اول از همه بذارین یه کم خودمونی تعریف کنیم این ماموگرافی و سونوگرافی چی هستن اصلاً. تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی در چیه؟ ماموگرافی رو که حتماً خیلی هاتون اسمشو شنیدین. یه جور عکس رادیولوژی از سینه است. فکر کنین یه عکس ایکس ری معمولی ولی مخصوص سینه ها. این دستگاه میاد سینه تون رو یه کم فشار میده (که خب راستش یکم درد داره حالا بعداً مفصل تر در موردش حرف می زنیم) و بعد یه عکس می گیره. تو این عکس اگه توده ای کلسیفیکاسیونی یا هر چیز غیرطبیعی دیگه ای باشه مشخص میشه.
سونوگرافی اما یه چیز دیگه ست. این یکی دیگه اشعه و این چیزا نداره. یه دستگاه کوچیک تره که با امواج صوتی کار می کنه. یه ژل سرد می زنن رو سینه تون و بعد با اون دستگاه روش حرکت می کنن. امواج صوتی میره داخل سینه و برمی گرده و یه تصویر از داخل سینه رو روی مانیتور نشون میده. سونوگرافی خیلی خوبه برای دیدن بافت نرم سینه و تشخیص کیست ها و توده های جامد.
حالا سوال اصلی اینجاست : کدوم بهتره؟ ماموگرافی یا سونوگرافی؟ جوابش اینه که “بستگی داره!” بستگی داره به سن شما به نوع بافت سینه تون به اینکه دنبال چی می گردین و خیلی چیزای دیگه. متخصصین تهران ۱۰۱ مدیک میگن هر کدوم از این روش ها یه سری مزایا و معایب دارن و برای شرایط خاصی مناسب ترن.
مشکلات رایج و چالش های سر راه : از درد ماموگرافی تا هزینه سونوگرافی
خب حالا که یه کم با کلیات آشنا شدیم بذارین بریم سراغ مشکلات و چالش هایی که سر راه ما خانم ها برای چکاپ سینه هست. اولین چیزی که خیلی از خانم ها ازش می ترسن درد ماموگرافیه. راستشو بخواین منم اولین بار که رفتم ماموگرافی یکم استرس داشتم. شنیده بودم خیلی درد داره و اینا. ولی خب راستش خیلی هم وحشتناک نبود. یه کم فشار داره مخصوصاً وقتی دستگاه سینه تون رو فشار میده ولی دردش خیلی کوتاهه و قابل تحمله. البته بعضی از خانم ها سینه های حساس تری دارن و براشون دردناک تره.
یه مشکل دیگه هزینه است. هم ماموگرافی و هم سونوگرافی هزینه دارن و خب برای خیلی از ماها مخصوصاً اگه بیمه نداشته باشیم ممکنه سنگین باشه. بیمه ها معمولاً بخشی از هزینه ماموگرافی رو پوشش میدن ولی سونوگرافی ممکنه کمتر تحت پوشش باشه. البته باز هم بستگی به نوع بیمه تون داره. بهتره قبل از اینکه اقدام کنین با بیمه تون چک کنین.
یه چالش دیگه هم دسترسی به این خدماته. تو شهرهای بزرگ مثل تهران معمولاً مشکلی نیست و مراکز زیادی هستن که ماموگرافی و سونوگرافی انجام میدن. ولی تو شهرهای کوچیک تر و مناطق دورافتاده ممکنه دسترسی به این خدمات محدودتر باشه. حتی تو تهران هم ممکنه نوبت گرفتن از یه مرکز خوب زمان بر باشه.
یه نکته مهم دیگه هم آمادگی قبل از انجام ماموگرافی و سونوگرافی است. برای ماموگرافی معمولاً میگن از لوسیون پودر یا دئودورانت استفاده نکنین. برای سونوگرافی هم معمولاً آمادگی خاصی لازم نیست. ولی خب بهتره قبلش از مرکز مربوطه بپرسین که دقیقاً چه کارهایی باید انجام بدین.
بیشتر بخوانید: آیا ماموگرافی درد دارد؟ روش‌های کاهش درد
تجربه های شخصی من : هم موفقیت هم شکست!
خب حالا بذارین یه کم از تجربه های شخصی خودم براتون بگم. من خودم چند بار ماموگرافی و سونوگرافی انجام دادم. اولین بار که رفتم ماموگرافی حدوداً ۴۰ سالم بود. اون موقع فقط برای چکاپ روتین رفتم. خوشبختانه هیچ مشکلی نبود و جوابش نرمال بود. ولی خب همونطور که گفتم یکم درد داشت. بعدش که رفتم خونه یکم سینه هام حساس شده بود ولی خب زود خوب شد.
