با توجه به قیمت بالای زعفران متاسفانه گاهی تقلباتی در عرضه آن صورت میگیرد. یکی از مهمترین تقلبات زعفران جازدن گلرنگ به جای زعفران میباشد. این گیاه به نام عمومی زعفران آمریکایی (American saffron) در بازار موجود است که از نظر ترکیبات و آثار کاملا با زعفران ایرانی تفاوت داشته، ولی از نظر ظاهری مشابه آن است.
زعفران تقلبی را میتوان به خوبی با استفاده از روشهای میکروسکوپی و یا تجزیه و تشخیص اسانس (رایحه آن) شناسایی کرد.
تشخیص زعفران اصل از روی سرشاخه کلاله زعفران سادهترین روش محسوب میشود، چراکه سرشاخههای کلاله زعفران سهشاخه و قسمت بالای آن شیپوری بوده و هرچه پایینتر میآید باریکتر میشود، ضمنا دارای مقداری طعم تند نیز هست. البته چنانچه زعفرانها پودرشده باشند، فقط با دستگاههای آزمایشگاهی قابل تشخیص هستند. با اینحال روشهای دیگری نیز برای تشخیص زعفران تقلبی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره شده است:
تفاوت ظاهری گیاهان: ریشک ذرت مستقیم، ولی پرچم زعفران انحنا دارد.
تکههای زعفران را روی شعله گاز قرار دهید. در اینحالت زعفران خالص به رنگ بنفش یا نارنجی درمیآید که به پتاسیم آن مربوط میشود. اما در مورد زعفران تقلبی، رنگ زرد ایجاد میشود.
اگر تارهای زعفران را بین کاغذکاهی (کاغذ روزنامه) بگذاریم و کمی فشار دهیم نباید لکه چربی باقی بگذارد. اگر چنین باشد به احتمال قوی آن زعفران تقلبی است.
نکتههائی در مورد زعفران
هرچه آب جوشتر باشد و هرچه زعفران بیشتر سائیده شود رنگ بیشتری خواهد داد.
استفاده از قند یا کمی شکر برای نرمترشدن و ساییدن بیشتر زعفران است.
اگر در مناطق مرطوب زندگی میکنید؛ ممکن است زعفران شما کمی نرم شود، برای خشککردن زعفران میتوانید آن را به مدت ۳۰ ثانیه داخل ماکروویو قرار دهید تا نم آن گرفته شود.
همچنین میتوانید آن را درون قاشقی فلزی ریخته و کمی روی حرارت مستقیم حرکت دهید، اما مراقب باشید که نسوزد. پس از آنکه خنک و ترد شد، زعفران را طبق روش گفتهشده بسایید و دم کنید.
برای گرفتن رنگ بیشتر از زعفران، میتوانید به اندازه کافی پودر زعفران را در یک ظرف ریخته و چند تکه یخ روی آن قرار دهید و در دمای اتاق بگذارید. با آبشدن تدریجی یخها، رنگ زعفران در آب صفردرجه خارج شده و در آب حل میشود. این رنگ هم خوشبوتر و هم خوشرنگتر از روش سنتی آبجوش و دمکردن است.
مقدار مجاز مصرف زعفران
مقدار مصرف مجاز زعفران روزانه حدود یک گرم است؛ همچنین مقدار مصرف تنتور آن حدود ۱۵ قطره در روز است. مصرف سه گرم زعفران برای هر نفر در ماه، بسیار سالم و سودمند میباشد. اما مصرف بیش از ۵ گرم در ماه مضر است. مصرف ۵ گرم زعفران در یک وعده غذایی میتواند منجر به مرگ انسان گردد.
مضررات مصرف بیش از حد زعفران
مصرف بیشازحد زعفران مضر بوده و باعث استفراغ، کاهش ضربان قلب، سرگیجه، بیحالی، زردیپوست و عوارض خطرناک دیگر میشود که این عواقب حتی میتوانند منجر به مرگ شود.
مصرف بیشازحد زعفران همچنین باعث کاهش فشارخون و رقیقشدن بیش از حد خون میشود که ممکن است عوارضی مثل خونریزیهای بینی و یا رحمی در بانوان به همراه داشته باشد. مصرف بیش از حد این ماده به دلایلی که گفته شد برای خانومهای باردار نیز توصیه نمیشود و ممکن است به سقط جنین در ماههای اول حاملگی منجر شود.