طرز کار گیربکس خورشیدی به این صورت است که یک چرخ دنده خورشیدی و یک رینگ با دنده و تعدادی دنده ستاره‌ای و یک حلقه‌ی دنده‌ای با چرخ دنده های ستاره ای در کنار هم قرار گرفته‌اند. در سیستم دنده خورشیدی که دارای سه جزء اصلی است یکی از این سه قسمت باید ثابت باشد تا دو جزء دیگر به عنوان محرک و متحرک نیرو را منتقل کنند.
در این گیربکس چرخ‌دنده‌ها (دنده قمر) روی دنده نگهدارنده و همچنین حول دنده محور میانی (خورشیدی) دوران می‌کنند. نحوه ی عملکرد گیربکس خورشیدی نیز مانند سایر گیربکسها است یعنی سرعت را کاهش میدهد و گشتاور را به همان نسبت افزایش میدهد یا برعکس، سرعت را افزایش میدهد و پیرو آن گشتاور را کاهش میدهد.
گیربکس خورشیدی در حالت کاهنده سرعت جزو پرمصرف‌ترین مدل‌هاست
در این حالت چرخش دنده خورشیدی میانی باعث چرخش دنده‌های قمر حول خود می‌شود. تفاوت در اندازه و قطر دنده خورشید با دنده‌های قمر باعث کاهش سرعت می‌شود. این کاهش سرعت افزایش گشتاور را نیز در پی خواهد داشت. یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های سازنده این کلاس از گیربکس است.
گیربکس خورشیدی در حالت افزاینده سرعت
اگر دنده خورشیدی ثابت بماند و قفسه در گیربکس بچرخد شاهد افزایش سرعت خواهیم بود. اگر رینگی ثابت شود و قفسه بچرخد در نهایت خورشیدی سریع تر از قفسه می‌چرخد و در نتیجه افزایش سرعت است .
گیربکس خورشیدی در حالت انتقال مستقیم
اگر دو عضو محرک نسبت قطر دنده یکسان داشته باشند و به هم قفل شوند و با سرعت مساوی گردش کنند مجموعه چرخ دنده‌های خورشیدی به صورت یک واحد عمل می‌کنند و نسبت تبدیل دور ۱:۱ است.
چه مشخصات فنی که برای خرید گیربکس خورشیدی باید بدانیم
برای انتخاب یک گیربکس با ساختار خورشیدی باید نکات زیر را محاسبه کرد و همچنین مشخصات نصب و راه‌اندازی گیربکس را در به دقت لحاظ کرد. برای انتخاب و خرید گیربکس خورشیدی در حالت کاهنده سرعت به نکات زیر دقت کنید؛
- بیشینه گشتاور مورد نیاز سیستم مکانیکی که خروجی گیربکس باید تامین کند
- نسبت تبدیل کاهنده دور ورودی گیربکس به دور خروجی گیربکس
- تعیین عامل محرک گیربکس در بخش ورودی نظیر الکتروموتور، موتور احتراقی یا هیدروموتور
- نحوه نصب گیربکس و بستن گیربکس خورشیدی به سیستم مکانیکی
- مشخصات شافت خروجی و ساختار اتصال آن به قسمت سیستم مکانیکی
محاسبه گشتاور در یک گیربکس خورشیدی بسیار مهم است
گیربکس خورشیدی با توجه سایز آن از گشتاور 650 الی 500000 نیوتن‌متر را می‌توانند تحمل کنند. گیربکس و نحوه ی محاسبه گشتاور خروجی در آن را با استفاده از فرمول ذیل محاسبه می‌کنند. در این رابطه T گشتاور، P توان و n دور خروجی می باشد که واحد هر کدام از آنها را در زیر مشخص است. با داشتن گشتاور و اعمال فاکتور ایمنی از جداول مربوطه گیربکسها مورد نظر را انتخاب می کنید.
Τ= P x 955 / n² Τ
( گشتاور = rpm] P] ** توان = kw] n²] ** دور خروجی = [rpm] )
مشخصات مهم برای نصب گیربکس خورشیدی
از لحاظ نصب و ثابت نگه‌داشن گیربکس، مدل‌های پایه‌دار و فلانچ‌دار برای نصب در حالت افقی و عمودی طراحی شده است. شافت خروجی گیربکس خورشیدی به صورت هالو شافت ورودی، تک‌خار، شافت مادگی تولید می‌شود. همانطور برای عملگرهای خطی نظیر جک هیدرولیک مشخصات نصب مهم است و روی تاثیر دارد، برای نصب گیربکس باید به نکات زیر دقت کرد:
- محل نصب گیربکس و جانمایی آن
- نحوه اتصال شافت گیربکس به قسمت محرک دستگاه
- محاسبه گشتاور دائم و گشتاور بیشینه برای دستگاه
موتور گیربکس خورشیدی یا الکتروگیربکس خورشیدی چیست؟
در صورتی که یک الکتروموتور را به گیربکس خورشیدی کوپل کنیم نام مجموعه جدید را الکتروگیربکس یا موتور گیربکس می‌گویند. انواع الکتروموتور تک فاز، سه فاز و موتور DC و استپ موتور را می‌توان به گیربکس متصل کرد. دقت کنید که، محاسبه توان ورودی گیربکس از اهمیت بالایی برخوردار است.