یه بار دیگه هم رفتم سونوگرافی. اون موقع یه توده کوچیک تو سینه م حس کردم. خیلی ترسیدم و سریع رفتم دکتر. دکتر برام سونوگرافی نوشت. خوشبختانه تو سونوگرافی مشخص شد که توده یه کیست ساده ست و اصلاً جای نگرانی نداره. خیلی خیالم راحت شد. اون موقع فهمیدم که سونوگرافی خیلی خوبه برای تشخیص کیست ها و توده های خوش خیم.
البته یه تجربه ی به اصطلاح “ناموفق” هم داشتم. یه بار دیگه که رفته بودم ماموگرافی جوابش یه کم مشکوک بود. یعنی یه چیزی نشون داده بود که دکتر شک کرده بود. بهم گفت باید دوباره ماموگرافی انجام بدم و سونوگرافی هم برم. خیلی استرس گرفتم. دوباره ماموگرافی و سونوگرافی انجام دادم. خوشبختانه تو سونوگرافی چیزی مشخص نشد و ماموگرافی دوم هم مشکلی نداشت. ولی خب اون چند روز خیلی برام سخت گذشت. فهمیدم که گاهی اوقات ممکنه جواب ماموگرافی مشکوک بشه و نیاز به بررسی های بیشتر باشه. این اصلاً به معنی سرطان نیست ولی خب استرسش زیاده.
از این تجربه ها فهمیدم که هم ماموگرافی و هم سونوگرافی مهم هستن و هر کدوم کاربرد خودشون رو دارن. ماموگرافی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه خیلی مهمه مخصوصاً برای خانم های بالای ۴۰ سال. سونوگرافی هم برای بررسی توده ها و کیست ها خیلی مفیده و برای خانم های جوان تر و خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره ممکنه بهتر باشه.
روش های حل مشکل و راه حل های عملی : از انتخاب مرکز تا کاهش درد
حالا بریم سراغ راه حل ها و کارهایی که می تونیم انجام بدیم تا چکاپ سینه برامون راحت تر و موثرتر باشه.
انتخاب مرکز مناسب : اولین قدم انتخاب یه مرکز خوب و معتبر برای انجام ماموگرافی و سونوگرافیه. از دوست و آشنا بپرسین تو اینترنت تحقیق کنین نظرات مردم رو بخونین. مراکز تهران ۱۰۱ مدیک رو هم حتماً مد نظر داشته باشین چون متخصصین خوبی دارن و دستگاه های پیشرفته ای استفاده می کنن. یه مرکز خوب هم تجهیزاتش به روزه هم پرسنلش حرفه ای و خوش برخوردن و هم گزارش هاشون دقیق و قابل اعتماده.
کاهش درد ماموگرافی : اگه از درد ماموگرافی می ترسین چند تا کار می تونین انجام بدین. اول اینکه ماموگرافی رو هفته ی اول بعد از پریود انجام بدین. تو این زمان سینه ها معمولاً حساسیت کمتری دارن. دوم اینکه اگه خیلی استرس دارین قبلش یه آرام بخش خفیف بخورین (البته با مشورت پزشک). سوم اینکه حین انجام ماموگرافی نفس عمیق بکشین و سعی کنین ریلکس باشین. پرسنل مرکز هم معمولاً سعی می کنن کار رو سریع و با کمترین درد انجام بدن.
استفاده از سونوگرافی به عنوان مکمل : برای خانم های جوون تر و خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره سونوگرافی می تونه مکمل خوبی برای ماموگرافی باشه. بافت متراکم سینه می تونه تشخیص توده ها رو تو ماموگرافی سخت تر کنه ولی سونوگرافی تو این موارد خیلی کمک کننده است. متخصصین تهران ۱۰۱ مدیک هم معمولاً توصیه می کنن خانم های زیر ۴۰ سال و خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره سونوگرافی رو هم در کنار ماموگرافی انجام بدن.
پیگیری نتایج : بعد از انجام ماموگرافی و سونوگرافی حتماً نتایج رو پیگیری کنین و به پزشک نشون بدین. اگه جواب ها نرمال بود که خیالتون راحت میشه. اگه جواب ها مشکوک بود نگران نشین فقط پیگیری کنین و طبق نظر پزشک اقدامات بعدی رو انجام بدین. همونطور که گفتم جواب مشکوک ماموگرافی همیشه به معنی سرطان نیست و ممکنه نیاز به بررسی های بیشتر مثل سونوگرافی MRI یا بیوپسی باشه.
