عمل جراحی فک چگونه است؟ + مراقبت های پس از عمل
در اکثر مواقع به هم ریختگی و عدم تطابق دندان ها به علت اختلالات فک فوقانی و تحتانی است. در برخی مواقع مشکلات دندان ها و فک با انجام ارتودنسی قابل درمان است، اما گاهی مشکلات حاد فک طوری است که نه تنها ارتودنسی کافی نیست، بلکه نیاز به جراحي فک نیز هست.
جراحی فک و صورت به منظور اصلاح ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی جزئی و اساسی از جمله نامرتبی فک و دندانها قابل انجام است. جراحی فک بر روی فرد، منجر به بهبود عملکرد مفاصل فک (بطور مثال جویدن، صحبت کردن و تنفس بهتر) می شود. البته جراحی فک جزو جراحی های زیبایی محسوب شده و علاوه بر اصلاح عملکرد مفاصل، ترمیم زیبایی چهره فرد را به دنبال خواهد داشت. این جراحی نیازمند انتخاب یک پزشک متخصص و حاذق می باشد. در صورت داشتن شرایط بهتر است این جراحی زیر نظر بهترین جراح فک و صورت در تهران انجام شود.
اما جراحی فک و صورت عمدتاً جهت اصلاح مشکلات عملکردی انجام میشود. در مجموع جراحی دهان و فک و صورت به عنوان یکی از تخصص های زیبایی دندانپزشکی است که با طیف گسترده ای شناخته می شود. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا روند جراحی فک، مدت زمان آن، مزایا، هزینه و تمام مواردی که در این باره لازم است تا دانسته شود را مطالعه کنید.
در چه صورتی نیاز به جراحی فک داریم؟
به نقل از سایت دکتر گویا اختلالات فک و دندان ممکن است دلایل ژنتیکی، مادرزادی یا تکاملی داشته باشد، بنابراین از بدو تولد و یا هنگام رشد همراه فرد هستند. علاوه بر این آسیب های مفاصل فک و نیز رشد تومور، می‌توانند باعث بدشکلی فک و دندان در هر سنی شوند. برخی از دلایلی که فرد مبتلا به ناهنجاری فک و دندان به جراحی فک نیاز دارد، عبارتند از:
- زخم دهان
- مشکلات تنفسی
- عدم تقارن صورت
- اختلال در مفاصل فک
- رشد غیر طبیعی هر دو فک
- آسیب مفاصل فک بر اثر ضربه
- عدم قرارگیری دندانها روی یکدیگر
- عدم توانایی صحیح خوردن و جویدن
- ناهنجاری‌های ساختاری رایج فک و دندان
- ایمپلنت های دندانی و رفع ضایعات استخوانی
- حذف دندان های آسیب دیده و غیر قابل بازیافت
- وجود عفونت در حفره دهان، غدد بزاقی، فک و گردن
- نقص مادرزادی (مشکلات شکاف لب و کام و رشد فک)
- انجام بازسازی بعد از درمان تومور در صورت، فک، دهان و گردن.
جراحی فک در چه سنی مناسب است؟
سن مناسب برای جراحی فک ۱۸ الی ۲۵ سالگی است، زیرا رشد فک در این سن به مرحله نهایی خود رسیده و متوقف می شود. تغییر چهره به وسیله جراحی فک هم باید در همین سنین که فرد بلوغ استخوانی خود را پشت سر گذاشته است، انجام شود. اما اگر فک بیمار به مشکل حادی دچار باشد، جراح فک بر روی بهبود مشکل موجود در فک تمرکز می کند و سن متقاضی مسئله حائز اهمیتی نیست. برای اطلاع از این موضوع می توانید با پزشکان الو پزشک ارتباط بگیرید.
مزایای جراحی فک
جراحی فک قطعا برای درمان ضروری انجام می گیرد که بعد از آن مزیت های بسیاری برای بیمار به دنبال دارد:
- جراحی فک، زیبایی دلنشینی به چهره بخشیده و اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهد.
- سبب سهولت در غذا خوردن می گردد.
- جراحی فک سبب کاهش سایش دندان ها می گردد.
