استفاده از نخ دندان ارتودنسی امری ضروری، در رعایت بهداشت دهان و دندان به ویژه برای افرادی که تحت درمان ارتودنسی نامرئی در تهران هستند. همه ما می دانیم دندان ها یکی از مهم ترین اجزای بدن هستند که در زیبایی و حتی لبخند زیبای افراد نقش به سزایی دارند بنابراین رسیدگی به آن ها بایستی در برنامه روزانه هر فردی گنجانده شود.
استفاده از نخ دندان ارتودنسی به چه کسانی پیشنهاد می شود؟
همانطور که گفته شد در رعایت بهداشت دهان و دندان در همه افراد و به ویژه بیماران تحت درمان ، استفاده از نخ دندان ارتودنسی امری ضروری است. تمیز شدن نواحی بین دندانی بدون کاربرد نخ دندان مخصوص ارتودنسی ثابت غیرممکن است. افرادی که برای مرتب سازی و رسیدگی به سلامت دهان و دندان های خود از روش درمان ارتودنسی استفاده کرده اند به دلیل وجود بریس استفاده از مسواک ها و نخ دندان های معمولی برای آن ها دشوار می باشد، به همین منظور به کار بردن نخ دندان مخصوص ارتودنسی برای این افراد پیشنهاد می شود. برخی از افراد تصور می كنند كه در حین درمان ارتودنسی، نخ دندان كشیدن به دلیل وجود بریس ها ناممکن است، با این وجود باید توجه داشته باشید كه نخ دندان کشیدن به طور خاص توسط متخصصان در طی این درمان توصیه می شود.
اهمیت استفاده از نخ دندان ارتودنسی
افرادی که تنها به کاربرد مسواک بسنده می کنند در معرض بیماری لثه و پوسیدگی های بین دندانی هستند. این نوع پوسیدگی ها معمولا دیرتر کشف می شوند و برای سلامت دندان ها خطر مهمتری هستند. در مواردی که فواصل بین دندانی زیاد است یا تحلیل لثه شدید وجود دارد کاربرد برای تمیز کردن نواحی بین دندان ها پیشنهاد می گردد. این مسواک ها در بیماران ارتودنسی نیز بسیار مفیدند. به گفته در مشهد ، در این بیماران برای حداکثر بازدهی باید از نخ های مخصوص ارتودنسی استفاده شود.
بنابه دلایلی از جمله نرسیدن مسواک به فاصله بین دو دندان و یا طولانی و مشکل بودن نخ دندان کشیدن در طول درمان ارتودنسی، برخی افراد از نخ دندان کشیدن امتناع می کنند. توجه داشته باشید که اگر بهداشت دهان و دندان در طی ارتودنسی رعایت نشود، می تواند منجر به پوسیدگی و عفونت دندان شود.
هنگام استفاده از نخ دندان در حین ارتودنسی باید برخی اصول را رعایت کنید. بهترین زمان نخ دندان کشیدن با ارتودنسی بعد از شام و قبل از خواب است. در طول درمان باید توجه ویژه ای به مراقبت و بهداشت دهان و دندان داشته باشید تا از بروز مشکلات لثه و پوسیدگی های دندانی جلوگیری کنید. علاوه بر این، پس از برداشتن بریس ها، دندان های شما طبیعی و استاندارد به نظر خواهند رسید.
در صورت استفاده از نخ دندان های سنتی و معمول که یک روش عالی برای تمیز کردن مواد غذایی یا پلاک های دندانی است اولا سعی کنید از نخ دندان های موم دار استفاده کنید تا توسط سیم های دندانی تان پاره نشوند، همچنین 10 الی 15 دقیقه برای این کار وقت صرف کنید تا از تمیزی کامل فضاهای خالی بین دندان های خود مطمئن شوید. حتی اگر استفاده از نخ دندان با وجود براکت ها و سیم ها برایتان کمی مشکل و زمان بر است ولی سعی کنید از آن غافل نشوید. جهت جلوگیری از بیماری های لثه و، نخ دندان بایستی روزانه حداقل “یک یا دوبار ” مورد استفاده قرارگیرد.
نخ دندان مخصوص ارتودنسی از چند قسمت تشکیل شده است؟
- سوزن های چند سانتیمتری
- قسمت اسفنجی شکل
- نخ دندان
در ابتدا بایستی اجازه دهید نخ دندان از طریق سر سوزنی شکل از زیر سیم عبور کنند، سپس دو طرف نخ را در اطراف انگشتان دست گره بزنید و به آرامی و به صورت مورب از محل اتصال بین دندان ها عبور دهید.