پیشنهادات جایگزین و راه های دیگر برای رفع مشکل
خب تا اینجا در مورد ماموگرافی و سونوگرافی خیلی حرف زدیم. ولی آیا راه های دیگه ای هم برای چکاپ سینه وجود داره؟
معاینه شخصی سینه : یکی از مهم ترین کارها برای حفظ سلامت سینه معاینه شخصی سینه به صورت منظم و ماهانه ست. خودتون می تونین هر ماه بعد از پریود سینه هاتون رو معاینه کنین و دنبال توده تغییر شکل ترشح از نوک سینه یا هر چیز غیرطبیعی دیگه بگردین. اگه چیزی حس کردین سریع به پزشک مراجعه کنین. معاینه شخصی سینه خیلی مهمه و می تونه به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک کنه. متخصصین تهران ۱۰۱ مدیک هم همیشه تاکید دارن که معاینه شخصی سینه رو جدی بگیرین.
MRI سینه : MRI سینه یه روش تصویربرداری پیشرفته تره که خیلی دقیق تر از ماموگرافی و سونوگرافیه. ولی خب هزینه اش هم بیشتره و معمولاً برای موارد خاصی استفاده میشه مثل خانم هایی که ریسک بالای سرطان سینه دارن خانم هایی که پروتز سینه دارن یا خانم هایی که جواب ماموگرافی و سونوگرافی شون مشکوک بوده. MRI سینه با استفاده از مغناطیس و امواج رادیویی تصویربرداری می کنه و اشعه نداره.
تومو سنتز سه بعدی پستان (ماموگرافی سه بعدی) : ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز یه نوع جدید از ماموگرافیه که تصاویر سه بعدی از سینه تهیه می کنه. این روش نسبت به ماموگرافی معمولی دقیق تره و می تونه توده های کوچیک تر و پنهان رو بهتر تشخیص بده. دردش هم مثل ماموگرافی معمولیه. البته هزینه اش یکم بیشتره و همه جا در دسترس نیست.
ترموگرافی : ترموگرافی یه روش تصویربرداریه که با استفاده از حرارت بدن تصاویر حرارتی از سینه تهیه می کنه. بعضی ها معتقدن که ترموگرافی می تونه تغییرات زودرس سرطان سینه رو تشخیص بده. ولی خب هنوز اختلاف نظر زیادی در مورد دقت و اعتبار ترموگرافی وجود داره و بیشتر متخصصین ماموگرافی و سونوگرافی رو روش های معتبرتری برای تشخیص سرطان سینه می دونن.
دعوت از شما : تجربه هاتونو به اشتراک بذارین!
خب من هر چی تجربه داشتم و هر چی یاد گرفته بودم رو با شماها به اشتراک گذاشتم. ولی مطمئنم که هر کدوم از شماها هم تجربه های خاص خودتون رو دارین. اگه دوست دارین تجربه هاتونو تو قسمت نظرات با ما به اشتراک بذارین. چه تجربه های خوب چه تجربه های بد. چه سوالی دارین چه پیشنهادی. بیایین با هم صحبت کنیم و به همدیگه کمک کنیم. مطمئنم که با همفکری و تبادل تجربه می تونیم اطلاعاتمون رو بیشتر کنیم و تصمیم های بهتری برای سلامتی مون بگیریم. منتظر نظراتتون هستم!
نتیجه گیری نهایی : ماموگرافی و سونوگرافی دو دوست همراه برای سلامتی سینه ها
به عنوان جمع بندی می تونیم بگیم که هم ماموگرافی و هم سونوگرافی ابزارهای مهمی برای تشخیص بیماری های سینه هستن و هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن. انتخاب بین این دو روش بستگی به سن نوع بافت سینه ریسک فاکتورها و نظر پزشک داره. برای خانم های بالای ۴۰ سال ماموگرافی به عنوان روش غربالگری اصلی توصیه میشه. برای خانم های جوان تر و خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره سونوگرافی می تونه مکمل خوبی برای ماموگرافی باشه. معاینه شخصی سینه هم یه اقدام مهم و ضروری برای همه خانم هاست.
توصیه من به شما اینه که :
- به طور منظم و طبق توصیه پزشک چکاپ سینه انجام بدین.
