چگونه پرسپولیس بار دیگر استقلال را برد؟

پرونده فوتبال ایران با برگزاری فینال جام حذفی میان تیم‌های استقلال و پرسپولیس خاتمه یافت و یحیی گل‌محمدی و شاگردان با پیروزی ۲-۱ برابر آبی‌ها توانستند داربی ۱۰۱ پایتخت را هم از آن خود کنند و هر دو جام باشگاهی فوتبال ایران را از آن خود کنند.

نوریس باقری، مربی فوتبال در گفتگو با مجله رز، به تحلیل داربی ۱۰۱ و عملکرد فنی تیم‌های استقلال و پرسپولیس پرداخت که نشان از تغییر تفکرات ریکاردو ساپینتو به نسبت داربی ۱۰۰ و پیروزی یحیی گل‌محمدی از تاکتیک گذشته این تیم دارد. تحلیل‌ها حاکی از برتری فنی استقلال تا قبل از دریافت گل نخست از رقیب دارد، اما گل پرسپولیس روی دفع توپ ناقص حردانی و شوت خوب ترابی، قفل دروازه استقلال را باز می‌کند تا شاگردان ساپینتو روی به برنامه دوم خود بیاورند.

از دقیقه ۳۵ تا ۷۵ استقلال در تلاش برای گلزنی از روی برنامه جایگزین خود است و بعد از این با تعویض‌های انتحاری ساپینتو، بازی دست پرسپولیس می‌افتد، اما این بار پرسپولیس قدر موقعیت‌های خود را نمی‌داند تا با گل مردامند در لحظات تلف شده بازی، مسابقه راهی وقت‌های اضافه شود و از این لحظه استقلال دیگر توانی برای رقابت با پرسپولیس ندارد و در نهایت جام را به رقیب خود واگذار می‌کند.

در این گزارش، به تحلیل عملکرد فنی هر دو تیم در داربی ۱۰۱ می‌پردازیم:

حساسیت بازی از طرف استقلال بیشتر بود، چون انگیزه بیشتری داشتند. این قضیه بیشتر از حد تاثیرگذار بود، چون استقلال از دقیقه اول تا ۱۲۰ بیشتر با شرایط احساسی و حالت عصبی بازی کرد و این مساله روی تصمیمات این تیم هم تاثیرگذار بود. بازی را می‌توان به بخش‌های مختلف تقسیم کرد. بخش بزرگ بازی از دقیقه یک تا دقیقه ۷۵ می‌شود و بخش دوم از دقیقه ۷۵ تا انتهای مسابقه است.

تغییر رویکرد ساپینتو

استقلال برخلاف داربی ۱۰۰ که پرس از بالا را در دستور کار خود داشت، در این بازی دفاع تیمی خود را در یک سوم میانی زمین انجام می‌دهد و دیگر فشاری روی دو مدافع میانی پرسپولیس ندارد. یک مهاجم در نوک و چهار هافبک پشت سر آن‌ها و سپس روزبه چشمی برنامه استقلال برای بستن کمربند میانی زمین است. در مجموع استقلال در هنگام دفاع به حالت ۱-۴-۱-۴ تغییر حالت می‌دهد. در این تاکتیک ترابی و صادقی به عنوان وینگر‌های چپ و راست پرسپولیس توسط حردانی و سلمانی مهار می‌شوند و این دو مدافع برای مهار بازیکنان هجومی پرسپولیس حاضر به ترک پست خود می‌شوند و با آن‌ها به میانه‌های زمین هم می‌روند. استقلال با تغییر رویکرد خود در این دیدار تا حدودی موفق است و با به دست آوردن توپ به سرعت وارد فاز حمله می‌شود.

برنامه‌های هجومی استقلال در داربی ۱۰۱

استقلال در فاز حمله از برخلاف داربی گذشته میل به سمت راست زمین دارد. محبی به عنوان ویگر راست وظیفه داشت رو به داخل زمین بازی کند و روی خط عمودی زمین نبود. اگر چه محبی گاهی روی خط حرکت می‌کرد، اما قالب تاکتیکی این تیم استفاده از محبی در داخل زمین و قرار گرفتن مهری به عنوان بال راست در کانال کناری بود تا با برتری عددی در این بخش، نعمتی را کنار بزنند و در این زمینه موفق بودند. استراتژی کلی آبی‌ها این بود که از فاصله بین ترابی و نعمتی استفاده و از سمت راست نفوذ کنند. حردانی هم در این زمینه توانست به مهری و محبی کمک کند.