- عملکرد دهان و دندان بهبود می بخشد.
- ناهنجاری های فکین می توانند در تنفس نیز مشکل ایجاد کنند که جراحی فک منجر به بهبود تنفس می گردد.
- بهداشت دهان و دندان را راحت تر کرده، در نتیجه بروز بیماری های لثه و پوسیدگی های دندانی را کاهش می دهد.
هزینه جراحی فک
هزینه جراحی فک به عوامل زیادی بستگی دارد. در واقع عوامل متعددی مانند: محل انجام جراحی، مهارت جراح، شدت اختلالات فک، هزینه بیهوشی و داروهای تجویز شده، هزینه ی نهایی را برای بیمار تعیین می کنند. علاوه بر این، علت انجام جراحی که می تواند به دلایل پزشکی انجام شده باشد و یا زیبایی بر شرایط پوشش بیمه‌ی بیمار تاثیر می‌گذارد. توجه داشته باشید در صورتی که بخواهید اطلاع کامل تری از هزینه جراحی فک داشته باشید، حتماً نیاز است به پزشک مراجعه کنید تا معاینه شوید، پزشک بعد از معاینه و بررسی وضعیت شما می توانید اطلاعات دقیقی به شما دهد .
طول درمان جراحی فک
زمان جراحی، بین 1 الی چند ساعت زمان می برد که با در نظر گرفتن میزان و نوع ناهنجاری و شرایط بیمار، این زمان معین می شود. پس از اتمام جراحی، بیمار دو روز در بیمارستان بستری می گردد و وضعیت او در این دو روز به طور کامل و مکرر بررسی می شود. بعد از ترخیص از بیمارستان، لازم است تا بیمار در منزل استراحت کند و دستورالعمل ها را به درستی انجام دهد تا دوران نقاهتش تمام شود.
احتمال خونریزی تا حدود دو هفته بعد از عمل طبیعی بوده و درد و تورم نیز تا حدود یک هفته وجود خواهد داشت که با مصرف دارو های مسکن، کاهش می یابند. بعد از گذشت یک هفته از جراحی، بیمار به مطب جراح خود رفته تا شرایطش مورد بررسی قرار بگیرد.
تا حدود دو ماه بعد از جراحی بیمار باید تنها غذا های نرم مصرف کند و بعد از آن می تواند غذا هایی مانند سالاد و یا غذا های آسیاب شده را نیز در رژیم غذایی خود جای دهد. در صورتی که بیمار روند مراقبتی خود را به درستی رعایت کند، حدود 4 ماه بعد، بهبودی کامل به دست آمده و بعد از 6 الی 12 ماه، بیمار باید برای دوره دوم درمان ارتودنسی خود مراجعه نماید.
انواع جراحی فک
عمده جراحی هایی که بر روی فک انجام می‌شوند، عبارتند از:
اصلاح اپن بایت
برای اصلاح ناهنجاری مربوط به فک ابتدا به کمک ایجاد برشی بر روی فک، قسمتی از استخوان فوقانی که روی دندان قرار گرفته برداشته می شود. سپس به وسیله پیچ و صفحه هایی در محل خود فیکس می شود. اصلاح اپن بایت دارای انواع مختلفی است که عبارتند از :
اصلاح جلو آمدگی فک
در صورتی که فک پایین جلو آمده باشد، استخوانی که در قسمت عقب فک قرار گرفته از ناحیه جلویی جدا شده و اصلاح می شود که به آن جراحی فک پایین گفته می شود. در این جراحی قسمتی از فک که دندان در روی آن قرار گرفته به عقب برده می شود. با این روش محل فک تغییر کرده و کاملا با فک بالا هم تراز می شود.
اصلاح عقب رفتگی فک
استخوانی که در بخش پایینی فک قرار گرفته است، از پایه جدا شده و اصلاح می‌گردد. سپس بخشی از فک پایین که دندان بر روی آن قرار گرفته و قسمتی از چانه به طرف جلو حرکت داده میشود.
