نحوه طراحی یک واحد مرغداری گوشتی

متقاضیان طرح های مرغداری و دامداری و یا پرورش مرغ گوشتی بعد از انتخاب طرح مورد نظر، باید نسبت به تهیه زمین و طی مراحل اداری مربوط اقدام نموده و در نهایت پروانه تاسیس طرح در خواستی خود را اخذ نمایند و آن مجوزی است که برای احداث تاسیسات مورد نیاز ، بر اساس موافقت صادره ضمن رعایت ضوابط و مقررات نظام دام پروری توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر می گردد و تمام مشخصات مجری طرح ، نوع و ظرفیت طرح ، مقدار زمین و مساحت مسقف در آن قید شده است . نقشه سوله آماده به‌عنوان یک راهنمای کامل و جامع در طراحی و اجرای پروژه‌های سوله استفاده می‌شود.

در این مقاله به بررسی مشخصات و ابعاد یک واحد مرغ گوشتی به ظرفیت ۲۰۰۰۰ قطعه می پردازیم :

مجری پروژه پس از اخذ پروانه تاسیس ، باید نسبت به ترسیم نقشه طرح خود توسط کارشناسان مجرب اقدام کرده و بعد از تائید آن از طرف سازمان صادر کننده پروانه تاسیس ، عملیات اجرایی را شروع نماید :

نوع طرح : مرغداری گوشتی
ظرفیت: ۲۰۰۰۰ قطعه

زمین: مساحت زمین برابر پروانه تاسیس ۵۴۰۰ متر مربع مساحت مسقف ، بر اساس دستورالعمل های سازمان جهاد کشاورزی در حال حاضر ۲۴۰۰ متر مربع برای یک واحد مرغداری گوشتی ۲۰۰۰۰ قطعه ای می باشد که باید به صورت ذیل در طراحی نقشه ، مد نظر قرار گیرد :

سالن پرورش : ۲۰۰۰ متر مربع ؛

تأسیسات جانبی : انبار دان ، پیش سالن ها ، خانه کارگری و دفتر مدیر ( ۴۰۰متر مربع )
طراحی تاسیسات :

در یک پروژه ۲۰۰۰۰ قطعه ای با توجه به ابعاد زمین و موقعیت آن می توان حالت های مختلفی را طراحی و اجرا نمود :

الف) طرح اول : دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه ای در امتداد هم ؛

ب) طرح دوم : ۴ سالن ۵۰۰۰ قطعه ای دو به دو به موازات همدیگر ؛

ج) طرح سوم : دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه ای به موازات هم .

الف) طرح اول : دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه ای در امتداد هم:

در صورتی که زمین مورد نظر حالت مستطیلی داشته و طول آن حداقل ۱۵۰ متر باشد ، پیشنهاد می شود از گزینه الف استفاده شود و دو سالن به ابعاد ۵/۷۱* ۱۴ متر که در بین آنها اتاق فرمان به ابعاد ۵/۴* ۱۴ متر قرار می گیرد را بنا نمود .

با توجه به طول زمین میتوان عرض سالن را کمتر یا بیشتر نیز انتخاب نمود ولی باید دقت کرد که تغییر عرض سالن شرایط خاص خود را نیز در نحوه مدیریت ، تعداد تهویه ها ، تعداد ردیف زنجیر دان خوری ، آب خوری ها و سایر نکات فنی را می طلبد و باید آن را رعایت نمود . ولی به نظر می رسد بهترین حالت ، عرض ۱۴ متر باشد که در این صورت می توان ۶ ردیف زنجیر دان خوری و ۶ ردیف آب خوری در سالن نصب نمود .

ارتفاع دیواره های سالن ۸/۲ متر و در وسط سالن پرورش ، جهت برقراری شیب مناسب در صورت استفاده از سقف تیرچه و بلوک ۱/۳ متر خواهد بود . البته می توان با مشورت مهندس ناظر طرح و نظر مجری ، در پوشش سالن ها با در نظر گرفتن آب و هوای منطقه از سقف های گنبدی یا شیروانی نیز استفاده کرد .