برنامه دوم استقلال استفاده نفوذ از عمق و کانال چپ زمین خود بود تا قایدی را در این بخش صاحب توپ کنند و او را در موقعیت یک در برابر یک قرار دهند که موفق نبودند. استقلالی‌ها سعی می‌کردند با ارسال پاس‌های قطری و استفاده از غافلگیری مدافعان پرسپولیس، قایدی را در صاحب توپ کنند که در چند صحنه با هوشیاری بیرانوند و دانیال اسماعیلی فر توپ‌های ارسالی به قایدی قطع شد.

گل پرسپولیس برخلاف جریان بازی

تا قبل از گل نخست بازی، استقلال تیم بهتری بود و فقط در آخرین صحنه تصمیم خود را اجرا نمی‌کرد. مرور گل هم نشان می‌دهد با سه پاس، توپ به اسماعیلی‌فر می‌رسد و قایدی جلوی او سر می‌خورد. سانتر باکیفیتی ارسال نمی‌شود و برتری عددی با استقلال است، اما دفع توپ اشتباه از حردانی و پوشش ندادن پشت محوطه جریمه توسط مهری با شوت باکیفیت ترابی وارد دروازه استقلال می‌شود.

تغییر استراتژی استقلال بعد از دریافت گل

پنج دقیقه بعد از دریافت گل نخست از پرسپولیس، استراژی استقلال به پرس از بالا تغییر کرد. از دقیقه ۳۵ به بعد، استقلال به جای دفاع از میانه میدان، به یک سوم زمین پرسپولیس رفت و از بالا حریف را پرس می‌کرد. با تعویض مطهری، بابایی وظیفه فشار گذاشتن روی دو مدافع میانی پرسپولیس را داشت و تا دقایق آخر بازی استراتژی پرس از بالا در استقلال دیده می‌شد.

موقعیت‌های خوب استقلال در شروع نیمه دوم

در پنج دقیقه ابتدایی نیمه دوم استقلال از عمق صاحب موقعیت شد. پشت سر گولسیانی یک تک به تک خوب نصیب قایدی شد که کیفیت بالای بیرانوند اجازه استفاده از این فرصت را نداد. در دقیقه ۵۰ استقلال در ادامه حملات خود توسط قایدی صاحب یک توپ شد که بعد از دریبل اسماعیلی‌فر، تعادل خود را از دست داد.

وفاداری یحیی به ترکیب و تاکتیک برنده

طراحی پرسپولیس مطابق بازی‌های قبلی با استفاده از دو مهاجم بود و این تیم تغییر استراتژی نداشت. پرسپولیس سعی می‌کرد مالک توپ باشد و بعضی از دقایق بیرانوند برحسب بازی توپ‌های بلند را به زمین استقلال ارسال می‌کرد، اما در کل پرسپولیس در فاز حمله نتوانست موقعیت‌های خوبی خلق کند و کار‌های ترکیبی این تیم تا دقیقه ۷۵ شکل نگرفته بود. با توجه به اینکه استقلال در فاز دفاعی خوب عمل کرده بود، پرسپولیس نمی‌توانست از حفظ توپ و مالکیت خود استفاده کند. ترکیب مرادمند و سیلوا در این بازی عملکرد خوبی داشتند و فضا‌ها را خوب بسته بودند و اجازه نفوذ و ایجاد موقعیت را به پرسپولیس ندادند. سعید صادقی بازی خنثایی انجام داد و در شرایط ایده‌آلی قرار نداشت.