استئوتومی فک بالا
این جراحی از طریق ایجاد برشی در لثه ی فک بالا انجام می شود. سپس فک به صورت کنترل شده شکسته می شود و به محل جدیدی که پیش از جراحی توسط مدل های دندانی تعیین شده، حرکت داده میشود. سپس یک قطعه پلاستیکی کوچک به دندانها متصل شده تا محل جدید فک بالا تعیین شود که بعد از آن با صفحات فلزی کوچک و پیچ‌هایی در محل خود محکم می‌شوند. این صفحات و پیچها از جنس تیتانیوم بوده که یک فلز بسیار بی‌اثر است و استفاده از آن در بدن بی‌خطر می‌باشد. در نهایت لثه با استفاده از بخیه‌های قابل جذب بخیه زده میشود.
استئوتومی فک پایین
این جراحی همانند استئوتومی فک بالا از طریق یک برش در انتهای دهان در لثه مجاور دندانهای آسیای بزرگ انجام میشود که به کمک دسترسی ایجاد شده، فک پایین بصورت مورب بریده و بصورت کنترل شده شکسته می شود تا به محل جدیدی که پیش از جراحی توسط مدل های دندانی تعیین شده، حرکت داده شود. سپس یک قطعه پلاستیکی کوچک به دندانها متصل شده تا محل جدید فک پایین تعیین شود که بعد از آن با صفحات فلزی کوچک و پیچ‌هایی در محل خود محکم می‌شوند. در نهایت لثه با استفاده از بخیه‌های قابل جذب بخیه زده میشود.
ژنیوپلاستی
ژنیوپلاستی (جراحی زیبایی چانه)، جراحی کم تهاجمی است که به منظور اصلاح عقب‌رفتگی چانه و دستیابی به ساختار مطلوب و زیبای صورت طراحی شده است. روش ژنیوپلاستی شامل ایجاد یک برش از میان استخوان چانه است که با آزاد کردن استخوان مشکل‌دار، جراح می‌تواند این ناحیه را به وضعیت مطلوب تبدیل کند.
یک صفحه کوچک از جنس تیتانیوم به منظور محکم کردن چانه در محل جدید خود بر روی استخوان فک مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیچ‌های کوچکی جهت نگه داشتن دائمی صفحه در محل خود استفاده می‌شوند. این روش ساده می‌تواند به طور چشمگیری توازن، تناسب و هارمونی اجزای صورت را بهبود بخشد.
جراحی ارتفاع فک فوقانی
در موارد دیگری که فرد دچار لبخند لثه ای است، ارتفاع فک فوقانی بیش از حد می باشد که با کاهش فک فوقانی، برداشت استخوان اضافی و ثابت کردن آن در محل مورد نظر، باعث کاهش نمای لثه در حالت لبخند خواهد بود .
آیا عمل جراحی فک در کودکان و نوجوانان نیز انجام می شود؟
عمل جراحی فک بر روی استخوان فک صورت می گیرد بنابراین باید سن رشد استخوانها به پایان رسیده باشد. معمولا رشد استخوانها در دخترها بین ۱۴ تا ۱۶ سالگی و در پسرها بین ۱۷ تا ۲۱ سالگی تمام می شود. پس از آن میتوان عمل جراحی فک انجام داد.
عمل جراحی فک بالا در چه مواردی انجام می شود؟
این جراحی برای اصلاح موارد زیر صورت می گیرد:
- جلو زدگی یا عقب ماندگی شدید فک بالا
- کراس بایت
- اوپن بایت (باز ماندن جلوی دهان در هنگام بستن فکها)
- شکاف لب
- دیده نشدن دندانها یا بیش از حد دیده شدن دندانها در هنگام لبخند
- کمبود رشد میانه صورت
عمل جراحی فک پایین در چه مواردی انجام می شود؟
جراحی فک پایین برای اصلاح موارد زیر به کار می رود:
- عقب ماندگی فک پایین
- جلو زدگی فک پایین
عمل جراحی چانه (جنیوپلاستی) در چه مواردی انجام می شود؟
این جراحی برای اصلاح کوچک بودن یا عقب بودن چانه انجام می شود. اگر عقب بودن چانه با عقب بودن دندانهای پایین همراه باشد، عمل جراحی فک پایین نیز همزمان صورت می گیرد اما در مواردی که فقط چانه عقب است و ارتباط بین دندانها چندان مشکل ندارد فقط جراحی چانه انجام می شود.