انواع نخ دندان مخصوص ارتودنسی
1- نخ دندان ارتودنسی معمولی همراه با عبور دهنده نخ
رایج ترین نوع نخ دندان است و معمولا چند رشته ای و آغشته به موم و فلوراید و مواد معطر می باشد. رشته های متعدد نخ دندان باعث افزایش سطح تماس با دندان شده و کارایی آن را افزایش می دهد. در داروخانه ها دو نوع کلی نخ دندان موم دار و فاقد موم وجود دارد. موم موجود در نخ دندان باعث سهولت عبور آن از بین تماس های دندانی سفت می شود زیرا حالت لغزنده به نخ می دهد. افزودن به نخ دندان (و سایر محصولات بهداشت دهان مانند دهانشویه یا خمیر دندان) برای افزودن مقاومت مینای دندان در برابر پوسیدگی است. مواد معطر مانند اسانس نعنا نیز کاربرد نخ دندان را خوشایندتر می کنند.
یک وسیله پلاستیکی ظریف با نوک تیز و انتهای حلقه ای شکل است که باعث تسهیل عبور نخ دندان از بین دندان ها یا دستگاه ارتودنسی ثابت می شود. نخ های معمولی را از انتهای حلقه ای شکل آن عبور می دهند. این وسیله مانند سوزن، نخ را هدایت می کند.
2- نخ دندان نواری
این نوع نخ دندان مشابه نخ دندان معمولی بوده فقط عرض بیشتری دارند و نواری شکل هستند. به این وسیله سطح تماس با دندان و کارایی نخ را افزایش دهند.
3- نخ دندان سوپر فلاس
4- گیره نخ دندان
یک نوع نخ مخصوص با دسته پلاستیکی و یکبار مصرف است که در انواع شکل ها ساخته شده و نخ کشیدن دندان ها را تسهیل و تسریع می نماید. این گیره ها با سر تعویض شونده یا شکل های F یا Y در داروخانه ها موجودند.
چگونگی کاربرد نخ دندان ارتودنسی
۱- حدود ۵۰ سانتی متر از یک نخ دندان را جدا کنید. قسمت عمده آن را بر روی انگشتان میانی هر دو دست خود بپیچید. بطوریکه حدود ۵ سانتی متر آن بین دو انگشت میانی باقی بماند.
۲- نخ را محکم بین انگشت شست و انگشت اشاره خود نگه دارید و به آرامی از تماس بین دندان ها عبور دهید. برای سهولت عبور نخ دندان، بهتر است از انواع موم دار نخ استفاده شود. سپس با حرکت اره ای (جلو- عقب) نخ را به آرامی از تماس محکم بین دندان ها عبور داد. دقت داشته باشید که نخ به صورت ناگهانی و با فشار به لثه برخورد نکند و آن را آزرده نسازد.
۳- به آرامی نخ را بر روی پایه دندان حلقه کنید تا شبیه حرف “ C ” شود و با حرکت بالا و پایین سطح دندان را تمیز نمایید. دقت کنید که نخ تا زیر خط لثه برود. این روش را باید برای دندان مجاور هم بکار برد.
۴- مطمئن شوید که نخ سطح پشتی آخرین دندان های آسیا را هم تمیز نماید.
علت خونریزی هنگام نخ کشیدن دندان
اگر عادت به نخ کشیدن دندان ها ندارید یا مدتی از آن استفاده نکرده اید، پس از استفاده مجدد نخ دندان ممکن است احساس فشار مختصر بر روی دندان ها داشته باشید یا لثه خونریزی نماید. خونریزی لثه در هنگام کاربرد نخ یا مسواک نشانه هشدار دهنده آغاز بیماری لثه است بنابراین آنرا جدی بگیرید. با انجام مستمر دستورات بهداشت دهان مانند کاربرد مسواک و نخ دندان در طی ۱ یا ۲ هفته بتدریج این خونریزی کاهش یافته و قطع می گردد. اگر خونریزی ادامه داشت باید به ارتودنسی دندان در تهران مراجعه نمایید تا بررسی های دقیق تری صورت گیرد.