افت بدنی استقلالی‌ها و برتری پرسپولیس

بعد از دقیقه ۷۵ شاهد افت کیفی و بدنی از سوی استقلال بودیم و دیدیم که پرسپولیس کاملا تسلط بر بازی پیدا کرد. تعویض‌های ساپینتو برای رسیدن به گل پرریسک بود و دو هافبک خارج و دو مهاجم اضافه شدند که شهباززاده و آرمان رمضانی در خط حمله قرار گرفتند تا میانه زمین دست پرسپولیس بیفتد و با این تغییرات برتری عددی به دست پرسپولیس افتاد و پرسپولیس توپ‌های دوم و نبرد‌های تن به تن را برد. استقلال تا دقیقه ۷۵ با برنامه بود، اما به علت افت بدنی، تعویض‌های پر ریسک و بازی احساسی، پرسپولیس توپ را در اختیار گرفته بود و استقلال دنبال توپ می‌دوید. از سوی دیگر استقلال اصول اولیه پرس کردن را رعایت نمی‌کرد تا با انجام بازی احساسی به گل برسد. از دقیقه ۸۵ که ۱۰ دقیقه هم وقت اضافه داشت پرسپولیس می‌توانست به گل دوم برسد، اما موقعیت‌ها توسط بازیکنان مختلف از دست می‌رود. 

تعویض‌های طلایی یحیی برای حفظ نتیجه

در این بازی شاهد تعویض‌های خوب یحیی بودیم. تعویض عالیشاه روند بازی را بهتر کرد. تعویض اسدبیگی جای سروش بسیار خوب بود. از لحاظ کوچینگ و تعویض، یحیی آرامش لازم را داشت. در طول بازی هم پرسپولیسی‌ها بسیار آرام و متمرکز بودند و روی دستوراتی که دریافت کرده بودند، پیش رفتند.

تصمیمات اشتباه استقلالی‌ها در یک سوم هجومی

نکته‌ای که از استقلال در بازی بزرگ دیدم این است که استقلال در یک سوم هجومی تصمیم خوبی نمی‌گیرد. در بازی برگشت لیگ و هم این بازی در جام حذفی استقلال موقعیت‌هایی داشت که با استفاده بهتر نتیجه بهتری هم کسب می‌کرد. سعید مهری در یک صحنه از بازی می‌توانست به بابایی پاس دهد و موقعیت تک به تک شود، اما شوت می‌زند و توپ و به دیرک می‌خورد. برای بیننده معمولی این یک شوت خوب است و تمجید می‌کند، اما در فوتبال روز اروپا با یک پاس می‌توان موقعیت بهتری ساخت. یکی دیگر از موقعیت‌ها در دقیقه ۲۴ بود که محبی نعمتی را از فضای چپ بیرون کشید. سعید مهری جای او رفت و توانست بازیکن مستقیم را دریبل کند. او یک کات‌بک برای مطهری فرستاد. اگر مطهری می‌چرخید و به قایدی یا رضاوند پاس می‌داد، قطعا موقعیت بهتری بود. در بازی‌هایی که قدرت دو تیم برابر است، گرفتن تصمیم خوب منجر به گل می‌شود. استقلالی‌ها در بازی برگشت لیگ و این بازی از خودگذشتگی نداشتند و تصمیم درستی نگرفتند.

در کل به نظر طرح تاکتیکی استقلال برای بازی خوب بود، اما در اجرای جزییات به مشکل خوردند، اما پرسپولیس به خاطر کیفیت و تجربه بالای بازیکنانش بازی را تا دقیقه ۷۵ مدیریت کرد و بعد صاحب بازی شدند.

برتری پرسپولیس در وقت‌های اضافه

همانطور که از دقیقه ۷۵ به بعد شروع شده بود، پرسپولیس در این بخش هم تیم برتر میدان است. پرسپولیس سه بار هم توسط فرجی، عالیشاه و اسدبیگی صاحب موقعیت می‌شود که این موقعیت‌ها تبدیل به گل نمی‌شود. در نهایت روی یک ارسال توپ به طور مستقیم وارد دروازه می‌شود و استقلال جوابی برای پرسپولیس ندارد.

در دیداری که استقلال تا دقیقه ۷۵ با برنامه مشخصی در برابر پرسپولیس بازی می‌کرد، پرسپولیس با تمرکز بالای کادرفنی و آمادگی جسمانی بازیکنان خود و همینطور تصمیمات اشتباه استقلالی‌ها در اجرای جزییات مانند آخرین پاس در موقعیت‌های گل و سپس بازی احساسی و رفتار پرخاشگرانه کادرفنی و برخی بازیکنان داربی ۱۰۱ و جام حذفی را واگذار می‌کند.