جلو بردن چانه : در عمل جراحی چانه، برش کوچکی در برجستگی پایین چانه ایجاد می شود و استخوان آن جلو کشیده می شود و سپس با پیچ و پلاک و یا با سیم در جای جدید ثابت می شود.
کوچک کردن چانه : همچنین ممکن است جراحی چانه برای کوچک کردن چانه های جلوزده انجام شود که در این صورت جلوی استخوان چانه برش خورده و برداشته می شود.
فواید جراحی فک
عمل جراحی فک فواید زیر را به دنبال دارد:
- تماس دندانها با هم بهتر می شود در نتیجه هم جویدن غذا درست و کامل انجام می شود و هم کمتر غذا بین دندانهایتان گیر می کند.
- تلفظ حروف و کلمات اصلاح می شود.
- اگر مشکل بلعیدن دارید، اصلاح می شود.
- به دلیل توزیع یکنواخت بار بر روی دندانها، ساییدگی و شکستگی یا لب پر شدگی آنها به حداقل می رسد.
- فشار زیادی که در ناهمراستایی دندانها یا فکها بر مفصل فک وارد می شود، برداشته می شود. این فشار زیاد به تدریج منجر به تخریب مفصل فک و دردها و مشکلات مربوط به آن می شود.
- مشکلات مربوط به تناسب بایت و بستن فکها برطرف می شود (مثلا در برخی افراد دندانهای آسیاب بزرگ بر روی هم جفت می شوند در حالی که دندانهای جلو به هم نمی رسند (اوپن بایت) ، این مشکل با جراحی فک اصلاح می شود)
- عدم توازن اجزاء صورت یا عدم تقارن پایین صورت اصلاح می شود. مثلا کوچک بودن چانه، عقب ماندگی چانه یا جلوزدگی آن، کراس بایت، اوربایت و غیره برطرف می شود.
- لبها بدون فشار و راحت بسته می شوند.
- سردرد، درد فک و گردن درد ناشی از فشار بر عضلات و مفصل فک برطرف می شود.
- گاز گرفتن گونه و زبان به حداقل می رسد.
- نقایص مادرزادی یا جراحات صورت را میتوان در جراحی فک اصلاح کرد.
- مشکل وقفه تنفسی در خواب (اپنه خواب) برطرف می شود.
عمل جراحی فک چه خطرات یا عوارضی ممکن است داشته باشد؟
عمل جراحی فک به طور کلی اگر توسط جراح فک و دهان با تجربه صورت بگیرد، ایمن و کم خطر است. به طور کلی عمل جراحی فک خطرات و عوارض زیر را ممکن است داشته باشد:
- از دست دادن خون زیاد
- عفونت
- صدمه دیدن عصب
- شکستن استخوان فک
- برگشتن فک به جای قبلی
- مشکلاتی در تناسب بایت (تماس دندانها) و درد مفصل فک
- نیاز به جراحی مجدد
- نیاز به عصب کشی در برخی از دندانها
- از دست دادن بخشی از فک
همه چیز در مورد عمل جراحی فک؛ حین عمل
جراح پس از بریدن بافتها از داخل دهان و دسترسی به استخوان فک، برشهایی در استخوانهای فک ایجاد می کند تا آنها را حرکت داده و به موقعیت بهتری منتقل کند. پس از این که جا به جایی استخوانهای فک تمام شد، پلاک استخوانی کوچک، پیچ، سیم و حلقه های کشی برای ثابت نگه داشتن استخوانها در جایگاه جدید مورد استفاده قرار می گیرد. این سیمها و پیچها به مرور زمان بخشی از ساختار استخوان فک خواهند شد و نیازی به در آوردن آنها نیست.
در برخی موارد استخوان اضافی به فک افزوده می شود. این استخوان ممکن است از ران یا دنده برداشته شود. استخوان پیوندی با پلاک و پیچ در جای خود ثابت می شود.
در مواردی هم ممکن است لازم باشد استخوان تغییر شکل پیدا کند تا فک شکل بهتری پیدا کند.