هیدرو‌گیربکس خورشیدی یا گیربکس خورشیدی با هیدروموتور چیست؟
در صورتی که یک موتور هیدرولیکی (هیدروموتور) را به گیربکس خورشیدی کوپل کنیم نام مجموعه جدید را هیدرو‌گیربکس خورشیدی می‌نامند. انواع هیدروموتور اوربیتالی، پیستونی رادیالی و پیستونی آکسیال را می‌توان به گیربکس متصل کرد. دقت کنید که، محاسبه توان ورودی گیربکس از اهمیت بالایی برخوردار است.
بررسی ویژگی و مزایای گیربکس خورشیدی نسبت به بقیه گیربکسهای صنعتی
نسل جدید گیربکسها به دلیل ساختار متالوژی با کیفیت بالا جزو برترین گیربکسهای صنعتی دنیا محسوب می‌شوند و به علت ساختار این گیربکسها سطح درگیری دنده‌ها باهم تا دو برابر افزایش یافته که این امر باعث کاهش تنش و فشار به دنده‌ها شده و منجر به افزایش عمر کارکرد این گیربکس ها می‌شود.
- راندمان بسیار بالا تا 98% که در مقایسه با راندمان پایین برخی گیربکسها صنعتی بسیار قابل توجه است. ( حتی در نسبت دورهای بالاتر از 2000:1 )
- طول عمر بالا به دلیل تقسیم متوازن بار در بین طبقات گیربکس
- لقی بسیار ناچیز به دلیل دقت بالا در ماشین‌کاری دنده‌ها
- امکان کوپل بسیار ساده با بسیاری از مولدهای قدرت (الکتروموتور)
- اسمبل و تعمیرات ساده برای مدل‌های خورشیدی و با کمترین زمان
- حجم مناسب نسبت به دیگر انواع گیربکسها (گیربکس خورشیدی تقریبا نصف حجم گیربکسهای دیگر فضا اشغال می‌کنند.)
- وزن کمتر نسبت به انواع گیربکسها (گیربکسهای خورشیدی حدود 40% وزن گیربکس های دیگر را دارند.)
برتری‌های متعدد گیربکس سیاره‌ای در مقایسه با سایر گیربکسها نظیر؛ راندمان بالا، ابعاد كوچك، نصب و نگهداری آسان و قیمت مناسب با سرعت بالایی جایگاه وسیعی در صنایع و ماشین‌آلات مختلف مختلف پیدا كردند.
مهمترین کاربردهای گیربکس خورشیدی در صنایع مختلف
از جمله مهمترین کاربرد آن در صنعت می‌توان به صنایع زیر اشاره کرد؛
- گیربکس تیکنر صنایع آب و فاضلاب، میكس صنایع معدنی و میكس قیر
- گیربکس خطوط کارخانجات فولاد نظیر نورد فولاد
- گیربکس برای توربین‌های بادی
- گیربکس آسیاب‌های خردكن مواد معدنی
- گیربکس بال‌میل سیمان و صنایع وابسته
- گیربکس وینچ‌های كشنده
- گیربکس خطوط رولینگ
- گیربکس نوار نقاله و حمل و نقل
- گیربکس انواع کانوایر و بچینگ
- گیربکس صنایع بسته‌بندی
- گیربکس صنایع غذایی و کشاورزی
- گیربکس صنایع شیمیایی و صنایع پلاستیک
- صنایع شیشه و سرامیک و صنایع چوب
- صنایع کاغذسازی و خطوط وابسته
شرکت‌های تولید‌کننده و سازنده گیربکس خورشیدی
تعمیر و نگهداری گیربکس خورشیدی چیست؟ به خاطر نوع متریال استفاده شده برای دنده‌ها، مقاوم بالایی دارد. در صورت خرابی هر کدام از چرخ‌دنده‌های گیربکس، تک‌تک قطعات قابلیت تعویض دارند و به راحتی و در رمان کوتاهی می‌توان گیربکس خورشیدی را تعمیر کرد. توجه به این نکته برای نگهداری و سرویس گیربکس ضروری است که روغن از پارامتر‌های ضروری مورد استفاده در گیربکس خورشیدی است. سطح روغن درون پوسته گیربکس همواره بازدید شود. می توان جهت افزایش قابلیت اطمینان و کاهش ریسک خرابی گیربکس به دلیل نداشتن روغن از مخزن روغن متصل به گیربکس استفاده نمود. طرز کار گیربکس خورشیدی و ، هر دو وابسته به سیال درون مخزن آنهاست.
