مجله هنر و فرهنگ

راز حمامی که با یک شمع گرم می‌شد/ نقش شیخ‌بهایی در شکل‌گیری تمدن ایرانی، اسلامی

ارش شفاف،تضی نجفی قدسی از الان قرآنی کشور همزمان با بزرگ شیخ بهایی در یادداشتی به خدمات، ار و مرخصی

م الله الرّحمن الرّحیم

بهاء الدین محمد بن حسین عاملی ملقب به شیخ بهایی در 26 ذی حجه 953 هجری قمری در شهر بعلبک چشم لبنان به جهان گشود و در همان کودکی به همراه خانواده خود به ایران مهاجرت کرد و برای تحصیل علم به قزوین رفت و به مدت 30 سال از محضر انشمندان و علماء در ن ر کسب فیض کرد و از سن ۵۳ الگی نیز به منصب شیخ الاسلامی ربار اه عباس صفوی منصوب.

ایی در قریب سال عمر با برکت خود بیش از ۱۲۰ لد کتاب و اثر علمی در لوم مختلف از خود بجای گذاشت. او دانشمندی فقیه، اصولی، حکیم، عارف، ریاضیدان، فیزیک دان، شیمی دان، منجم و ستاره شناس، شاعر و ادیب و در تمامی علوم زمان خود متبحر بود و نامدارترین دانشمند و شخصیت همه چیز دان در سده های دهم و یازدهم هجری موب. می شود. نام بلند و پر آوازه شیخ بهایی در جهان شناخته شده است و سازمان بین المللی یونسکو سال 2009 را سال بزرگداشت شیخ بهایی در سراسر جهان اعلام کرد و پس از آن در سال 1388 در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران نیز سوم اردیبهشت ماه سالروز تولد شیخ بهایی نوان روز معمار شناخته شده .

ابها و آثار لمی بهایی

مفتاح الفلاح در ادعیه، جامع عباسی به زبان فارسی در فقه شیعی که به درخواست شاه عباس اول نوشته شده و شاید اولین بار در قالب رساله عملیه باشد که تمام ابواب فقهی از طهارت تا دیات را شامل می شود، زبدة الاصول، شرح عضدی و الوجیزه. در علم اصول فقه، وحدت وجود و الوجود الذهنی در حکمت و فلسفه، طبقات الرجال، الاجازات و الفوائد الرجالیه در علم رجال، تهذیب البیان، اسرار البلاغه و حاشیه بر کتاب تفتازی در ادبیات عرب، اسطرلاب، جبر و مقابله، بحر الحساب و خلاص. الحساب و الهندسه در ریاضیات، رساله جغر و فالنامه در علوم غریبه، حاشیه کشاف زمخشری، تفسیر عین الحیات، تأویل الایات، مشرق الشمس و اکسیر السعادتین (آیات الاحکام) در تفسیر و علوم قرآن، کشکول، مثنوی نان و حلوا، مثنوی نان و نیر و منظومه فارسی شیر و شکر از عناوین آثار علمی شیخ ایی معرفی شده است.

ار مهندسی و معماری شیخ ایی

رصة مهندسی و معماری، آثار شیخ ایی جزء شاهکارهای معماری ایران می درخشند و بعد از گذشت قرنها این آثار هنوز اقی. معماری حرم امام هشتم حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) در مشهد، طراحی و ساخت مسجد امام و کاخ عالی قاپو در میدان بزرگ نقش جهان اصفهان، طراحی و ساخت مدرسة چهار باغ، منار جنبان و حمام شیخ بهایی و ساخت پل های تاریخی سی. و سه ل، پل واجو یا الله وردی خان، قنات بزرگ نجف آباد به 54 کیلومتر و تقسیم بندی آن به وی بزرگ موا رحس.

ساعت آفتابی نجف هم یکی از کارهای مهم شیخ بهایی است که در هنگام تعمیر حرم و صحن مطهر، دیواری را در صحن با احتساب علمی ایجاد کرد تا در هر فصلی از سال رسیدن آفتاب به زیر دیوار شاخص ظهر شرعی بود.

راز مام شیخ ایی با یک شمع!