اگر هنگام عبور نخ از بین دندان ها، نخ پاره شده یا ریش ریش شود، باید در جستجوی یک برجستگی یا تیزی غیرطبیعی در بین دندان ها بود. این تیزی می تواند پوسیدگی دندانی یا ترمیم معیوب یا جرم دندانی باشد. توصیه می شود در این موارد معاینه دقیق دندانپزشکی انجام گیرد.
ارتباط سلامت دهان و دندان و سلامت عمومی بدن
بهداشت دهان و دندان را جدی بگیرید! تحقیقات نشان داده است که بیماری های لثه و دندان می تواند خطر سکته و بیماری قلبی و نیز نقایض جنینی در مادران باردار را افزایش دهد. همچنین بیماری لثه باعث افزایش احتمال ابتلا به زوال عقل (آلزایمر) می گردد. بسیاری از کودکان و نوجوانان (و برخی بزرگسالان) نمی دانند که چگونه در حضور براکت های ارتودنسی باید مسواک بزنند یا گمان می کنند که اساسا نمی توان در صورت ثابت نخ دندان کشید.
در حالیکه، کشیدن روزانه نخ دندان در مدت زمانی که روی دندانهایتان براکت های ارتودنسی قرار دارد به دلیل تجمع خرده های غذایی دور براکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا این امر می تواند ریسک بروز حفرات پوسیدگی و ناراحتی لثه ها را در صورت وجود کربوهیدرات داخل غذای مصرفی کاهش دهد.
زمان مناسب نخ دندان کشیدن دندان ها
هر شب بعد از مسواک زدن و قبل از خواب باید با کشیدن نخ دندان از تمیز بودن دندانهای خود در نواحیی که با مسواک تمیز نشده اند اطمینان حاصل کنید. آماده باشید که تا زمانی که روی دندانهای خود براکت ارتودنسی دارید می بایست سه برابر مدت زمان معمول برای بهداشت دهانی خود وقت صرف کنید. نگران نباشید، ارزشش را دارد. زیرا این امر ضمن کاهش احتمال پوسیدگی دندانها و ناراحتی لثه ها سبب می شود دندانهای شما در پایان موقع برداشتن براکت ها بهتر به نظر برسند. همیشه به خاطر داشته باشید که مسواک زدن و کشیدن مرتب نخ دندان باعث لبخندی تأثیرگذار می شود.
رعایت بهداشت دندانها و کشیدن صحیح نخ دندان سبب ایجاد لبخندی زیبا می گردد. کشیدن نخ دندان ارتودنسی سبب لبخندی زیبا و بدون پوسیدگی بعد از باز کردن براکت های ارتودنسی می گردد. توصیه می کند تا تمیز کردن دندان ها به شکل اصولی انجام شود.
نکات مهم در کشیدن نخ دندان ارتودنسی
اگرچه کشیدن نخ دندان در حضور براکت ها کار مشکلی است ولی با رعایت نکات ذیل می توان آن را تسهیل نمود: برای کشیدن نخ دندان ارتودنسی باید بیمار نخ را دور انگشتان میانی دو دست بپیچد. با شنیدن صدای جیرجیر نخ روی سطح صاف دندان قادر به تشخیص تمیز شدن دندان خواهید بود. با احتیاط نخ را استفاده کنید و خیلی محکم نخ نکشید.
هنگامی که برای نخستین بار اقدام به کشیدن نخ دندان دور براکت ها می کنید، لثه های شما ممکن است مقداری خونریزی کنند. اگر خونریزی پس از چند بار اول کاهش نیافت، جلسه آینده یکی از کارکنان مطب را در جریان قرار دهید.
وقتی که براکت ها روی دندانهای شما کار گذاشته می شوند، کسی در مطب شما باید تکنیک نخ کشیدن را برای شما مرحله به مرحله مرور کند. اگر مطمئن نیستید که آن را به درستی انجام می دهید جلسه آینده از متخصص ارتودنسی خود بپرسید.
نباید انتظار داشته باشید که کودکان کم سن و سال تر مهارت کافی برای کشیدن صحیح نخ دندان در حضور سیم و براکت های ارتودنسی داشته باشند. شما باید به او کمک کنید. بهترین حالت این است که از او بخواهید در مکانی با نور کافی مقابل شما بنشیند یا زانو بزند زیرا این کار ممکن است زیاد طول بکشد. اگر کودک شما برای نشستن طولانی مشکل دارد او را جایی بنشانید که بتواند برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش را ببیند یا به آهنگی در آن مدت گوش دهد.