روغن علاوه بر روانکاری چرخ‌دنده‌ها، باعث خنک کاری قطعات داخلی گیربکس می‌شود. همچنین باعث کمتر شدن صدای چرخدنده ها و محافظت از آن ها در برابر انواع خوردگی است. بهتر است روغن مصرفی برای این نوع گیربکس دارای مواد EP باشد تا انتقال حرارت بهتری صورت پذیرد. برای طولانی‌تر کردن عمر مفید گیربکس پس از راه اندازی اولیه گیربکس نو ، روغن آن پس از رمان کوتاهی تعویض گردد. در مراحل بعدی می‌توانید پس از گذشت تقریبا 1000 ساعت کار، نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
قیمت گیربکس خورشیدی چقدر است؟
عوامل مختلفی بر روی قیمت گیربکس خورشیدی تاثیر گذار هستند که مهمترین آنها قابلیت های گیربکس خورشیدی شامل گشتاور و دور خروجی، ضریب تبدیل سرعت، توان خروجی و بهینه بودن مصرف انرژی می باشد. قیمت گیربکس خورشیدی بر حسب میزان دقت و توان خروجی که دارد متغیر بوده و با توجه به متریال خاصی که در تولید دنده‌های آن برای مقابله با سایش ناشی از اصطکاک بکار رفته است و مراحل کنترل کیفیت که به منظور ایجاد حداکثر دقت در تولید و کاربری بکار می‌رود در رده های بالا قرار دارد. لازم به ذکر است قیمت گیربکس خورشیدی تا اندازه بسیار زیادی نیز تابع شرکت تولید کننده است و محصولات با برند های معتبر آلمانی و ایتالیایی مانند گیربکس بروینی Brevini ایتالیا می‌تواند تا چند برابر گیربکسهای مشابه نیز قیمت داشته باشد.
آیا گیربکس دنا پلاس توربو اتوماتیک ساخت داخل است؟
هر چند ادعاهایی مبنی بر ساخت گیربکس دنا پلاس اتومات توسط کمپانی‌های داخل کشور مطرح بود، اما طبق آخرین اخبار ساخت آن توسط کمپانی DAE انجام شده است.
کمپانی DAE یا Dong’an Automotive Engine یکی از بزرگترین کمپانی‌های چینی است که در ساخت تجهیزات خودرو فعالیت دارد و به جهت همکاری با میتسوبیشی بسیار معروف است.
برخلاف باور عموم که تمام قطعات کمپانی‌های ژاپنی توسط خود آنها ساخته می‌شود، بخشی از تجهیزات و قطعات خودروهای ژاپنی توسط بقیه کمپانی‌ها تامین می‌شود.
شرکت چینی Dong’an Automotive Engine هم از این قاعده مستثنی نیست و بسیاری از قطعات میتسوبیشی را می‌سازد. انواع مختلف پیشرانه‌ها از جمله پیشرانه 1.3 لیتری، 1.5 لیتری و حتی 2.4 لیتری در کنار جعبه دنده‌های دستی و اتوماتیک میتسوبیشی، توسط این کمپانی چینی ساخته می‌شود.
حال شرکت ایران خودرو با همکاری DAE خودروهای دنا پلاس مدل توربو اتوماتیک را به بازار عرضه کرده است. جعبه دنده‌ای که برای خودروهای سری دنا پلاس و دنا پلاس توربو اتوماتیک طراحی شده، از نوع 6 سرعته اتوماتیک است که وزن حدودا 77 کیلوگرمی دارد.
ابعاد این جعبه دنده ۳۴۵*۵۱۱*۳۸۸ است و حداکثر گشتاور آن 280 نیوتن متر است. شایان ذکر است که طبق مشخصات مربوطه، گشتاور ورودی دنا پلاس قابلیت ارتقا تا 320 نیوتن متر را دارد.
جعبه دنده اتوماتیک AT سری F6A کمپانی DAE دارای قابلیت تیپ ترونیک با حالت اسپرت و برفی است. در بازار قیمت هر بسته چیزی در حدود 1500 تا 2000 دلار است.
همچنین جعبه دنده 6 سرعته این خودرو ایرانی شامل مشخصات زیر است:
• ضریب دنده ۱: ۴٫۰۴۴
• ضریب دنده ۲: ۲٫۳۷۱
• ضریب دنده ۳: ۱٫۵۵۶
• ضریب دنده ۴: ۱٫۱۵۹
• ضریب دنده ۵: ۰٫۸۵۲
• ضریب دنده ۶: ۰٫۶۷۲
تعمیر گیربکس اتوماتیک دنا پلاس
تعمیر گیربکس دنا پلاس بستگی به نوع خرابی و مشکل دارایی گیربکس دارد. در صورتی که گیربکس دچار خرابی جزئی مانند لرزش و شوک هنگام تغییر دنده، صدای عجیب و غریب، عملکرد نامناسب و یا نشانه‌های چراغ چک شده است، بهتر است به یک مرکز خدماتی مجاز و متخصص مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص داده و رفع کنید.
در صورتی که گیربکس دچار خرابی جدی مانند خرابی در ترمز، خرابی در سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESC) و یا خرابی در سیستم کنترل ترمز برای جلوگیری از سرخوردگی چرخ‌ها شده است، بهتر است به سرعت به یک مرکز خدماتی مجاز و متخصص تعمیر گیربکس دنا پلاس مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص داده و رفع کنید. همچنین، بهتر است به طور منظم سرویس گیربکس را انجام دهید تا کارایی گیربکس را حفظ کنید.