ارتفاع اتاق فرمان یک متر بیشتر از سالن ها انتخاب می شود تا علاوه بر تامین حجم مناسب هوای مورد نیاز هیترها، فضای کافی برای نصب دان خوری ها ، تابلوهای برق ، لوله های آب و سایر تجهیزات وجود داشته باشد .

درب ها :

_ در ورودی اتاق فرمان جهت راحتی در انتقال و نصب لوازم به ابعاد ۱۲۰* ۱۸۰ سانتی متر تعبیه شود .

_ از اتاق فرمان برای هر یک از سالن ها یک عدد در به ابعاد ۱۸۰* ۱۰۰ سانتی متر به داخل سالن پرورش نصب گردد .

_ در یک سوم انتهای سالن پرورش ، یک درب به اندازه ۱۸۰* ۱۰۰ سانتی متر جهت مواقع ضروری ، تخلیه سالن و غیره نصب گردد .

پنجره ها :

با توجه به اینکه در حال حاضر سیستم تونلی در سالن های مرغداری ، بهترین عملکرد را نشان داده است ؛ لذا در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع ۱/۲ – ۱ متر ، در هر ضلع سالن تعداد ۳ عدد پنجره به ابعاد ۱*۱/۲ متر و به فاصله حدود ۳ متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود .

علی رغم اینکه تامین نور کاملا مصنوعی می باشد ، ولی پیشنهاد می شود فواصل ۲۳، ۴۳ و ۶۳ متری سالن نیز در هر ضلع یک عدد پنجره ۱*۱/۲ متر نصب شود تا ضمن استفاده از نور طبیعی در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالن ها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .

یک عدد پنجره به ابعاد ۸۰* ۱۰۰ سانتی متر نیز در ضلع مقابل در ورودی پیش سالن جهت ایجاد تهویه و تأمین هوای مورد نیاز قرار می گیرد .

تهویه ها :

در انتهای سالن با توجه به حجم ، طول و عرض سالن تعداد تهویه ها انتخاب و نصب می گردد . لذا برای سالن به ابعاد ۱۴*۷۱/۵متر ، تعداد ۲ عدد تهویه ۱۴۰*۱۴۰ و ۳ عدد تهویه ۷۰ سانتی متری ، به طوری که یک در میان نصب شود ، مورد نیاز است .

برای جلوگیری از ورود هوای خروجی سالن پرورش توسط تهویه ها ، به داخل مزارع اطراف و عدم مزاحمت ، به فاصله ۲ متر از انتهای سالن دیوار حایل و یا دیوار حیاط مرغداری احداث می شود . همچنین می توان کانال های فلزی یا گالوانیزه هوای خروجی از تهویه ها را به طرف پایین هدایت نمود .

ب) طرح دوم : چهار سالن ۵۰۰۰ قطعه ای دو به دو موازات همدیگر:

در صورتی که در زمین انتخابی ، حالتی مربعی شکل یا شبیه آن داشته باشد می توان دو ردیف سالن ، شامل دو واحد ۵۰۰۰ قطعه ای که اتاق پیش سالن در وسط آنها قرار دارد ، ایجاد نمود که در این صورت ابعاد سالن ها ۱۲*۴۱/۵ متر ، اتاق فرمان ۱۲*۴ متر و ارتفاع دیوارها ۲/۸ متر انتخاب می گردد.  سرعت اجرای سازه فولادی و کاهش وزن سازه از جمله مزایای طراحی اسکلت فلزی است.

در و پنجره ها :

_ در ورودی اتاق فرمان ۱/۸ * ۱/۲متر ؛

_ در ورودی سالن پرورشی ۱/۸ *۱ متر ؛

_ یک عدد درب اضطراری در یک سوم انتهای سالن ۱/۸ * ۱ متر ؛

_ یک پنجره ۰/۸ * ۱ متر در ضلع مقابل در ورودی اتاق فرمان نصب شود ؛

_ در ابتدای سالن و به فاصله دو متر از ابتدای سالن و در ارتفاع ۱/۲- ۱ متر ، در هر ضلع سالن تعداد ۳ عدد پنجره به ابعاد ۰/۸ * ۱ و به فاصله حدود ۳ متر از همدیگر طراحی و تعبیه شود .