- معاینه شخصی سینه رو جدی بگیرین و هر ماه انجام بدین.
- اگه علائمی مثل توده درد تغییر شکل یا ترشح از نوک سینه داشتین سریع به پزشک مراجعه کنین.
- در مورد بهترین روش چکاپ سینه برای خودتون با پزشک مشورت کنین.
- از مراکز معتبر و متخصصین باتجربه برای انجام ماموگرافی و سونوگرافی استفاده کنین. مراکز تهران ۱۰۱ مدیک می تونن انتخاب خوبی باشن.
- نگران نباشین و استرس نداشته باشین. تشخیص زودهنگام کلید درمان موفقیت آمیز بیماری های سینه است.
سلامتی شما مهم ترین چیزه. به خودتون و سینه هاتون اهمیت بدین!
بخش پرسش و پاسخ : سوالات پرتکرار شما
سوال ۱ : ماموگرافی درد داره؟ خیلی میگن دردش وحشتناکه!
راستش رو بخواین ماموگرافی بی درد نیست ولی اونقدرها هم که میگن وحشتناک نیست! یه کم فشار داره مخصوصاً وقتی دستگاه سینه تون رو فشار میده. ولی دردش خیلی کوتاهه و قابل تحمله. بعضی از خانم ها سینه های حساس تری دارن و براشون دردناک تره. ولی با رعایت نکاتی مثل انجام ماموگرافی تو هفته ی اول بعد از پریود و استفاده از آرام بخش خفیف (با مشورت پزشک) می تونین درد رو تا حد زیادی کاهش بدین. مهم ترین چیز اینه که به خاطر درد از انجام ماموگرافی فرار نکنین چون تشخیص زودهنگام سرطان سینه خیلی مهم تر از درد کوتاه مدت ماموگرافیه.
سوال ۲ : سونوگرافی بهتره یا ماموگرافی؟ کدوم دقیق تره؟
این سوال خیلی پرتکراره! جوابش اینه که هیچ کدوم “بهتر” از اون یکی نیست. هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن و برای شرایط خاصی مناسب ترن. ماموگرافی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه خیلی مهمه مخصوصاً برای خانم های بالای ۴۰ سال و برای تشخیص کلسیفیکاسیون ها (رسوبات کلسیم) که ممکنه نشانه ی سرطان باشن. سونوگرافی برای بررسی بافت نرم سینه و تشخیص کیست ها و توده های جامد خیلی خوبه و برای خانم های جوان تر و خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره ممکنه بهتر باشه. بهترین کار اینه که با پزشک مشورت کنین و با توجه به سن نوع بافت سینه و ریسک فاکتورهاتون تصمیم بگیرین کدوم روش یا ترکیبی از کدوم روش ها برای شما مناسب تره. متخصصین تهران ۱۰۱ مدیک هم معمولاً توصیه می کنن که برای چکاپ کامل سینه هم ماموگرافی و هم سونوگرافی انجام بشه.
سوال ۳ : هر چند وقت یه بار باید ماموگرافی و سونوگرافی انجام بدیم؟
این هم بستگی به سن و ریسک فاکتورهاتون داره. به طور کلی برای خانم های با ریسک متوسط سرطان سینه توصیه های انجمن سرطان آمریکا اینه که :
- خانم های ۴۰ تا ۴۴ ساله : انتخاب بین شروع سالانه ماموگرافی یا نه.
- خانم های ۴۵ تا ۵۴ ساله : ماموگرافی سالانه.
- خانم های ۵۵ سال به بالا : ماموگرافی هر ۲ سال یک بار یا سالانه (به انتخاب خود فرد).
البته این فقط توصیه های کلیه و ممکنه برای شما متفاوت باشه. بهترین کار اینه که با پزشک خودتون مشورت کنین و با توجه به شرایط شما یه برنامه چکاپ سینه مناسب براتون تنظیم کنه. پزشک ممکنه بر اساس سابقه خانوادگی نوع بافت سینه و سایر ریسک فاکتورهاتون توصیه کنه که ماموگرافی رو زودتر شروع کنین یا دفعاتش رو بیشتر کنین. سونوگرافی هم معمولاً به صورت روتین برای همه خانم ها توصیه نمیشه ولی ممکنه پزشک در موارد خاص مثل خانم های جوان تر خانم هایی که بافت سینه شون متراکم تره یا خانم هایی که توده یا کیست تو سینه شون دارن سونوگرافی رو هم تجویز کنه.