در خصوص حمام شیخ بهایی که مشهور است مخزن آبی آن با یک شمع گرم شده است، سخن بسیار رفته ولی در عین حال هنوز راز این هنر شیخ بهایی صد در صد روشن نیست، اما دو نظریه جدی مطرح است و شاید هم رازش جمع شود. این و نظریه باشد.

برخی گفته اند شیخ بهایی یک سیستم لوله کشی سفالی ها را از دستشویی مسجد جامع اصفهان تا این حمام که در محله در دشت اصفهان و در مسافت اندکی از این مسجد قرار دارد ایجاد کرده و با استفاده از انرژی گاز متان متصاعد شده از چاه های شهر مسجد جامع; شعله حمام را همیشه روشن نگه داشته و همین نبوغ علمی شیخ بهایی را میرساند که در بیش از چهارصد سال پیش به فکر تولید انرژی از زندگی است، یعنی همان کاری که تازه امروز در برخی پیشرفته جهان در حال طراحی و اجرا شده است. .

یک احتمال ضعیف تر هم مطرح است و آن این که برخی گفته اند جنس منبع حمام شیخ بهایی از طلایی است که فلز را در انتقال گرماست، که با حرارت کم انرژی تولید و منبع آب حمام گرم شده و شیخ بهایی برای جلوگیری از دستبرد این منبع گرم شده است. لایی وسط دزدان، راز گرم بودن دائمی آب این مام را پنهان می کند و جمع هر دو نظریه هم ممکن است و مانع است.

راز مامی که شمع گرم می‌شد/ نقش شیخ‌بهایی در شکل‌گیری تمدن ایرانی، اسلامی

لازم به ذکر است که حمام شیخ بهایی تا اواسط دوره روشن بوده و مردم از این حمام استفاده کرده اند و لیکن با ورود افراد و جهانگردان اروپا از اواخر دورة قاجار و دوران پهلوی، به بهانة کشف راز هنر شیخ بهایی بخشی از سازه اصلی. این حمام توسط اروپا خراب شد و معلوم نیست چکار کردند که این حمام گرم نشد و از کارایی افتاد گرچه در سالهای گذشته میراث فرهنگی آن را تعمیر کرده و صرفاً به عنوان یک بنا و اثر معماری از عهد صفوی مورد بازدید قرار می گیرد. .

احداث مدرسه چهار باغ در زمین آبرفتی و لجنزار!

مدرسه بزرگ چهار باغ واقع در خیابان چهار باغ اصفهان و در نزدیکی رودخانه زاینده رود نیز یکی از شاهکارهای معماری و هنری شیخ بهایی می شود محل ساخت این مدرسه در زمینی آبرفتی و لجنزار است و ساختن بنا در این مکان است که باید در زمین روبرو شود. می شد و عملی نبود اما شیخ بهایی دستور داد ابتدا مساحتی را از زغال چوب پر کنند و سپس آنها را محکم بکوبند و پس از آن روی آنها را با ساروج و شفته پر کنند و بعد از این تمهیدات، پی های اصلی این بنا بنیان بود. نهاده و مدرسة ا و بزرگ چهار باغ را بر روی ن استوار اختند و هم اکنون بعد از چندین قرو این مدرسه م.

آثار دیگر و ابنیه معماری شیخ بهایی مانند سی و سه پل و پل خواجو هر کدام از زمینة مطالعاتی فراوانی برای هنرمندان معماری دارند و امیدواریم دانشگاهها به ذخائر عظیم هنری و معماری کشورمان بیشتر توجه کنند.

ای نقش زیادی را ایجاد تمدن ایرانی و اسلامی دارد و اگر

ما مفاخر علمی و پژوهشی و علمای خود را به نسل جوان کشورمان معرفی کنیم، می‌توانیم از جوانان شیفته غرب استفاده کنیم، در حالی که ما خودمان سرچشمه علم و دانش بودیم و امروز نیز شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه‌های مختلف علمی، مهندسی هستیم. نظامی و فضایی هستیم.

منبع: گزارشی ارس

نمایش بیشتر

دکمه بازگشت به بالا