_ دو عدد پنجره ۰/۸* ۱ در۲۰ و ۳۴ متری ابتدای سالن ، در دو ضلع طولی نصب شود تا ضمن استفاده از نور در مواقع لزوم برای تنظیم تهویه سالن ها و میزان هوای ورودی مورد استفاده قرار گیرند .

_ تهویه ها در انتهای سالن و به تعداد دو عدد ۱۲۰ سانتی متری و ۳ عدد ۹۰ سانتی متری ، به صورت یک در میان تعبیه شود .

طرح سوم : دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه ای به موازات هم :

در صورتی که موقعیت و ابعاد زمین واحد پرورش مرغ گوشتی ، مناسب طرح های الف یا ب نباشد و مجری طرح خود تمایلی به اجرای روش های یاد شده نداشته باشد ، می توان از حالت دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه به موازات هم استفاده کرد که مختصات آن به شرح ذیل است :

_ هر سالن پرورش به ابعاد ۱۴ * ۷۱ و ارتفاع دیوار ۸/۲ متر ؛

_ سر سالن و اتاق فرمان به ابعاد ۵/۳ * ۱۴ و ارتفاع دیوار ۸/۳ متر ؛

_ در ورودی سر سالن ۲/۱ * ۸/۱ متر ؛

_ در ورودی سالن ۱* ۸/۱ متر ؛

_ یک عدد در دو سوم انتهای سالن به طرف حیاط مرغداری و اندازه ۱ * ۸/۱ متر ؛

دو سالن ۱۰۰۰۰ قطعه ای به موازات هم

انبار:

_ در انتخاب محل انبار پرورش مرغ گوشتی، باید بسیار دقت نمود ، به نحوی که کمترین فاصله را با اتاق فرمان داشته باشد .

_ اماکن ورود و خروج وسایل نقلیه سنگین جهت حمل و تخلیه مواد اولیه را داشته باشد .

_ نزدیکترین فاصله را با درب ورودی مرغداری داشته باشد .

_ حداقل فضای مورد نیاز جهت احداث انبار ۱۸۰ متر و حداکثر می توان ۲۴۰ متر را برای انبار یک واحد مرغداری ۲۰۰۰۰ قطعه در نظر گرفت ، لذا برای پروژه حاضر انبار به طول ۱۵ ، عرض ۱۲ و ارتفاع ۵ متر انتخاب می شود .

_ درب اصلی انبار باید طوری ساخته شود تا وسایل نقلیه باری به راحتی داخل و خارج شده و بار خود را تخلیه نمایند .
_ همچنین با عنایت به موقعیت انبار و سالن ها یک یا دو درب به ابعاد ۸/۱* ۱ متر در طرفین انبار جهت تردد کارگران و حمل و نقل تعبیه می شود .

_ از آنجا که امکان ایجاد گرد و خاک در داخل انبار هنگام تخلیه بار و یا تهیه جیره وجود دارد ؛ لذا دو عدد تهویه ۶۰ سانتی متری و ۲ الی ۴ عدد پنجره ۸/۰* ۱ متر با توجه به موقعیت انبار در نظر گرفته می شود . سوله دست دوم نه تنها سقف مقاومی ندارد؛ بلکه سوله ارزان قیمتی نیست و هزینه اضافی نیز بر دوش شما می‌گذارد.

خانه کارگری :

در یک واحد پرورش مرغ گوشتی ۲۰۰۰۰ قطعه ای حداقل به دو نفر کارگر نیاز است ؛ لذا برای محل اسکان آنها دو واحد به مساحت ۱۰۰ متر مربع شامل یک اتاق خواب ، هال ، آشپزخانه و سرویس بهداشتی احداث گردد .