عمل جراحی فک ممکن است در فک بالا، فک پایین، چانه و یا ترکیبی از اینها صورت بگیرد.
آیا جراحی فک درد دارد؟
پس از هر عمل جراحی احتمالا درد یا ناراحتی تا حدی تجربه می شود. شایعترین عارضه عمل جراحی فک، درد پس از جراحی، کمی ورم اطراف صورت و بی حسی پایین صورت است که موقتی بوده و برطرف می شود.
خود عمل جراحی تحت بیهوشی انجام می شود پس در حین عمل دردی احساس نمی کنید. اما پس از آن درد شروع می شود و باید با کمک مسکن آن را کنترل کنید.
آیا جای زخم جراحی روی صورتم می ماند؟
معمولا برش از داخل دهان انجام می شود بنابراین هیچ جای زخمی در چانه، فک، دهان یا هر جای دیگری در صورتتان دیده نمی شود.
با این حال گاهی اوقات ممکن است لازم باشد برشهای کوچکی در خارج از دهان نیز ایجاد شود.
عمل جراحی فک با بی حسی انجام می شود یا بیهوشی؟
این عمل جراحی تحت بیهوشی انجام می شود.
بعد از عمل جراحی
پس از عمل جراحی فک، چند روز باید در بیمارستان بمانم؟
پس از این جراحی معمولا یک الی دو روز باید در بیمارستان بستری بمانید. البته این زمان بستگی به حال و روز شما دارد و اگر نامساعد باشد ممکن است بیشتر در بیمارستان بمانید.
وضعیتم بعد از عمل جراحی فک چگونه خواهد بود؟
- معمولا در لب بالا یا پایین و یا هر دو تا مدتی بی حسی خواهید داشت. بی حسی همراه با ورم و درد و زخم داخل دهان ممکن است باعث شود تا مدتی کارهای ساده ای مثل نوشیدن مایعات برایتان کمی سخت شود.
- تا مدتی زخم دهان ممکن است اذیتتان کند.
- باید مرتبا دهان خود را بشویید و محل زخم را تمیز نگه دارید.
- ممکن است تا چند هفته درد خفیف داشته باشید. درد جراحی با مصرف مسکن قابل کنترل است.
- کمی خونریزی از محل زخم تا چند هفته طبیعی است.
- مراقب علائم عفونت باشید.
مراقبت های بعد از جراحی فک به شرح ذیل می باشد:
- از جمله مهم ترین مراحل در جراحی زیبایی فک مراقبت های پس از آن می باشد، با رعایت مراقبت هایی که در ادامه مقاله گفته می شود بهترین نتیجه را از انجام ان به دست آورید.
- کبودی و تورم حاصل از جراحی فک امری طبیعی بوده و به مرور زمان رفع می شود و جای نگرانی وجود ندارد و برای کاهش آن می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید.
- ممکن است در روز اول پس از جراحی فک احساس گلو درد داشته باشید که علت آن به دلیل لوله های گذاشته شده برای تنفس در هنگام بیهوشی است.
- پس از جراحی هنگام استراحت سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید و برای اینکار می توانید دو بالشت زیر سر خود قرار دهید.
- برای بهبودی سریع تر و کاهش درد حاصل از جراحی توصیه می شود داروهایی را که جراح برای تان تجویز نموده است را به طور مرتب استفاده کنید.
- برای تمیز کردن دندان ها تا مدتی از زدن مسواک در بخش های جراحی شده پرهیز کنید و با یک دستمال مرطول و تمیز آن ناحیه را تمیز کنید.
- تا مدتی از انجام فعالیت های سنگین جدا خودداری کنید.
- حتما جلسات مشخص شده برای معاینه را به طور مرتب بروید تا روند بهبودی به درستی و بدون ایجاد مشکلی سپری شود.
- در صورتی که سیم های موجود در دهان پس از باعث آزار و اذیت تان شد می توانید با مراجعه به متخصص از موم یا پنبه استفاده کنید.
- تغذیه بعد از جراحی فک را رعایت کنید؛ برای کسب آگاهی درباره این مورد می توانید به مقاله جامعی که تهیه شده و در وب سایت موجود است مراجعه کنید.