارد؟
بله، شهر باستانی پرگه آنتالیا ورودی دارد. قیمت بلیط ورودی برای هر نفر ۳۵ لیر ترکیه است. این مبلغ ممکن است در طول زمان تغییر کند، بنابراین بهتر است قبل از بازدید، اطلاعات به روز را بررسی کنید.
شهر پرگه در کدام استان ترکیه قرار دارد؟
شهر باستانی پرگه در استان آنتالیا، در جنوب ترکیه و در ۱۷ کیلومتری شرق شهر آنتالیا قرار گرفته است. این منطقه بخشی از ناحیه تاریخی پامفیلیا در آناتولی است.